Πρωτότυπος Τίτλος:
Γεωγραφική μεταβλητότητα διατροφικών συνηθειών σε σχέση με τον κίνδυνο εκδήλωσης οξέος ισχαιμικού συνδρόμου
Συγγραφέας:
Τσατραφίλη, Σταυρούλα
Επιβλέπων καθηγητής:
Ζαμπέλας, Αντώνιος
Περίληψη:
Στις αναπτυγμένες, αλλά και στις αναπτυσσόμενες χώρες του κόσμου, τα τελευταία χρόνια, τα καρδιαγγειακά νοσήματα (CVD) και κυρίως η στεφανιαία νόσος (ΣΝ), αποτελούν τις σημαντικότερες αιτίες θνησιμότητας και για τα δύο φύλα, με διακυμάνσεις μεταξύ των χωρών. Το ίδιο ισχύει και στην Ελλάδα, η οποία συγκριτικά με άλλες χώρες έχει μικρότερη θνησιμότητα από CVD και ΣΝ, αλλά παρόλα αυτά στην ίδια τη χώρα έχει σημειωθεί αύξηση αυτής της θνησιμότητας, σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες. Αναζητώντας τους παράγοντες, που αύξησαν τον επιπολασμό της θνησιμότητας από CVD, παρατηρήθηκε ότι η κυριότερη αιτία ήταν η αλλαγή του τρόπου ζωής. Η απομάκρυνση από την παραδοσιακή Μεσογειακή Διατροφή, το αυξημένο κάπνισμα και η μείωση της φυσικής δραστηριότητας είναι ίσως από τους κυριότερους παράγοντες κινδύνου, που οδηγούν την Ελλάδα στην αυξημένη θνησιμότητα από CVD.
Η ΣΝ οφείλεται στην αθηροσκλήρωση, που εμφανίζεται στο εσωτερικό των μεγάλων κυρίως αρτηριών και η οποία δημιουργώντας θρομβώσεις, μπορεί να οδηγήσει από αίσθηση πόνου μέχρι αποφράξεις αγγείων, με συνέπεια το θάνατο. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου, που επιταγχύνουν ή καθυστερούν την αθηρογένεση. Σημαντική θέση στους παράγοντες αυτούς καταλαμβάνουν και διατροφικοί παράγοντες, όπως τα αυξημένα SFA και TFA, που ευνοούν την αθηρογένεση, αλλά και διάφορες αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως τα MUFA, οι βιταμίνες E και C και άλλες, που δρουν προστατευτικά. Έχει φανεί ότι η Μεσογειακή Διατροφή περιέχει πολλούς αρκετούς προστατευτικούς παράγοντες και γι’ αυτό και οι λαοί της Μεσογείου εμφανίζουν χαμηλότερη θνησιμότητα από CVD σε σχέση με άλλες χώρες, όπως π.χ. της Βόρειας Ευρώπης.
Στον κόσμο οι διάφορες χώρες, παρουσιάζουν γεωγραφική μεταβλητότητα ως προς τις διατροφικές τους συνήθειες, λόγω περιβαλλοντικών, θρησκευτικών, πολιτισμικών και άλλων παραγόντων. Οι διαφορές στις διατροφικές συνήθειες έχουν σα συνέπεια και διαφορετική προστασία από ΣΝ, ανάλογα με τη σύσταση της διατροφής. Η αναζήτηση πληροφοριών σε διάφορες βάσεις δεδομένων, όπως ο FAO δίνει αρκετά αξιόπιστες πληροφορίες για τις διατροφικές συνήθειες των πληθυσμών και επιτρέπει στο να γίνουν συγκρίσεις μεταξύ των κρατών, ως προς τις διατροφικές τους συνήθειες, αλλά και συσχετίσεις της διατροφής με τον επιπολασμό της ΣΝ.
Στοιχεία από επιδημιολογικές μελέτες και τη βάση δεδομένων DAFNE, έδειξαν ότι παρόλη την αύξηση της ΣΝ στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες και την απομάκρυνση από τη Μεσογειακή Διατροφή, υπάρχουν ακόμα προστατευτικά στοιχεία στη διατροφή των Ελλήνων, όπως το ελαιόλαδο, τα λαχανικά, τα φρούτα και το ψάρι. Έχουν όμως υιοθετηθεί και ανθυγιεινές συνήθειες, όπως η αυξημένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος. Γεωγραφική μεταβλητότητα διατροφικών συνηθειών παρουσιάζεται και στα διάφορα γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας. Από αυτά παρατηρούμε ότι πιο κοντά στη Μεσογειακή Διατροφή είναι κυρίως οι περιοχές της Νότιας και της Ανατολικής Ελλάδας.
