Πρωτότυπος Τίτλος:
Οικογένεια και εκπαίδευση: η επίδραση του γονεϊκού παράγοντα στις σχολικές επιδόσεις των μαθητών
Συγγραφέας:
Σαμπάνη, Μαρία
Περίληψη:
Η οικογένεια και η εκπαίδευση είναι ίσως οι σημαντικότεροι θεσμοί που αναπτύχθηκαν στις κοινωνίες και που συντελούν με μοναδικό τρόπο στην διατήρηση αλλά και στην οργάνωση αυτών.
Κάθε νέος άνθρωπος που γεννιέται βλέπει το φως της ζωής μέσα από την οι-κογένεια του και λαμβάνει τα πρώτα μηνύματα με τον τρόπο που εκείνη του τα προ-σφέρει. Επειδή η οικογένεια αποτελεί ένα μικρό υποσύστημα του όλου συστήματος είναι φυσικό να επηρεάζεται από το περιβάλλον του όλου συστήματος. Η οικογένεια λειτουργεί σαν πρότυπο απέναντι στο παιδί και ενώ αυτό αναπτύσσεται προικίζεται με τις αξίες και τις αρχές της οικογένειας του.
Οι γονείς και το οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο θα μεγαλώσει το παιδί είναι υπεύθυνοι σε μεγάλο βαθμό για την προσωπικότητα, το χαρακτήρα, τις ηθικές αξίες, τον τρόπο σκέψης αλλά και τις απλές συνήθειες του παιδιού. Επίσης λέγεται πως τα γονίδια τα οποία κληρονομεί το παιδί από τους γονείς του ή ακόμη και από άλλους προγόνους του είναι υπεύθυνα για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα αλλά και της προσωπικότητας του παιδιού.
Το οικογενειακό περιβάλλον επίσης είναι υπεύθυνο για τη σχέση που θα απο-κτήσει το παιδί με το σχολείο, τόσο με το σχολικό περιβάλλον όσο και με σχολικά αντικείμενα. Η σχολική επίδοση όμως είναι μία μεταβλητή εξαρτημένη από πολλές άλλες, σημαντική είναι όμως αυτή που αναφέρεται στους γονείς και στο μορφωτικό τους επίπεδο γενικότερα.
Έτσι η σχολική επίδοση στη συγκεκριμένη έρευνα δεν θα εξεταστεί σε σχέση με ένα παράγοντα αλλά με ένα σύμπλεγμα παραγόντων οι οποίοι αλληλοεπηρεάζο-νται. Βασικός άξονας της έρευνας βέβαια θα είναι η σχέση μορφωτικού επιπέδου των γονιών και της επιδόσεως των παιδιών στο σχολείο. Σε τι βαθμό επηρεάζει ο πρώτος παράγοντας το δεύτερο αλλά και το ρόλο που παίζει γενικότερα.
Πανελλαδικές έρευνες που έχουν γίνει στο παρελθόν αποκαλύπτουν πως το μορφωτικό επίπεδο των γονιών και κατ' επέκταση οι συνήθειες αλλά και ο τρόπος συμπεριφοράς τους παίζουν πρωταρχικό ρόλο στην επιτυχία ή αποτυχία του παιδιού στο σχολείο και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ειδικότερα. Σχετικές έρευνες έχουν γίνει και για τα παιδιά που εισάγονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και τα αποτελέ-σματα δείχνουν πως ο αριθμός των εισακτέων παιδιών των οποίων οι γονείς έχουν υψηλό επίπεδο μόρφωσης είναι σαφώς μεγαλύτερος. Σημαντικό ρόλο παίζουν κι άλ-λοι παράγοντες όπως: η κοινωνική προέλευση της οικογένειας, το επάγγελμα των γο-νιών, το οικονομικό επίπεδο της οικογένειας και συγκεκριμένα κατά πόσο η οικογέ-νεια φροντίζει για τα υλικά αγαθά του σπιτιού, για το φροντιστήριο των παιδιών κ.α., ο τόπος διαμονής, ο αριθμός των βιβλίων που υπάρχουν στο σπίτι κ.τ.λ. τα οποία θα μελετηθούν συναρτήσει της επίδοσης των παιδιών στο σχολείο.
Σκοπός της συγκεκριμένης μελέτης λοιπόν είναι να μελετηθούν όλοι οι παρα-πάνω παράγοντες σε σχέση με την επίδοση των παιδιών στο σχολείο.
Στο πρώτο και δεύτερο μέρος της εργασίας γίνεται βιβλιογραφική προσέγγιση του θέματος, ενώ στο τρίτο μέρος γίνεται η έρευνα πεδίου και παρουσιάζεται αναλυ-τικά.
