Περίληψη:
Εισαγωγή: Η γνωσιακή έκπτωση αποτελεί βασικό πρόβλημα δημόσιας υγείας καθώς εμφανίζεται ολοένα και περισσότερο σε ηλικιωμένα άτομα άνω των 65 ετών. Πιο συγκεκριμένα, έντονο ερευνητικό ενδιαφέρον έχει αναπτυχθεί για τα ζυμωμένα τρόφιμα και τις επιδράσεις τους στη γνωσιακή κατάσταση των ατόμων. Ωστόσο, δεν υπάρχουν αρκετές μελέτες που να διερευνούν την σχέση αυτή στον Ελληνικό πληθυσμό ηλικίας άνω των 40 ετών. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνήσει τις επιδράσεις των ζυμωμένων τροφίμων αλλά και ωμών φρούτων και λαχανικών στις γνωσιακές λειτουργίες του ενήλικου και ηλικιωμένου Ελληνικού πληθυσμού.
Μεθοδολογία: Για την παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή αναλύθηκαν δεδομένα της μελέτης ALBION που πραγματοποιείται στο Ιατρείο Γνωστικών Διαταραχών του Αιγινητείου Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Αθηνών. Το δείγμα της μελέτης αποτελείται από 225 συμμετέχοντες/ουσες ηλικίας 40 ετών και άνω, που εκφράζουν ανησυχίες σε σχέση με την γνωσιακή τους κατάσταση. Μπορεί να έχουν φυσιολογική γνωσιακή λειτουργία ή να έχουν ήπια γνωσιακά ελλείμματα. Αξιολογούνται πέντε γνωσιακοί τομείς: μνήμη, γλώσσα, ταχύτητα προσοχής, εκτελεστική λειτουργία και οπτικό-χωρική αντίληψη. Διενεργείται τυποποιημένη φυσική εξέταση και νευρολογική εκτίμηση για κάθε συμμετέχοντα/ουσα και οι οποίοι δίνουν πληροφορίες, σχετικά με τα νοσήματα, τις τρέχουσες φαρμακευτικές αγωγές, τις νοσηλείες και το ιατρικό ιστορικό των συγγενών πρώτου βαθμού των συμμετεχόντων/ουσων.
Επιπλέον, η διατροφική πρόσληψη αξιολογείται μέσω 4 ανακλήσεων 24ώρου μέσα από τις οποίες παρέχονται πληροφορίες για την κατανάλωση ζυμωμένων τροφίμων (αλλαντικά, ζυμωμένα υγρά, γιαούρτι, τουρσί, πίκλες, ελιές και τυρί) και ωμών φρούτων και λαχανικών. Επίσης, συλλέγονται δεδομένα σχετικά με την ώρα λήψης, τον τόπο, την ύπαρξη συνδαιτημόνα καθώς και τις πιθανές ταυτόχρονες δραστηριότητες κατά την διάρκεια της κατανάλωσης των τροφίμων.
Αποτελέσματα: Με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης, βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ συνολικά ζυμωμένων τροφίμων με τη συνολική γνωσιακή λειτουργιά (Β= 0,051, p= 0,029) μετά από έλεγχο για ηλικία, φύλο και εκπαίδευση. Η κατανάλωση συνολικά ζυμωμένων τροφίμων συσχετίστηκε θετικά με την γνωσιακή λειτουργιά της γλώσσας (Β= 0,060, p= 0,023), ενώ ταυτόχρονα βρέθηκε στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση μεταξύ συνολικά ζυμωμένων τροφίμων και ταχύτητας προσοχής μετά από έλεγχο για συγχυτικούς παράγοντες (Β = 0,058, p = 0,043). Τέλος, βρέθηκε οριακά στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ συνολικά ζυμωμένων τροφίμων και εκτελεστικής λειτουργίας, μετά από έλεγχο για ηλικία, φύλο και εκπαίδευση (Β = 0,050, p = 0,055).
Συμπεράσματα: Στη παρούσα μελέτη διαπιστώθηκε πως η κατανάλωση συνολικά ζυμωμένων τροφίμων συσχετίστηκε με καλύτερη γνωσιακή λειτουργία αλλά και με τις επιμέρους κατηγορίες της, όπως την γλώσσα, την ταχύτητα προσοχής και την εκτελεστική λειτουργιά. Μέσα από τα ευρήματα αναδεικνύεται ο σημαντικός ρόλος της διατροφής στη γνωσιακή κατάσταση των ατόμων και στη εξέλιξη γνωσιακής έκπτωσης. Περισσότερες μελλοντικές μελέτες παρεμβάσεις απαιτούνται για την εξαγωγή ασφαλέστερων συμπερασμάτων σχετικά με τις επιδράσεις των ζυμωμένων τροφίμων στην γνωσιακή κατάσταση.
Λέξεις-κλειδιά:
Λαχανικά, Φρούτα, Ζυμωμένα τρόφιμα, Γνωσιακή έκπτωση, γνωσιακή κατάσταση