Πρωτότυπος Τίτλος:
Διαθεσιμότητα και κόστος προϊόντων ελεύθερων γλουτένης στην ελληνική αγορά (ερευνητική)
Συγγραφέας:
Busilkova, Olexandra, Oleh
Επιβλέπων καθηγητής:
Μπαθρέλλου, Ειρήνη
Περίληψη:
Εισαγωγή: Η κοιλιοκάκη είναι μια αυτοάνοση εντεροπάθεια που απαντάται περίπου στο 1% του πληθυσμού παγκοσμίως, και προκαλείται από την έκθεση στη γλουτένη. Η μοναδική θεραπεία είναι η δια βίου απομάκρυνση της γλουτένης από τη δίαιτα, μέρος της οποίας είναι ειδικά παρασκευασμένα προϊόντα χωρίς γλουτένη, διαθέσιμα στην αγορά. Τα προϊόντα χωρίς γλουτένη καταγράφεται σε πολλές χώρες να εμφανίζουν χαμηλότερη διαθεσιμότητα και υψηλότερο κόστος σε σύγκριση με τα προϊόντα με γλουτένη, στοιχεία που αναγνωρίζονται ως εμπόδιο στην προσκόλληση στην ΔΕΓ από τα άτομα που με κοιλιοκάκη. Όσον αφορά την ελληνική αγορά, η ερευνητική ομάδα του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου έχει ξεκινήσει από το 2017 μια προσπάθεια καταγραφής της διαθεσιμότητας και του κόστους των προϊόντων χωρίς γλουτένη σε καταστήματα πώλησης, με στόχο η αξιολόγησή να επαναλαμβάνεται κατά διαστήματα, ώστε να αποτυπώνονται οι τάσεις χρονικά.
Σκοπός: Η παρούσα μελέτη αποτελεί μέρος αυτής της προσπάθειας, έχοντας ως στόχο να καταγραφεί η διαθεσιμότητα και το κόστος των προϊόντων χωρίς γλουτένη, κατά το χρονικό διάστημα 2018-19, στην Αττική.
Μεθοδολογία: Ως Προϊόντα χωρίς Γλουτένη καταγράφηκαν όσα έφεραν τη σχετική σήμανση. Τα καταστήματα λιανικής πώλησης που επιλέχθηκαν για την καταγραφή ήταν καταστήματα από 3 δημοφιλείς αλυσίδες σουπερμάρκετ και 2 καταστήματα βιολογικών προϊόντων, σε διαφορετικές περιοχές στην Αττική. Τα προϊόντα αρχικά κατηγοριοποιήθηκαν σε 25 κατηγορίες τροφίμων και ομαδοποιήθηκαν περαιτέρω για λόγους διευκόλυνση της αξιολόγησης και συγκρισιμότητας με άλλες μελέτες σε 10 ευρύτερες κατηγορίες και τέλος σε δύο βασικά και μη βασικά τρόφιμα. Για κάθε προϊόν καταγράφηκαν τα στοιχεία στο εμπρόσθιο μέρος της συσκευασίας, καθώς και η λιανική τιμή πώλησης, η οποία υπολογίστηκε ως τιμή ανά 100 γρ. προϊόντος. Παρόμοια στοιχεία καταγράφηκαν και για τα προϊόντα με γλουτένη, που αντιστοιχίστηκαν στα προϊόντα χωρίς γλουτένη. Η καταγραφή των προϊόντων με γλουτένη έγινε επιλεκτικά από τα εκάστοτε καταστήματα, ώστε να υπάρχουν οι περισσότερες διαθέσιμες τιμές ανά κατηγορία.. Η σύγκριση των τιμών λιανικής πώλησης των προϊόντων χωρίς και με γλουτένη πραγματοποιήθηκε με τον μη παραμετρικό έλεγχο Mann-Whitney U-test. Επίσης, υπολογίστηκαν η ποσοστιαία διαφορά και ο λόγος των τιμών λιανικής πώλησης των προϊόντων χωρίς γλουτένη και των προϊόντων με γλουτένη.
Αποτελέσματα: Το συνολικό δείγμα αποτελούσαν 2817 τιμές λιανικής πώλησης, εκ των οποίων οι 814 (28,9%) αφορούσαν προϊόντα χωρίς γλουτένη και οι 2003 (71,1%) προϊόντα με γλουτένη. Στο επίπεδο των 10 κατηγοριών τα προϊόντα χωρίς γλουτένη ήταν σε όλες πιο ακριβά με μεγαλύτερο κόστος από 51% έως 305% με εξαίρεση τα προϊόντα κρέατος όπου η διαφορά διάμεσων τιμών σε σχέση με τα προϊόντα με γλουτένη δεν ήταν στατιστικά σημαντική. Τόσο ως προς τα βασικά όσο και ως προς τα μη βασικά τρόφιμα τα προϊόντα χωρίς γλουτένη ήταν ακριβότερα από τα προϊόντα με γλουτένη, αλλά η διαφορά στις διάμεσες τιμές ήταν μεγαλύτερη στα βασικά τρόφιμα [1,98€ (1,16, 2,19) vs 0,55€ (0,28, 0,90), p<0,001] από ό,τι στα μη βασικά τρόφιμα, [1,54€(1,27-3,48) vs 1,20€ (0,76, 1,70), p<0,001].