Συγκεκριμένα στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται μία σύντομη ιστορική ανα-δρομή στο θεσμό της οικογένειας. Επίσης γίνεται αναφορά στις λειτουργίες της οικο-γένειας και ξεχωριστά αναπτύσσεται η λειτουργία κοινωνικοποίησης των νέων μελών η οποία παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την συγκεκριμένη μελέτη. Τέλος γίνε-ται αναφορά στους ρόλους των γονιών μέσα στην οικογένεια και πώς αυτοί επηρεά-ζουν την ανάπτυξη των παιδιών τους και των προσωπικοτήτων τους.
Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται αναλυτικά όλες οι παράμετροι που συντε-λούν στη σχολική επιτυχία ή αποτυχία. Αναλυτικά γίνεται παρουσίαση των βιβλιο-γραφικών στοιχείων που έχουν σχέση με το μορφωτικό επίπεδο των γονιών και την επίδοση των παιδιών στο σχολείο. Επίσης παρουσιάζονται στοιχεία για το ρόλο της κοινωνικής προέλευσης της οικογένειας στην επίδοση των παιδιών. Ακόμη αναλυτικά και με τις αντίστοιχες έρευνες παρουσιάζονται και οι παράγοντες που προαναφέρθη-καν (επάγγελμα γονιών, αριθμός βιβλίων στο σπίτι, φροντιστήριο στα σχολικά αντι-κείμενα, τόπος κατοικίας, υλικά αγαθά στο σπίτι π.χ. προσωπικό γραφείο μαθητή). Ακόμη σε αυτό το μέρος γίνεται αναφορά και στην είσοδο παιδιών διαφορετικών κοινωνικών τάξεων και μορφωτικών επιπέδων στα Α.Ε.Ι. Τέλος γίνεται αναφορά στην ευφυΐα και την σχέση της με την επίδοση.
Στο τέλος του δεύτερου μέρους παρουσιάζονται τα συμπεράσματα από την βιβλιογραφική προσέγγιση του θέματος και κάποιες βασικές αρχές επίλυσης του προβλήματος της εκπαιδευτικής ανισότητας που προκύπτει από την ποικιλομορφία του θεσμού της οικογένειας.
Επίσης απαραίτητο συμπλήρωμα της εργασίας ήταν η διεξαγωγή έρευνας η οποία αποτελεί το τρίτο μέρος της εργασίας. Σκοπός της έρευνας είναι να ερευνηθούν οι απόψεις και οι στάσεις των γονιών των οποίων τα παιδιά φοιτούν στη δευτεροβάθ-μια εκπαίδευση σχετικά με την επίδοση των παιδιών τους στο σχολείο.
Κάθε νέος άνθρωπος που γεννιέται βλέπει το φως της ζωής μέσα από την οι-κογένεια του και λαμβάνει τα πρώτα μηνύματα με τον τρόπο που εκείνη του τα προ-σφέρει. Επειδή η οικογένεια αποτελεί ένα μικρό υποσύστημα του όλου συστήματος είναι φυσικό να επηρεάζεται από το περιβάλλον του όλου συστήματος. Η οικογένεια λειτουργεί σαν πρότυπο απέναντι στο παιδί και ενώ αυτό αναπτύσσεται προικίζεται με τις αξίες και τις αρχές της οικογένειας του.
Οι γονείς και το οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο θα μεγαλώσει το παιδί είναι υπεύθυνοι σε μεγάλο βαθμό για την προσωπικότητα, το χαρακτήρα, τις ηθικές αξίες, τον τρόπο σκέψης αλλά και τις απλές συνήθειες του παιδιού. Επίσης λέγεται πως τα γονίδια τα οποία κληρονομεί το παιδί από τους γονείς του ή ακόμη και από άλλους προγόνους του είναι υπεύθυνα για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα αλλά και της προσωπικότητας του παιδιού.
Το οικογενειακό περιβάλλον επίσης είναι υπεύθυνο για τη σχέση που θα απο-κτήσει το παιδί με το σχολείο, τόσο με το σχολικό περιβάλλον όσο και με σχολικά αντικείμενα. Η σχολική επίδοση όμως είναι μία μεταβλητή εξαρτημένη από πολλές άλλες, σημαντική είναι όμως αυτή που αναφέρεται στους γονείς και στο μορφωτικό τους επίπεδο γενικότερα.
Έτσι η σχολική επίδοση στη συγκεκριμένη έρευνα δεν θα εξεταστεί σε σχέση με ένα παράγοντα αλλά με ένα σύμπλεγμα παραγόντων οι οποίοι αλληλοεπηρεάζο-νται. Βασικός άξονας της έρευνας βέβαια θα είναι η σχέση μορφωτικού επιπέδου των γονιών και της επιδόσεως των παιδιών στο σχολείο. Σε τι βαθμό επηρεάζει ο πρώτος παράγοντας το δεύτερο αλλά και το ρόλο που παίζει γενικότερα.
