Πρωτότυπος Τίτλος:
Διατροφή και Εντερικός μικροβιόκοσμος σε ασθενείς με Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νόσο του Εντέρου (ΙΦΝΕ)
Συγγραφέας:
Ταναΐνη, Ανθή
Επιβλέπων καθηγητής:
Καλιώρα, Ανδριάνα
Περίληψη:
Η ιδιοπαθής φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (ΙΦΝΕ), που διακρίνεται στη νόσο Crohn και στην ελκώδη κολίτιδα, αναφέρεται σε μία ομάδα χρόνιων, υποτροπιαζουσών, φλεγμονωδών διαταραχών του γαστρεντερικού σωλήνα με εντερικές και εξωεντερικές εκδηλώσεις. Παρόλο που η αιτιοπαθογένεια της ΙΦΝΕ δεν είναι πλήρως κατανοητή, οι μέχρι τώρα μελέτες έχουν αποδείξει ότι η αλληλεπίδραση των περιβαλλοντικών παραγόντων και του εντερικού μικροβιώματος σε γενετικά ευαίσθητα άτομα συμβάλλουν στην παθογένεια της νόσου και μπορούν να εξηγήσουν τη ραγδαία αύξηση της επίπτωσης και του επιπολασμού της ΙΦΝΕ.
Σε υγιείς καταστάσεις, υφίσταται ομοιόσταση μεταξύ εντερικού μικροβιώματος, βλεννογόνου φραγμού και ανοσοποιητικού συστήματος. Ωστόσο, στην ΙΦΝΕ η ομοιόσταση αυτή διαταράσσεται από την παρουσία ευκαιριακών οργανισμών, όπως βακτήρια, μύκητες και ιοί. Ποσοτικές και ποιοτικές μεταβολές στη σύσταση του εντερικού μικροβιώματος έχουν ανιχνευθεί τόσο στη νόσο Crohn όσο και την ελκώδη κολίτιδα, ενισχύοντας την υπόθεση ότι η παρατηρούμενη δυσβίωση αποτελεί έναν πιθανό παθογενετικό μηχανισμό της ΙΦΝΕ. Ο μικροβιόκοσμος του εντέρου, ως δυναμικός, μεταβάλλεται με την ηλικία και με τις περιβαλλοντικές αλλαγές. Μεταξύ των περιβαλλοντικών παραγόντων, τρόφιμα και διατροφικές συνήθειες, που σταδιακά αλλάζουν στις σύγχρονες κοινωνίες, φαίνεται να διαμορφώνουν σημαντικά τον εντερικό μικροβιόκοσμο, συμβάλλοντας ή συμμετέχοντας στην επαγωγή της δυσβίωσης. Επιπροσθέτως, τα συστατικά των τροφίμων, όπως μακρο- και μικρό-θρεπτικά συστατικά φαίνεται να ρυθμίζουν την ανοσορυθμιστική λειτουργία των ανοσοκυττάρων του εντέρου και τη λειτουργία του βλεννογόνου φραγμού, επηρεάζοντας άμεσα ή έμμεσα το εντερικό μικροβίωμα.
Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η συσχέτιση του εντερικού μικροβιόκοσμου με τη διατροφική πρόσληψη ασθενών με διαγνωσμένη Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νόσο του Εντέρου, νόσο Crohnκαι ελκώδη κολίτιδα, σε ενεργή φάση. Πιο συγκεκριμένα, μελετήθηκε η πιθανή συσχέτιση των μακρο-, μικρό-θρεπτικών συστατικών, βιταμινών και ιχνοστοιχείων της διατροφής με τα πιο συχνά παρατηρούμενα φύλα του εντέρου (Bacteroidetes, Firmicutes, Proteobacteria, Actinobacteria).
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε 17 ασθενείς με ενεργή νόσο Crohn και σε 11 ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα επίσης σε φάση έξαρσης. Το διατροφικό ιστορικό των ασθενών εκτιμήθηκε με τη χρήση του ερωτηματολογίου συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων (FFQ) και της ανάκληση εικωσιτετραώρου και η διατροφική ανάλυση σε μικρό- και μακρο-θρεπτικά συστατικά έγινε μέσω του προγράμματος Nutritionist Pro. Το απομονωμένο μικροβιακό DNA από τα δείγματα κοπράνων που λήφθηκαν από τους ασθενείς κατά την μελέτη, χρησιμοποιήθηκε για την ταυτοποίηση και την ποσοτικοποίηση του εντερικού μικροβιόκοσμου. Για το σκοπό αυτό έγινε ενίσχυση και αλληλούχιση του 16S rRNA γονιδίου σύμφωνα με το πρωτόκολλο της Illumina, 16S rRNA gene Metagenomic Sequencing Library Preparation (Cod. 15044223 Rev. A) και τα αποτελέσματα αναλύθηκαν μέσω προγραμμάτων βιοπληροφορικής.
