Περίληψη:
Στην ακόλουθη εργασία με θέμα: «Σχέση πόλης και ιερού χώρου: Καλαμπάκα και Μετέωρα από το παρελθόν στο σήμερα», γίνεται μία προσπάθεια ανάλυσης της πορείας ανάπτυξης και διαμόρφωσης του τοπίου της πόλης σε σχέση με την ύπαρξη του ιερού χώρου των Μετεώρων. Σκοπός της εργασίας αυτής είναι η ενημέρωση για την επίδραση του ιερού στο βιώσιμο περιβάλλον.
Για την σφαιρική ενημέρωση του αναγνώστη στην ακόλουθη εργασία δίνονται οι εισαγωγικές έννοιες και οι ορισμοί που αφορούν τα Μοναστήρια , τους Ασκητές, και τον τρόπο ζωής τους, από το χθες στο σήμερα. Για την ενότητα αυτή συλέχθηκαν στοιχεία από προσωπικές συνεντεύξεις με τους μοναχούς της πόλης. Από αδημοσίευτο υλικό που προέρχεται από λευκώματα μοναχών, επιστημόνων και περιηγητών που έζησαν στις μονές και γράφουν τους τις έρευνες τους τα ευρήματά τους, αυτά που τους διηγήθηκαν. Εδώ ανάφερεται η θέση των μοναχών απέναντι στους πολίτες της Καλαμπάκας η άποψη τους για το ρόλο που διαδραματίζει η συνύπαρξη του ιερού χώρου με την πόλη. Η θέση των μοναχών για την κοινή χάραξη πορείας ανάπτυξης του πολεοδομικού τοπίου, η οποία θα πρέπει να σέβεται και τα δύο σύνολα να και θα πρέπει να μπορεί να ακολουθήσει τις εξελίξεις του σήμερα χωρίς να βεβηλώνει την ιερότητα και την ιστορία του τόπου.
Συγκεκριμένα, παρατίθενται στοιχεία για την συγκρότηση των Μοναστηριών και δίνεται απάντηση σε ερωτήματα που αφορούν: Το ρόλο ύπαρξης των μοναστηριών στη διαμόρφωση του τοπίου. Η ασκητική ζωή σε συνδυασμό με το βιώσιμο κόσμο. Η πόλη ως πόλος έλξης τουρισμού, σε συνδυασμό με τη συμβολή του τουρισμού για την ανάπτυξη μιας πόλης, . Ακόμη, δίνονται στοιχεία για τους φραγμούς που θέτει σε ορισμένους τομείς ανάπτυξης η ύπαρξη των Μοναστηριών στην πόλη.
Παράλληλα, δίνονται οι έννοιες των ορισμών που αφορούν τους Κατοίκους της πόλης, και τον τρόπο ζωής τους από το παρελθόν στο σήμερα, με βάση την επίδραση που δέχτηκε από τον ιερό χώρο. Πως οι κάτοικοι μιας πόλης θα μπορέσουν συνδυάσουν την ανάπτυξη της πόλης τους και να διατηρήσουν ανεπηρέαστο τον θησαυρό που κουβαλάνε. Ακόμη, σε αυτό το σημείο γίνετε μια έρευνα που αφορά την πολεοδομική ανάπτυξη της πόλης του σήμερα στην οποία γίνετε προσπάθεια να συμπεριλάβει όλους τους περιορισμούς και τις ανάγκες που θέτει η ύπαρξη των Μετεώρων. Εδώ αναφέρονται οι ανάγκες της περιοχής που θα ομορφύνουν το τοπίο, θα κάνουν πιο εύκολη την ζωή των πολιτών, καθώς και ελκυστικότερο το τοπίο για τους τουρίστες. Επίσης, παρουσιάζονται οι ενστάσεις που κάποιες φορές θεωρούνται και υπερβολικές, που βάζουν οι μοναχοί στα στάδια ανάπτυξης της πόλης.