Συμπεράσματα: Η παρούσα μελέτη επιβεβαιώνει ότι τα προϊόντα χωρίς γλουτένη στα καταστήματα λιανικής πώλησης στην Αττική είναι πιο ακριβά από τα αντίστοιχα προϊόντα με γλουτένη όπως φαίνεται από την παγκόσμια βιβλιογραφία και από τις μελέτες που έγιναν στην Ελλάδα.
Σκοπός: Η παρούσα μελέτη αποτελεί μέρος αυτής της προσπάθειας, έχοντας ως στόχο να καταγραφεί η διαθεσιμότητα και το κόστος των προϊόντων χωρίς γλουτένη, κατά το χρονικό διάστημα 2018-19, στην Αττική.
Μεθοδολογία: Ως Προϊόντα χωρίς Γλουτένη καταγράφηκαν όσα έφεραν τη σχετική σήμανση. Τα καταστήματα λιανικής πώλησης που επιλέχθηκαν για την καταγραφή ήταν καταστήματα από 3 δημοφιλείς αλυσίδες σουπερμάρκετ και 2 καταστήματα βιολογικών προϊόντων, σε διαφορετικές περιοχές στην Αττική. Τα προϊόντα αρχικά κατηγοριοποιήθηκαν σε 25 κατηγορίες τροφίμων και ομαδοποιήθηκαν περαιτέρω για λόγους διευκόλυνση της αξιολόγησης και συγκρισιμότητας με άλλες μελέτες σε 10 ευρύτερες κατηγορίες και τέλος σε δύο βασικά και μη βασικά τρόφιμα. Για κάθε προϊόν καταγράφηκαν τα στοιχεία στο εμπρόσθιο μέρος της συσκευασίας, καθώς και η λιανική τιμή πώλησης, η οποία υπολογίστηκε ως τιμή ανά 100 γρ. προϊόντος. Παρόμοια στοιχεία καταγράφηκαν και για τα προϊόντα με γλουτένη, που αντιστοιχίστηκαν στα προϊόντα χωρίς γλουτένη. Η καταγραφή των προϊόντων με γλουτένη έγινε επιλεκτικά από τα εκάστοτε καταστήματα, ώστε να υπάρχουν οι περισσότερες διαθέσιμες τιμές ανά κατηγορία.. Η σύγκριση των τιμών λιανικής πώλησης των προϊόντων χωρίς και με γλουτένη πραγματοποιήθηκε με τον μη παραμετρικό έλεγχο Mann-Whitney U-test. Επίσης, υπολογίστηκαν η ποσοστιαία διαφορά και ο λόγος των τιμών λιανικής πώλησης των προϊόντων χωρίς γλουτένη και των προϊόντων με γλουτένη.
Αποτελέσματα: Το συνολικό δείγμα αποτελούσαν 2817 τιμές λιανικής πώλησης, εκ των οποίων οι 814 (28,9%) αφορούσαν προϊόντα χωρίς γλουτένη και οι 2003 (71,1%) προϊόντα με γλουτένη. Στο επίπεδο των 10 κατηγοριών τα προϊόντα χωρίς γλουτένη ήταν σε όλες πιο ακριβά με μεγαλύτερο κόστος από 51% έως 305% με εξαίρεση τα προϊόντα κρέατος όπου η διαφορά διάμεσων τιμών σε σχέση με τα προϊόντα με γλουτένη δεν ήταν στατιστικά σημαντική. Τόσο ως προς τα βασικά όσο και ως προς τα μη βασικά τρόφιμα τα προϊόντα χωρίς γλουτένη ήταν ακριβότερα από τα προϊόντα με γλουτένη, αλλά η διαφορά στις διάμεσες τιμές ήταν μεγαλύτερη στα βασικά τρόφιμα [1,98€ (1,16, 2,19) vs 0,55€ (0,28, 0,90), p<0,001] από ό,τι στα μη βασικά τρόφιμα, [1,54€(1,27-3,48) vs 1,20€ (0,76, 1,70), p<0,001].
Συμπεράσματα: Η παρούσα μελέτη επιβεβαιώνει ότι τα προϊόντα χωρίς γλουτένη στα καταστήματα λιανικής πώλησης στην Αττική είναι πιο ακριβά από τα αντίστοιχα προϊόντα με γλουτένη όπως φαίνεται από την παγκόσμια βιβλιογραφία και από τις μελέτες που έγιναν στην Ελλάδα.
Ημερομηνία κατάθεσης:
2025-07-28
Γλώσσες Τεκμηρίου:
Ελληνικά
Θεματικές Κατηγορίες:
Διαιτολογία (Γενικά)
Λοιπά Θέματα:
Κοιλιοκάκη ασθένεια - διαιτητική θεραπεία
Λέξεις-κλειδιά:
Κοιλιοκάκη, Δίαιτα χωρίς γλουτένη, διαθεσιμότητα, Κόστος, προϊόντα χωρίς γλουτένη
Περιγραφή:
60 σ.,εικ.,πίν.,διαγρ.
Άδεια χρήσης:
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0