Τα αποτελέσματα της παρούσας εργασίας φαίνεται να συμφωνούν με εκείνα της ήδη υπάρχουσας βιβλιογραφίας. Ανάμεσα στα πιο συχνά παρατηρούμενα φύλα, τα Bacteroidetes και τα Proteobacteria παρουσίασαν στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση στους ασθενείς με ΙΦΝΕ, σε αντίθεση με τα Firmicutes που έδειξαν στατιστικά σημαντική αρνητική συσχέτιση και με τα δύο προαναφερθέντα φύλα. Επίσης, η κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών οξέων και μαλτόζης παρουσίασε σημαντική θετική συσχέτιση με τα gram αρνητικά βακτήρια του φύλου Proteobacteria. Αντίθετα, η πρόσληψη δοκοσαεξανοϊκού οξέος (DHA) συσχετίστηκε σημαντικά και αρνητικά με το παραπάνω φύλο (Συντελεστής Συσχέτισης= -0,406, p=0,032). Τέλος, σημαντική αύξηση των Firmicutes παρατηρήθηκε με τη διαιτητική πρόσληψη του πολυακόρεστου λιπαρού οξέος 22:5 (Συντελεστής Συσχέτισης= 0,376, p=0,044) και της πυριδοξίνης (Β6) (Συντελεστής Συσχέτισης= 0,383, p=0,044).
Συμπερασματικά, τα διάφορα συστατικά των τροφίμων φαίνεται να επιδρούν στον εντερικό μικροβιόκοσμο των ασθενών με ΙΦΝΕ. Ωστόσο, απαιτείται ανάλυση μεγαλύτερου αριθμού ασθενών για την εξαγωγή σαφέστερων συμπερασμάτων και καλύτερη κατανόηση του ρόλου των θρεπτικών συστατικών στην ομοιόσταση του εντέρου και στον εντερικό μικροβιόκοσμο, προκειμένου να εξηγηθούν οι πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις που υπόκεινται στην παθογένεια της ΙΦΝΕ.
Σε υγιείς καταστάσεις, υφίσταται ομοιόσταση μεταξύ εντερικού μικροβιώματος, βλεννογόνου φραγμού και ανοσοποιητικού συστήματος. Ωστόσο, στην ΙΦΝΕ η ομοιόσταση αυτή διαταράσσεται από την παρουσία ευκαιριακών οργανισμών, όπως βακτήρια, μύκητες και ιοί. Ποσοτικές και ποιοτικές μεταβολές στη σύσταση του εντερικού μικροβιώματος έχουν ανιχνευθεί τόσο στη νόσο Crohn όσο και την ελκώδη κολίτιδα, ενισχύοντας την υπόθεση ότι η παρατηρούμενη δυσβίωση αποτελεί έναν πιθανό παθογενετικό μηχανισμό της ΙΦΝΕ. Ο μικροβιόκοσμος του εντέρου, ως δυναμικός, μεταβάλλεται με την ηλικία και με τις περιβαλλοντικές αλλαγές. Μεταξύ των περιβαλλοντικών παραγόντων, τρόφιμα και διατροφικές συνήθειες, που σταδιακά αλλάζουν στις σύγχρονες κοινωνίες, φαίνεται να διαμορφώνουν σημαντικά τον εντερικό μικροβιόκοσμο, συμβάλλοντας ή συμμετέχοντας στην επαγωγή της δυσβίωσης. Επιπροσθέτως, τα συστατικά των τροφίμων, όπως μακρο- και μικρό-θρεπτικά συστατικά φαίνεται να ρυθμίζουν την ανοσορυθμιστική λειτουργία των ανοσοκυττάρων του εντέρου και τη λειτουργία του βλεννογόνου φραγμού, επηρεάζοντας άμεσα ή έμμεσα το εντερικό μικροβίωμα.
Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η συσχέτιση του εντερικού μικροβιόκοσμου με τη διατροφική πρόσληψη ασθενών με διαγνωσμένη Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νόσο του Εντέρου, νόσο Crohnκαι ελκώδη κολίτιδα, σε ενεργή φάση. Πιο συγκεκριμένα, μελετήθηκε η πιθανή συσχέτιση των μακρο-, μικρό-θρεπτικών συστατικών, βιταμινών και ιχνοστοιχείων της διατροφής με τα πιο συχνά παρατηρούμενα φύλα του εντέρου (Bacteroidetes, Firmicutes, Proteobacteria, Actinobacteria).
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε 17 ασθενείς με ενεργή νόσο Crohn και σε 11 ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα επίσης σε φάση έξαρσης. Το διατροφικό ιστορικό των ασθενών εκτιμήθηκε με τη χρήση του ερωτηματολογίου συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων (FFQ) και της ανάκληση εικωσιτετραώρου και η διατροφική ανάλυση σε μικρό- και μακρο-θρεπτικά συστατικά έγινε μέσω του προγράμματος Nutritionist Pro. Το απομονωμένο μικροβιακό DNA από τα δείγματα κοπράνων που λήφθηκαν από τους ασθενείς κατά την μελέτη, χρησιμοποιήθηκε για την ταυτοποίηση και την ποσοτικοποίηση του εντερικού μικροβιόκοσμου. Για το σκοπό αυτό έγινε ενίσχυση και αλληλούχιση του 16S rRNA γονιδίου σύμφωνα με το πρωτόκολλο της Illumina, 16S rRNA gene Metagenomic Sequencing Library Preparation (Cod. 15044223 Rev. A) και τα αποτελέσματα αναλύθηκαν μέσω προγραμμάτων βιοπληροφορικής.
Τα αποτελέσματα της παρούσας εργασίας φαίνεται να συμφωνούν με εκείνα της ήδη υπάρχουσας βιβλιογραφίας. Ανάμεσα στα πιο συχνά παρατηρούμενα φύλα, τα Bacteroidetes και τα Proteobacteria παρουσίασαν στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση στους ασθενείς με ΙΦΝΕ, σε αντίθεση με τα Firmicutes που έδειξαν στατιστικά σημαντική αρνητική συσχέτιση και με τα δύο προαναφερθέντα φύλα. Επίσης, η κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών οξέων και μαλτόζης παρουσίασε σημαντική θετική συσχέτιση με τα gram αρνητικά βακτήρια του φύλου Proteobacteria. Αντίθετα, η πρόσληψη δοκοσαεξανοϊκού οξέος (DHA) συσχετίστηκε σημαντικά και αρνητικά με το παραπάνω φύλο (Συντελεστής Συσχέτισης= -0,406, p=0,032). Τέλος, σημαντική αύξηση των Firmicutes παρατηρήθηκε με τη διαιτητική πρόσληψη του πολυακόρεστου λιπαρού οξέος 22:5 (Συντελεστής Συσχέτισης= 0,376, p=0,044) και της πυριδοξίνης (Β6) (Συντελεστής Συσχέτισης= 0,383, p=0,044).
Συμπερασματικά, τα διάφορα συστατικά των τροφίμων φαίνεται να επιδρούν στον εντερικό μικροβιόκοσμο των ασθενών με ΙΦΝΕ. Ωστόσο, απαιτείται ανάλυση μεγαλύτερου αριθμού ασθενών για την εξαγωγή σαφέστερων συμπερασμάτων και καλύτερη κατανόηση του ρόλου των θρεπτικών συστατικών στην ομοιόσταση του εντέρου και στον εντερικό μικροβιόκοσμο, προκειμένου να εξηγηθούν οι πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις που υπόκεινται στην παθογένεια της ΙΦΝΕ.
Ημερομηνία κατάθεσης:
2019-10-15
Γλώσσες Τεκμηρίου:
Ελληνικά
Θεματικές Κατηγορίες:
Διατροφή (Γενικά). DRI’s
Λοιπά Θέματα:
Ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου
Εντερική διατροφή
Νόσος του Crohn
Κολίτιδα, Ελκώδης
Εντερική διατροφή
Νόσος του Crohn
Κολίτιδα, Ελκώδης
Λέξεις-κλειδιά:
εντερικός μικροβιόκοσμος, Ιδιοπαθής Φλεγμονώδης Νόσος του Εντέρου,δυσβίωση, θρεπτικά συστατικά, διατροφή
Περιγραφή:
103 σ.:εικ.,πίν.,διαγρ.,χάρτες
Άδεια χρήσης:
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0
