Πρωτότυπος Τίτλος:
Ανάπτυξη και έλεγχος εφαρμογής ενός νέου συστήματος εκτίμησης της κατάστασης των ποταμών της Ελλάδας
Συγγραφέας:
Κούτσικος, Νικόλαος
Επιβλέπων καθηγητής:
Δέτσης, Βασίλης
Περίληψη:
Ο βασικός στόχος της παρούσας έρευνας ήταν η ανάπτυξη και ο έλεγχος εφαρμογής μιας νέας μεθόδου, για την καταγραφή της οικολογικής κατάστασης των ποταμών της Ελλάδος. Οι δειγματοληψίες πραγματοποιήθηκαν σε συνολικά 93 σημεία, κατά τις περιόδους: Ιούλιος – Αύγουστος 2005 και Αύγουστος 2007, στις ορεινές περιοχές των λεκανών απορροής του Αχελώου, Αώου και Αλιάκμονα. Η νέα μέθοδος στηρίχθηκε στην τροποποίηση της αμερικάνικης μεθόδου SVAP, έτσι ώστε να γίνεται μια γρήγορη και αντιπροσωπευτική εκτίμηση της κατάστασης των ποτάμιων οικοσυστημάτων, προσαρμοσμένης στις ιδιαιτερότητες των ελληνικών ποταμών. Επίσης, χρησιμοποιήθηκε ένα επιπλέον σύστημα καταγραφής της φυσικής δομής των σταθμών που χρησιμοποιείται στη Μεγάλη Βρετανία (RHS), για την σύγκριση των αποτελεσμάτων με μία δοκιμασμένη και έγκυρη μέθοδο.
Με την ανάλυση και επεξεργασία των δεδομένων εντοπίσθηκαν: οι πιέσεις που δέχονται οι ποταμοί, η ποιότητα της δομής και ο βαθμός τροποποίησης των ενδιαιτημάτων τους, οι σημαντικότερες περιοχές για την οικολογική ποιότητα των ποταμών καθώς και πιθανές περιοχές προς αποκατάσταση. Οι δειγματοληψίες και οι μέθοδοι ανάλυσης των δεδομένων, πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια των απαιτήσεων της οδηγίας 2000/60Κ/Ε.Ε. για τα εσωτερικά ύδατα.
Από τα στοιχεία που συλλέχθηκαν διαπιστώθηκε ότι οι τροποποιήσεις στα μεγάλα ποτάμια ήταν πολύ έντονες κυρίως της εγγύτητας τους στα αστικά κέντρα, ενώ τα ενδιαιτήματα με την μεγαλύτερη ποικιλομορφία εντοπίστηκαν στα μεσαία ποτάμια. Η ανάλυση ανά λεκάνη απορροής έδειξε ότι: ο ποταμός Αωός ήταν ο πιο φυσικός με περιορισμένες τροποποιήσεις, ο Αλιάκμονας ο περισσότερο υποβαθμισμένος με τις μεγαλύτερες ανθρωπογενείς πιέσεις, ενώ ο ποταμός Αχελώος αποτέλεσε μια ενδιάμεση περίπτωση των άλλων δύο. Γενικότερα, τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν πως η διακύμανση της υδρομορφολογικής κατάστασης είναι ανάλογη των πιέσεων που δέχονται οι ποταμοί, στις επιμέρους παραμέτρους και στα διαφορετικά τμήματα τους.
Η εφαρμογή και των δύο μεθόδων αποδείχτηκε ικανοποιητική, ελέγχοντας τις μεταξύ τους διαφορές και ομοιότητες. Ωστόσο, επισημάνθηκαν και ορισμένες αδυναμίες που αφορούν στη μεθοδολογία, στη συλλογή των στοιχείων και στην επεξεργασία των αποτελεσμάτων, καθιστώντας την περαιτέρω μελέτη απαραίτητη.
Με την ανάλυση και επεξεργασία των δεδομένων εντοπίσθηκαν: οι πιέσεις που δέχονται οι ποταμοί, η ποιότητα της δομής και ο βαθμός τροποποίησης των ενδιαιτημάτων τους, οι σημαντικότερες περιοχές για την οικολογική ποιότητα των ποταμών καθώς και πιθανές περιοχές προς αποκατάσταση. Οι δειγματοληψίες και οι μέθοδοι ανάλυσης των δεδομένων, πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια των απαιτήσεων της οδηγίας 2000/60Κ/Ε.Ε. για τα εσωτερικά ύδατα.
Από τα στοιχεία που συλλέχθηκαν διαπιστώθηκε ότι οι τροποποιήσεις στα μεγάλα ποτάμια ήταν πολύ έντονες κυρίως της εγγύτητας τους στα αστικά κέντρα, ενώ τα ενδιαιτήματα με την μεγαλύτερη ποικιλομορφία εντοπίστηκαν στα μεσαία ποτάμια. Η ανάλυση ανά λεκάνη απορροής έδειξε ότι: ο ποταμός Αωός ήταν ο πιο φυσικός με περιορισμένες τροποποιήσεις, ο Αλιάκμονας ο περισσότερο υποβαθμισμένος με τις μεγαλύτερες ανθρωπογενείς πιέσεις, ενώ ο ποταμός Αχελώος αποτέλεσε μια ενδιάμεση περίπτωση των άλλων δύο. Γενικότερα, τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν πως η διακύμανση της υδρομορφολογικής κατάστασης είναι ανάλογη των πιέσεων που δέχονται οι ποταμοί, στις επιμέρους παραμέτρους και στα διαφορετικά τμήματα τους.
Η εφαρμογή και των δύο μεθόδων αποδείχτηκε ικανοποιητική, ελέγχοντας τις μεταξύ τους διαφορές και ομοιότητες. Ωστόσο, επισημάνθηκαν και ορισμένες αδυναμίες που αφορούν στη μεθοδολογία, στη συλλογή των στοιχείων και στην επεξεργασία των αποτελεσμάτων, καθιστώντας την περαιτέρω μελέτη απαραίτητη.
Ημερομηνία κατάθεσης:
2009-10-15
Γλώσσες Τεκμηρίου:
Ελληνικά
Θεματικές Κατηγορίες:
Υδρολογία. Ύδατα
Περιβαλλοντική προστασία
Περιβαλλοντική προστασία
Λοιπά Θέματα:
Οικολογία - Ελλάδα
Ecology - Greece
Ποταμοί - Περιβαλλοντικές απόψεις
Rivers - Environmental aspects
Περιβάλλον
Environment
Ecology - Greece
Ποταμοί - Περιβαλλοντικές απόψεις
Rivers - Environmental aspects
Περιβάλλον
Environment
Λέξεις-κλειδιά:
Ποταμοί, εκτίμηση, περιβάλλον
Περιγραφή:
vii, 227 σ. : εικ., πίν.
Άδεια χρήσης:
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0