Ταυτόχρονα, δίνεται ο ορισμός του Τουρισμού και ο ρόλος του στην πορεία διαμόρφωσης της πόλης. Παρουσιάζεται η υφιστάμενη κατάσταση αναλύεται, έπειτα γίνετε μια προσπάθεια εντοπισμού των προβλημάτων, τέθονται στόχοι, και εντοπίζονται τα σημεία που πρέπει να αναπτυχθούν με σκοπό η Καλαμπάκα να αποκτήσει τουρισμό όχι μόνο θρησκευτικό και ολιγοήμερο αλλά αμφίπλευρα αναπτυγμένο και με κίνητρα διαμονής για μεγάλο χρονικό διάστημα. Για το σκοπό αυτό συλέχθηκαν στοιχεία από τον ΕΟΤ Βόλου το ΚΕΝΑΚΑΠ Καλαμπάκας, δόθηκαν ερωτηματολόγια για μια πιο έγκυρη άποψη και σε συνδυασμό με τα δεδομένα της γεωγραφίας του τουρισμού βγήκαν τα πορίσματα της έρευνας.
Έπειτα γίνεται μία σύνθεση όλων των στοιχείων της Βιώσιμης πόλης καθώς και του Ιερού Χώρου, ώστε ο αναγνώστης να μπορέσει να παρακολουθήσει την εξέλιξη των στοιχείων της εργασίας, κατανοώντας πρώτα την σημασία των παραπάνω εννοιών.
Ακολουθεί μια ανάλυση των στοιχείων που συλέχθηκαν από προσωπική επαφή με τους μοναχούς, τους κατοίκους της Καλαμπάκας και τους τουρίστες, με βάση τη συμπλήρωση κάποιων σχετικών ερωτηματολογίων που τους δόθηκαν. Τα εγχειρίδια αυτά μοιράστηκαν με σκοπό να γίνει καλύτερα αντιληπτός ο τρόπος που οι μονές δέχονται την ύπαρξη της πόλης σε μικρή απόσταση από αυτούς και το αντίστοιχο, να γίνουν πιο ευδιάκριτα τα βέτο που θέτουν οι μεν στους δε όσο αναφορά την ανάπτυξη τους.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η συλλογή αυτών των στοιχείων ήταν ιδιαίτερα δύσκολη, ιδιαίτερα όσο αναφορά τη συμπλήρωση τους από τους μοναχούς, μοιράστηκαν 40 ερωτηματολόγια ενώ απαιτήθηκαν μόνο τα 7, καθώς οι μοναχοί είδαν καχύποπτα την συμπλήρωση τους και θεώρησαν ότι δεν μπορεί κανείς να επέμβει στον τρόπο ζωής τους και να ζητάει προσωπικά στοιχεία. Παρόλα αυτά αξιοσημείωτη είναι ότι μέσα από τις προσωπικές συζητήσεις το διάστημα που διέμενα στις μονές με σκοπό τη συλλογή στοιχείων, η γλώσσα τους λυνόταν και εκφράζανε συναισθήματα υπεροψίας άλλες φορές αδικίας και κάποιες εξουσίας και αδιαφορίας για την ύπαρξη της πόλης κοντά στις μονές. Για να μπορέσει η έρευνα που αφορά την εικόνα της πόλης να θεωρηθεί τεκμηριωμένη είναι αναγκαίο να παρατεθεί και η εικόνα που έχουν οι ίδιοι οι τουρίστες για αυτή. Για το λόγω αυτό δόθηκαν κάποια ερωτηματολόγια σε ένα τυχαίο δείγμα των τουριστών.
Συνοψίζοντας για το σκοπό αυτό συλλέχθηκαν στοιχεία από βιβλία που παρουσιάζουν την εικόνα του παρελθόντος στην περιοχή, βιβλία που δίνουν πληροφορίες για την εικόνα του σήμερα. Ακόμη, έγινε μια προσπάθεια επιτόπιας έρευνας με τη χρήση ερωτηματολογίων, που δόθηκαν στους ασκητές, στους κατοίκους της περιοχής καθώς και σε κάποιους τουρίστες. Επίσης, τα στοιχεία της εργασίας προέρχονται από ταξιδιωτικά γραφεία. Βέβαια, κύρια πηγή πληροφοριών για την εργασία προέρχετε από την έρευνα πεδίου, ερωτηματολόγια που δόθηκαν σε κατοίκους- ασκητές- τουρίστες.
Για να μπορέσει ο αναγνώστης να δώσει μορφή στις πληροφορίες αυτές και να δει την εξέλιξη παρουσιάζονται φωτογραφίες χάρτες και γκραβούρες του παρελθόντος αλλά και του σήμερα, για να μπορεί έτσι να γίνει μια σύγκριση.
Κλείνοντας αναπτύσσονται κάποιες απόψεις και συμπεράσματα που προκύπτουν από την παραπάνω μελέτη.