Πανελλαδικές έρευνες που έχουν γίνει στο παρελθόν αποκαλύπτουν πως το μορφωτικό επίπεδο των γονιών και κατ' επέκταση οι συνήθειες αλλά και ο τρόπος συμπεριφοράς τους παίζουν πρωταρχικό ρόλο στην επιτυχία ή αποτυχία του παιδιού στο σχολείο και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ειδικότερα. Σχετικές έρευνες έχουν γίνει και για τα παιδιά που εισάγονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και τα αποτελέ-σματα δείχνουν πως ο αριθμός των εισακτέων παιδιών των οποίων οι γονείς έχουν υψηλό επίπεδο μόρφωσης είναι σαφώς μεγαλύτερος. Σημαντικό ρόλο παίζουν κι άλ-λοι παράγοντες όπως: η κοινωνική προέλευση της οικογένειας, το επάγγελμα των γο-νιών, το οικονομικό επίπεδο της οικογένειας και συγκεκριμένα κατά πόσο η οικογέ-νεια φροντίζει για τα υλικά αγαθά του σπιτιού, για το φροντιστήριο των παιδιών κ.α., ο τόπος διαμονής, ο αριθμός των βιβλίων που υπάρχουν στο σπίτι κ.τ.λ. τα οποία θα μελετηθούν συναρτήσει της επίδοσης των παιδιών στο σχολείο.
Σκοπός της συγκεκριμένης μελέτης λοιπόν είναι να μελετηθούν όλοι οι παρα-πάνω παράγοντες σε σχέση με την επίδοση των παιδιών στο σχολείο.
Στο πρώτο και δεύτερο μέρος της εργασίας γίνεται βιβλιογραφική προσέγγιση του θέματος, ενώ στο τρίτο μέρος γίνεται η έρευνα πεδίου και παρουσιάζεται αναλυ-τικά.
Συγκεκριμένα στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται μία σύντομη ιστορική ανα-δρομή στο θεσμό της οικογένειας. Επίσης γίνεται αναφορά στις λειτουργίες της οικο-γένειας και ξεχωριστά αναπτύσσεται η λειτουργία κοινωνικοποίησης των νέων μελών η οποία παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την συγκεκριμένη μελέτη. Τέλος γίνε-ται αναφορά στους ρόλους των γονιών μέσα στην οικογένεια και πώς αυτοί επηρεά-ζουν την ανάπτυξη των παιδιών τους και των προσωπικοτήτων τους.
Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται αναλυτικά όλες οι παράμετροι που συντε-λούν στη σχολική επιτυχία ή αποτυχία. Αναλυτικά γίνεται παρουσίαση των βιβλιο-γραφικών στοιχείων που έχουν σχέση με το μορφωτικό επίπεδο των γονιών και την επίδοση των παιδιών στο σχολείο. Επίσης παρουσιάζονται στοιχεία για το ρόλο της κοινωνικής προέλευσης της οικογένειας στην επίδοση των παιδιών. Ακόμη αναλυτικά και με τις αντίστοιχες έρευνες παρουσιάζονται και οι παράγοντες που προαναφέρθη-καν (επάγγελμα γονιών, αριθμός βιβλίων στο σπίτι, φροντιστήριο στα σχολικά αντι-κείμενα, τόπος κατοικίας, υλικά αγαθά στο σπίτι π.χ. προσωπικό γραφείο μαθητή). Ακόμη σε αυτό το μέρος γίνεται αναφορά και στην είσοδο παιδιών διαφορετικών κοινωνικών τάξεων και μορφωτικών επιπέδων στα Α.Ε.Ι. Τέλος γίνεται αναφορά στην ευφυΐα και την σχέση της με την επίδοση.
Στο τέλος του δεύτερου μέρους παρουσιάζονται τα συμπεράσματα από την βιβλιογραφική προσέγγιση του θέματος και κάποιες βασικές αρχές επίλυσης του προβλήματος της εκπαιδευτικής ανισότητας που προκύπτει από την ποικιλομορφία του θεσμού της οικογένειας.
Επίσης απαραίτητο συμπλήρωμα της εργασίας ήταν η διεξαγωγή έρευνας η οποία αποτελεί το τρίτο μέρος της εργασίας. Σκοπός της έρευνας είναι να ερευνηθούν οι απόψεις και οι στάσεις των γονιών των οποίων τα παιδιά φοιτούν στη δευτεροβάθ-μια εκπαίδευση σχετικά με την επίδοση των παιδιών τους στο σχολείο.
Ημερομηνία κατάθεσης:
2003
Γλώσσες Τεκμηρίου:
Ελληνικά
Θεματικές Κατηγορίες:
Κοινωνικές επιστήμες (Γενικά)
Εκπαίδευση
Εκπαιδευτική ψυχολογία
Εκπαίδευση
Εκπαιδευτική ψυχολογία
Λοιπά Θέματα:
Οικογένεια - Ψυχολογικές απόψεις
Περιβάλλον και παιδιά
Οικογενειακές σχέσεις
Ακαδημαϊκή επίδοση
Γονείς και παιδιά
Περιβάλλον και παιδιά
Οικογενειακές σχέσεις
Ακαδημαϊκή επίδοση
Γονείς και παιδιά
Περιγραφή:
134 σ. : πίν.
Άδεια χρήσης:
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0
