Περίληψη:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Σκοπό της παρούσας έρευνας αποτέλεσε η μελέτη της επίδρασης διαιτών διαφορετικού γλυκαιμικού δείκτη και περιεχομένου φυτικών ινών στη γλυκόζη νηστείας και στα επίπεδα των λιπιδίων σε έφηβες κοπέλες. ΥΛΙΚΑ & ΜΕΘΟΔΟΙ: Στην έρευνα έλαβαν μέρος συνολικά 48 φαινομενικά υγιείς έφηβες (χωρίς νεφρική, γαστρεντερική, ηπατική νόσο, διαβήτη, ορμονικές διαταραχές, σοβαρή δυσλιπιδαιμία, υπέρταση και τροφική αλλεργία ή δυσανεξία), ηλικίας 12-16 ετών οι οποίες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα ακολούθησε μια χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη και υψηλού περιεχομένου φυτικών ινών (LGI-HF) δίαιτα (Ομάδα Παρέμβασης) και η δεύτερη ομάδα μια υψηλού γλυκαιμικού δείκτη και χαμηλού περιεχομένου φυτικών ινών (HGI-LF) δίαιτα (Ομάδα Ελέγχου) για 5 διαδοχικές εβδομάδες. Και οι δύο δίαιτες σχεδιάστηκαν σύμφωνα με τις συστάσεις της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρίας για παιδιά και εφήβους. Οι διαφορές στον γλυκαιμικό δείκτη μεταξύ των δύο διαιτών επιτεύχθηκαν κυρίως μεταβάλλοντας τη σύσταση των αμυλούχων τροφίμων, καθώς και συμπεριλαμβάνοντας ένα πρότυπο μπισκότο πλούσιο σε β-γλυκάνες και χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη συμπληρωματικά για τη LGI-HF δίαιτα. Πριν από την έναρξη της παρέμβασης πραγματοποιήθηκαν φυσική εξέταση, σωματομετρήσεις, μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, βιοχημικές εξετάσεις και καταγράφηκε ιατρικό ιστορικό. Η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της παρέμβασης έγινε μετά το πέρας των 5 εβδομάδων της παρέμβασης με επανάληψη των μετρήσεων που πραγματοποιήθηκαν κατά την έναρξη της μελέτης. Εκτιμήθηκαν αλλαγές σε ανθρωπομετρικούς δείκτες (ΔΜΣ, % σωματικό λίπος, περιφέρεια μέσης), στη γλυκόζη νηστείας και στο λιπιδαιμικό προφίλ. Η αξιολόγηση της ελεγχόμενης υπόθεσης έγινε με τη χρήση της Ανάλυσης διακύμανσης - συνδιακύμανσης επαναλαμβανόμενων μετρήσεων (Repeated measures ANCOVA), έχοντας θέσει την ηλικία ως συμμεταβλητή. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Η ανάλυση, για το σύνολο των 25 εφήβων που ολοκλήρωσαν τη μελέτη, έδειξε ότι, μετά τις 5 εβδομάδες της παρέμβασης, η Ομάδα Παρέμβασης μείωσε στατιστικά σημαντικά τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων της (από 66±16,1 mg/dl σε 54±13 mg/dl, p=0,018) αντίθετα με την Ομάδα Ελέγχου που η μείωση δεν ήταν στατιστικά σημαντική (p=0,665). Επιπρόσθετα, η μεταβολή των τριγλυκεριδίων για την Ομάδα Παρέμβασης ήταν μεγαλύτερη έναντι αυτής που σημείωσε η Ομάδα Ελέγχου (-13±16 mg/dl έναντι -4±32 mg/dl αντίστοιχα, p=0,044). Επιπλέον, παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική μείωση της μέσης τιμής της LDL - χοληστερόλης μετά τις 5 εβδομάδες παρέμβασης τόσο για την Ομάδα Παρέμβασης όσο και για την Ομάδα Ελέγχου (-12±14 mg/dl, p=0,011 έναντι -13±12 mg/dl, p=0,003 αντίστοιχα). Ωστόσο, η μεταβολή της LDL – χοληστερόλης δεν βρέθηκε να διαφέρει στατιστικά σημαντικά μεταξύ των δύο ομάδων (p=0,772). Όσον αφορά τη διαιτητική πρόσληψη δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική μεταβολή στο γλυκαιμικό δείκτη για καμία 4
από τις δύο ομάδες, παρόλο που μετά την παρέμβαση η Ομάδα Παρέμβασης κατάφερε σε σύγκριση με την Ομάδα Ελέγχου να σημειώσει στατιστικά σημαντικά υψηλότερη διαιτητική πρόσληψη στις υδατοδιαλυτές (3,10±1,3g έναντι 0,25±0,15 g, p=0,001), μη υδατοδιαλυτές (5,8±6,3 g έναντι 1,4±0,9 g, p=0,020) και συνολικές φυτικές ίνες (15,6±8,2 g έναντι 8,1±1,4, p=0,026). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Βάσει των αποτελεσμάτων της παρούσας έρευνας, η εφαρμογή ενός προγράμματος διατροφικής παρέμβασης υψηλού περιεχομένου σε φυτικές ίνες διάρκειας 5 εβδομάδων σε φαινομενικά υγιείς έφηβες, σε συνδυασμό με την κατανάλωση ενός υγιεινού σνακ πλούσιου σε β-γλυκάνες, μπορεί να προσφέρει μεγαλύτερη μείωση των τριγλυκεριδίων αλλά ισάξια μείωση στην LDL - χοληστερόλη έναντι ενός προγράμματος παρέμβασης χαμηλού περιεχομένου φυτικών ινών.