Περίληψη:
Διαχρονικά η Ελλάδα και η Ιταλία είναι χώρες υποδοχής και λόγω της γεωγραφικής τους θέσης δέχονται καθημερινά, κυρίως μέσω θαλάσσης, εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες που επιθυμούν να μεταβούν σε έναν τόπο που θα τους εξασφαλίσει καταρχήν τα βασικά τους δικαιώματα και μετέπειτα ένα καλύτερο μέλλον.
Στην εργασία αυτή γίνεται μια εισαγωγή στον μεταναστευτικό μηχανισμό της Ελλάδας και της Ιταλίας και του τρόπου που έχουν οργανωθεί ώστε να ανταποκριθούν πλήρως στην ολοένα αύξηση των προσφύγων που εισέρχονται στα εδάφη τους.
Στη συνέχεια, αναλύεται ο τρόπος που η Ε.Ε. κατάφερε να υπογράψει το 2016 συμφωνία επανα-προώθησης παράτυπων μεταναστών από τα ελληνικά νησιά πίσω στην Τουρκία και ταυτόχρονα χρηματοδότησή της Άγκυρας για τον αριθμό των μεταναστών που δέχεται.
Η στατιστική απεικόνιση του αριθμού των προσφύγων στις δύο χώρες δίνει μια πρώτη εικόνα του μεταναστευτικού ζητήματος.
Ακολουθούν τα έκτακτα προγράμματα μετεγκατάστασης που λειτούργησαν ως μοχλός αποσυμφόρησης των 2 χωρών με τη συνδρομή του EASO, αλλά τελικά δεν στέφθηκαν με μεγάλη επιτυχία λόγω της μη ορθής οργάνωσης και της χρονοβόρας διαδικασίας ανάληψης των σχετικών δεσμεύσεων και μεταφοράς.
Έπεται η περιγραφή της διαδικασίας και της εξέλιξης του ασύλου στην Ελλάδα, με αρμόδιο όργανο διαχείρισης των προσφύγων την Υπηρεσία Ασύλου, που περιλαμβάνει μια σειρά από βασικά στάδια μέχρι ο δικαιούχος να παραλάβει τα νομιμοποιητικά του έγγραφα και να κυκλοφορεί για διάστημα 3 μηνών ελεύθερα σε οποιαδήποτε χώρα.
Παράλληλα, γίνεται περιγραφή ενός από τους σημαντικότερους κανονισμούς της Υπηρεσίας Ασύλου, του «Δουβλίνου ΙΙΙ», στον οποίο ο αιτών Διεθνούς Προστασίας επιθυμεί οικογενειακή επανένωση με μέλη της οικογένειάς του που βρίσκονται σε κάποιο άλλο Κράτος Μέλος.
Επίσης, αναφέρονται τα Δικαιώματα και οι Υποχρεώσεις των αιτούντων Διεθνούς Προστασίας, με έμφαση στους ασυνόδευτους ανηλίκους, στον γεωγραφικό περιορισμό διαμονής στα νησιά και τα κέντρα υποδοχής προσφύγων σ’ αυτά.
Στη συνέχεια, γίνεται αντιπαραβολή με τη διαδικασία ασύλου της Ιταλίας και αναφέρονται οι πολιτικές ενσωμάτωσης των προσφύγων, ενώ οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα και η Ιταλία είναι οι πιο εκτεθειμένες χώρες στην πρόσφατη κρίση, με την πρώτη να υπερτερεί σε προβλήματα λόγω της προκλητικής και αδιάφορης στάσης της Τουρκίας απέναντι στη Συμφωνία με την Ε.Ε. Η χρηματοδότηση των δύο χωρών από την Ε.Ε. μπορεί να ενίσχυσε τις δράσεις-στήριξης για τους πρόσφυγες, αλλά ταυτόχρονα διαιώνισε τις εκκρεμείς υποθέσεις.
Οι δύο αυτές χώρες έχουν αρκετά κοινά χαρακτηριστικά στο μεταναστευτικό ζήτημα, όμως οι διαφοροποιήσεις σε καθοριστικό βαθμό στην πολιτική της Ιταλίας προκάλεσε την αυστηροποίηση των λόγων εισόδου των μεταναστών στο εσωτερικό της και την ορθολογική αντιμετώπιση της παρατεταμένης αύξησης του προσφυγικού προβλήματος, ενώ στην Ελλάδα υπάρχει παντελή έλλειψη αυστηρότητας στην πολιτική της και ελλιπή διαχείριση του τεράστιου αριθμού προσφύγων.
Λέξεις-κλειδιά:
πρόσφυγες, Ιταλία, μεταναστευτική πολιτική, Ελλάδα, άσυλο