Στην παρούσα εργασία μελετήθηκαν οι διατροφικές συνήθειες ατόμων με ή χωρίς οξύ στεφανιαίο σύνδρομο, από διάφορες γεωγραφικές περιοχές της Ελλάδας. Σκοπός της έρευνας ήταν να συσχετιστεί ο βαθμός της υιοθέτησης Μεσογειακής Διατροφής, με τη χρήση κατάλληλου διατροφικού σκορ, και της πιθανότητας εμφάνισης οξέος στεφανιαίου συνδρόμου.
Τα κυριότερα ευρήματα της έρευνας ήταν: α) ότι στο σύνολό τους, τα άτομα της μελέτης, παρουσίαζαν μειωμένη πιθανότητα εμφάνισης οξέος στεφανιαίου συνδρόμου, ιδιαίτερα όσο ήταν πλησιέστερα στην υιοθέτηση Μεσογειακής Διατροφής και β) ότι υπήρχε γεωγραφική μεταβλητότητα στην πιθανότητα εμφάνισης οξέος στεφανιαίου συνδρόμου στα επιμέρους γεωγραφικά διαμερίσματα στην Ελλάδα, με άλλες περιοχές να παρουσιάζουν μειωμένη και άλλες περιοχές αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης ΣΝ. Το τελευταίο εύρημα προέκυψε, μετά από διόρθωση όλων των πιθανών παραγόντων κινδύνου, όπως η ηλικία, το φύλο, οι καπνιστικές συνήθειες, κ.α. και αφού επαληθεύτηκε ότι παρόλο που παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές στη συχνότητα κατανάλωσης διαφόρων ομάδων τροφίμων στις διάφορες περιοχές της Ελλάδας, οι αλληλεπιδράσεις των ομάδων τροφίμων και της περιοχής της χώρας δεν επηρέασαν σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης οξέων στεφανιαίων συνδρόμων. Από τα παραπάνω συμπεραίνεται ότι ίσως η σύσταση των τροφίμων, που καταναλώνονταν σε κάθε περιοχή, να παρουσίαζε διαφορές σε επίπεδο μικροθρεπτικών στοιχείων, γεγονός που αλλού λειτουργούσε προστατευτικά και σε άλλες περιοχές λιγότερο προστατευτικά. Αυτή η υπόθεση χρήζει περαιτέρω διερεύνησης.
Η ΣΝ οφείλεται στην αθηροσκλήρωση, που εμφανίζεται στο εσωτερικό των μεγάλων κυρίως αρτηριών και η οποία δημιουργώντας θρομβώσεις, μπορεί να οδηγήσει από αίσθηση πόνου μέχρι αποφράξεις αγγείων, με συνέπεια το θάνατο. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου, που επιταγχύνουν ή καθυστερούν την αθηρογένεση. Σημαντική θέση στους παράγοντες αυτούς καταλαμβάνουν και διατροφικοί παράγοντες, όπως τα αυξημένα SFA και TFA, που ευνοούν την αθηρογένεση, αλλά και διάφορες αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως τα MUFA, οι βιταμίνες E και C και άλλες, που δρουν προστατευτικά. Έχει φανεί ότι η Μεσογειακή Διατροφή περιέχει πολλούς αρκετούς προστατευτικούς παράγοντες και γι’ αυτό και οι λαοί της Μεσογείου εμφανίζουν χαμηλότερη θνησιμότητα από CVD σε σχέση με άλλες χώρες, όπως π.χ. της Βόρειας Ευρώπης.
Στον κόσμο οι διάφορες χώρες, παρουσιάζουν γεωγραφική μεταβλητότητα ως προς τις διατροφικές τους συνήθειες, λόγω περιβαλλοντικών, θρησκευτικών, πολιτισμικών και άλλων παραγόντων. Οι διαφορές στις διατροφικές συνήθειες έχουν σα συνέπεια και διαφορετική προστασία από ΣΝ, ανάλογα με τη σύσταση της διατροφής. Η αναζήτηση πληροφοριών σε διάφορες βάσεις δεδομένων, όπως ο FAO δίνει αρκετά αξιόπιστες πληροφορίες για τις διατροφικές συνήθειες των πληθυσμών και επιτρέπει στο να γίνουν συγκρίσεις μεταξύ των κρατών, ως προς τις διατροφικές τους συνήθειες, αλλά και συσχετίσεις της διατροφής με τον επιπολασμό της ΣΝ.
