Κακοποίηση στην οικογένεια και διαχείριση τραύματος

Κρητικού, Ειρήνη, Ιωάννης

Αντωνοπούλου, Αικατερίνη

Η παρούσα έρευνα εξετάζει τη σχέση μεταξύ πατρικής τυπολογίας, ύπαρξης πρώιμου τραύματος και ικανότητας συναισθηματικής ρύθμισης στην ενήλικη ζωή. Στόχος είναι η κατανόηση του τρόπου που οι εμπειρίες μέσα στην οικογένεια και κυρίως οι σχέσεις με τον πατέρα, συνδέονται με στρατηγικές διαχείρισης συναισθημάτων και έκθεσης σε κακοποιητικά βιώματα της παιδικής ηλικίας, καθώς και η διερεύνηση του πατέρα ως πιθανού θύτη κακοποίησης. Το δείγμα αποτέλεσαν 200 ενήλικες ηλικίας 18 – 60 ετών (47 άνδρες και 143 γυναίκες), οι οποίοι συμπλήρωσαν τρία σταθμισμένα ερωτηματολόγια: της Τυπολογίας του Έλληνα πατέρα (PSDQ), της Συναισθηματικής Ρύθμισης για παιδιά και εφήβους (ERQ-CA), και του Πρώιμου Τραύματος (ETI-SR-SF). Τα αποτελέσματα κατέγραψαν υψηλή συχνότητα τραύματος και σημαντικά ποσοστά κακοποίησης. Ειδικότερα 3 στους 4 έχουν βιώσει κάποια εμπειρία σωματικής κακοποίησης, 3 στους 5 συναισθηματικής και 1 στους 4 σεξουαλικής, με τον πατέρα να αναφέρεται συχνότερα ως φερόμενος δράστης. Οι αναλύσεις συσχέτισης έδειξαν ότι οι υποστηρικτικοί και επιτρεπτικοί πατέρες συνδέονται θετικά με λειτουργικές στρατηγικές συναισθηματικής ρύθμισης, όπως η γνωστική επανεκτίμηση, ενώ οι αυστηροί και αυταρχικοί πατέρες σχετίζονται θετικά με την αναστολή έκφρασης, υποδεικνύοντας πιθανό μηχανισμό καταστολής και εσωτερίκευσης της συναισθηματικής οδύνης. Ακόμη ο υποστηρικτικός πατέρας εμφάνισε αρνητική συσχέτιση με όλες τις μορφές τραύματος και ιδιαίτερα με τη συναισθηματική κακοποίηση, ενώ οι αυταρχικοί και αυστηροί πατέρες παρουσίασαν θετικές και ισχυρές συσχετίσεις με όλες τις διαστάσεις πρώιμου τραύματος, κυρίως με τη σωματική, τη συναισθηματική και τη σεξουαλική κακοποίηση. Επιπλέον η γνωστική επανεκτίμηση βρέθηκε να συσχετίζεται αρνητικά και στατιστικά σημαντικά με όλες τις μορφές τραύματος, ενώ η αναστολή έκφρασης συσχετίστηκε θετικά με τη σωματική, συναισθηματική και σεξουαλική κακοποίηση, καταδεικνύοντας τον πιθανό ρόλο της ως μηχανισμού αποφυγής, που συντηρεί ή επιδεινώνει τις επιπτώσεις του τραύματος. Τα ευρήματα αναδεικνύουν τον κρίσιμο ρόλο της πατρικής γονικής συμπεριφοράς στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού και επισημαίνουν την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα στον ελληνικό πληθυσμό, με μεγαλύτερα δείγματα, διαχρονικό σχεδιασμό και μικτές μεθοδολογίες. Η παρούσα μελέτη μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση των παρεμβατικών πολιτικών και στην ανάπτυξη στοχευμένων πρακτικών υποστήριξης για άτομα με τραυματικές εμπειρίες στην παιδική ηλικία.

2025-07-22

Ελληνικά

Ψυχολογία

Οικογενειακές σχέσεις
Πατέρες και παιδιά

Τυπολογία Πατέρα, Συναισθηματική Ρύθμιση, Οικογένεια, Τραύμα, Παιδική Κακοποίηση

72 σ.,πίν.

Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0