Καταγραφή και αξιολόγηση επιπέδων φυσικής δραστηριότητας και κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών σε μαθητικό πληθυσμό της Κρήτης: εφαρμογή της θεωρίας της σχεδιασμένης συμπεριφοράς

Κουκ, Τίνα Λουΐζα

Οι παράγοντες που επηρεάζουν τις συμπεριφορές και τον τρόπο ζωής των παιδιών είναι κυρίως ο κοινωνικός περίγυρος (οικογένεια, φίλοι, δάσκαλοι, τηλεόραση κ.α.) και το φυσικό περιβάλλον (ύπαρξη κατάλληλων υποδομών στο χώρο του σχολείου, ποιότητα των τροφίμων στο κυλικείο, πρόσβαση σε χώρους άθλησης κ.α.). Η καταγραφή και η κατανόηση των αλληλεπιδράσεων αυτών των παραγόντων στη διαμόρφωση συγκεκριμένων συμπεριφορών και δεικτών υγείας στους μαθητές θα βοηθήσει στον καλύτερο σχεδιασμό προγραμμάτων προαγωγής της υγείας και αναβάθμιση της ποιότητας ζωής μαθητών και γονέων. Ένα σημαντικό μοντέλο για την καταγραφή και κατανόηση των παραπάνω παραγόντων έχει αποδειχθεί ότι είναι η Θεωρία Σχεδιασμένης Συμπεριφοράς (ΘΣΣ) που επιτρέπει την πρόβλεψη και κατανόηση των ιδιαίτερων συμπεριφορών. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνήσει τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας και κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών σε παιδιά ηλικίας 11 χρόνων από την περιφέρεια της Κρήτης καθώς επίσης και να κατανοήσει την αλληλεπίδραση των παραγόντων που διαμορφώνουν τις παραπάνω συμπεριφορές. Για τις ανάγκες της παρούσας μελέτης εξετάστηκαν 463 παιδιά ηλικίας 11 ετών (215 αγόρια και 248 κορίτσια), από 27 δημοτικά σχολεία του Ηρακλείου και της Σητείας. Η συμμετοχή των υποκειμένων στην μελέτη ήταν εθελοντική. Ελήφθησαν δεδομένα για τη διατροφή τους, τη φυσική δραστηριότητα και τους παράγοντες που συνθέτουν τη συμπεριφορά τους. Το ποσοστό των παιδιών που έκαναν άσκηση σύμφωνα με τις συστάσεις ήταν 26% για τα αγόρια και 19% για τα κορίτσια. Το ποσοστό των παιδιών που έτρωγαν φρούτα και λαχανικά σύμφωνα με τις συστάσεις ήταν 35.8% και 20.1% για τα αγόρια αντίστοιχα και 33.6% και 13% για τα κορίτσια αντίστοιχα. Από την ανάλυση της ΘΣΣ βρέθηκε ότι η φυσική δραστηριότητα ήταν θετικά συσχετισμένη με την αντίληψη των παιδιών ότι η άσκηση βοηθάει στη δημιουργία ωραίου σώματος, και αρνητικά συσχετισμένη με τη δύσκολη πρόσβαση σε αθλητικούς χώρους, ενώ η πρόθεση για αλλαγή της φυσικής δραστηριότητας ήταν θετικά συσχετισμένη με την αντίληψη των παιδιών ότι η άσκηση είναι διασκεδαστική, με την ενθάρρυνση των παιδιών από τους γονείς να κάνουν άσκηση και αρνητικά συσχετισμένη με την έλλειψη χρόνου. Η κατανάλωση φρούτων ήταν θετικά συσχετισμένη με την πρόσληψη βιταμινών και μετάλλων (μόνο στα αγόρια), και με την εύκολη προσβασιμότητα σε καταστήματα τροφίμων, ενώ η πρόθεση για αλλαγή της κατανάλωσης φρούτων ήταν θετικά συσχετισμένη με την ενθάρρυνση των παιδιών από τους γονείς και τους δασκάλους να τρώνε φρούτα, και με την διαθεσιμότητα φρούτων στο σπίτι. Η πρόθεση για αλλαγή της κατανάλωσης λαχανικών ήταν θετικά συσχετισμένη με τις αντιλήψεις ότι τα λαχανικά είναι ευεργετικά στο έντερο και ότι τα λαχανικά είναι ορεκτικά, δροσερά και γευστικά, με την ενθάρρυνση των παιδιών από τους γονείς να τρώνε λαχανικά, και αρνητικά συσχετισμένη με το κόστος των λαχανικών. Συμπερασματικά, οι στάσεις και οι αντιλήψεις του ελέγχου απέναντι στη φυσική δραστηριότητα και στην κατανάλωση φρούτων και λαχανικών συμβάλλουν στην εξήγηση της συμπεριφοράς.

2007-12-06

Ελληνικά

Διατροφή παιδιών και εφήβων

Τρόπος ζωής
Παιδιά - Διατροφή
Διατροφικές συνήθειες - Παιδιά
Άσκηση στα παιδιά
Αγωγή υγείας - Παιδιά

75 σ. : πίν.

Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0