Στοιχεία από επιδημιολογικές μελέτες και τη βάση δεδομένων DAFNE, έδειξαν ότι παρόλη την αύξηση της ΣΝ στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες και την απομάκρυνση από τη Μεσογειακή Διατροφή, υπάρχουν ακόμα προστατευτικά στοιχεία στη διατροφή των Ελλήνων, όπως το ελαιόλαδο, τα λαχανικά, τα φρούτα και το ψάρι. Έχουν όμως υιοθετηθεί και ανθυγιεινές συνήθειες, όπως η αυξημένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος. Γεωγραφική μεταβλητότητα διατροφικών συνηθειών παρουσιάζεται και στα διάφορα γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας. Από αυτά παρατηρούμε ότι πιο κοντά στη Μεσογειακή Διατροφή είναι κυρίως οι περιοχές της Νότιας και της Ανατολικής Ελλάδας.
Στην παρούσα εργασία μελετήθηκαν οι διατροφικές συνήθειες ατόμων με ή χωρίς οξύ στεφανιαίο σύνδρομο, από διάφορες γεωγραφικές περιοχές της Ελλάδας. Σκοπός της έρευνας ήταν να συσχετιστεί ο βαθμός της υιοθέτησης Μεσογειακής Διατροφής, με τη χρήση κατάλληλου διατροφικού σκορ, και της πιθανότητας εμφάνισης οξέος στεφανιαίου συνδρόμου.
Τα κυριότερα ευρήματα της έρευνας ήταν: α) ότι στο σύνολό τους, τα άτομα της μελέτης, παρουσίαζαν μειωμένη πιθανότητα εμφάνισης οξέος στεφανιαίου συνδρόμου, ιδιαίτερα όσο ήταν πλησιέστερα στην υιοθέτηση Μεσογειακής Διατροφής και β) ότι υπήρχε γεωγραφική μεταβλητότητα στην πιθανότητα εμφάνισης οξέος στεφανιαίου συνδρόμου στα επιμέρους γεωγραφικά διαμερίσματα στην Ελλάδα, με άλλες περιοχές να παρουσιάζουν μειωμένη και άλλες περιοχές αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης ΣΝ. Το τελευταίο εύρημα προέκυψε, μετά από διόρθωση όλων των πιθανών παραγόντων κινδύνου, όπως η ηλικία, το φύλο, οι καπνιστικές συνήθειες, κ.α. και αφού επαληθεύτηκε ότι παρόλο που παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές στη συχνότητα κατανάλωσης διαφόρων ομάδων τροφίμων στις διάφορες περιοχές της Ελλάδας, οι αλληλεπιδράσεις των ομάδων τροφίμων και της περιοχής της χώρας δεν επηρέασαν σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης οξέων στεφανιαίων συνδρόμων. Από τα παραπάνω συμπεραίνεται ότι ίσως η σύσταση των τροφίμων, που καταναλώνονταν σε κάθε περιοχή, να παρουσίαζε διαφορές σε επίπεδο μικροθρεπτικών στοιχείων, γεγονός που αλλού λειτουργούσε προστατευτικά και σε άλλες περιοχές λιγότερο προστατευτικά. Αυτή η υπόθεση χρήζει περαιτέρω διερεύνησης.
Ημερομηνία κατάθεσης:
2004
Γλώσσες Τεκμηρίου:
Ελληνικά
Θεματικές Κατηγορίες:
Διατροφή (Γενικά). DRI’s
Ασθένειες του κυκλοφορικού (Καρδιαγγειακού) συστήματος
Ασθένειες του κυκλοφορικού (Καρδιαγγειακού) συστήματος
Λοιπά Θέματα:
Καρδιά - Ασθένειες - Διαιτολογικές απόψεις
Ασθένειες - Διαιτολογικές απόψεις
Καρδιαγγειακό σύστημα - Ασθένειες - Διαιτολογικές απόψεις
Ασθένειες της στεφανιαίας - Διαιτολογικές απόψεις
Μεσογειακή δίαιτα
Ασθένειες - Διαιτολογικές απόψεις
Καρδιαγγειακό σύστημα - Ασθένειες - Διαιτολογικές απόψεις
Ασθένειες της στεφανιαίας - Διαιτολογικές απόψεις
Μεσογειακή δίαιτα
Περιγραφή:
139 σ. : πίν.
Άδεια χρήσης:
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0
