Πρωτότυπος Τίτλος:
Η Διοίκηση Ολικής Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και ο ρόλος της Ηγεσίας
Συγγραφέας:
Νουμεροπούλου, Σεβαστιανή-Νεκταρία, Γεώργιος
Επιβλέπων καθηγητής:
Κέφης, Βασίλειος
Περίληψη:
Η παρούσα μελέτη αποπειράται να εξετάσει την εφαρμογή της Διοίκησης Ολικής Ποιότητας (ΔΟΠ) στο πλαίσιο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης εστιάζοντας στον ρόλο της ηγεσίας. Σκοπός της έρευνας είναι να μελετήσει σε ποιο βαθμό η στάση και η δράση του ηγέτη της σχολικής μονάδας του δημοτικού σχολείου εναρμονίζεται με τις αρχές της Διοίκησης Ολικής Ποιότητας, να εντοπίσει τις προκλήσεις και τις δυνατότητες και να αναδείξει τη συμβολή της ηγεσίας στην υιοθέτηση και εδραίωση κουλτούρας ποιότητας.
Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε ήταν η ποσοτική έρευνα με χρήση ερωτηματολογίων που διανεμήθηκαν σε εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τα ερωτηματολόγια βασίστηκαν στο ερωτηματολόγιο αυτοαξιολόγησης του Κοινού Πλαισίου Αξιολόγησης (ΚΠΑ) το οποίο είναι εργαλείο αυτοαξιολόγησης των δημόσιων υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής ένωσης και είναι βασισμένο στο EFQM το επίσημο εργαλείο αυτοαξιολόγησης της ΔΟΠ. Το ερωτηματολόγιο προσαρμόστηκε στην σχολική πραγματικότητα της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Το δείγμα περιλάμβανε εκπαιδευτικούς όλων των ειδικοτήτων από σχολεία διαφόρων περιοχών κυρίως της Αττικής. Η ανάλυση των ποσοτικών δεδομένων έγινε με με στατιστική επεξεργασία (περιγραφική και επαγωγική) .
Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι η στάση και η δράση του διευθυντή περιέχει φιλότιμες προσπάθειες ενσωμάτωσης των αρχών της ΔΟΠ, αλλά παρατηρείται ότι αυτή δεν είναι ενσυνείδητη, συστηματική και ολοκληρωμένη. Αναγνωρίζεται, ωστόσο, η σημασία της συνεχούς βελτίωσης, της συμμετοχής όλων των μελών της σχολικής κοινότητας και της αξιολόγησης. Ο ρόλος του ηγέτη αναδεικνύεται ως εξαιρετικά σημαντικός.
Η εφαρμογή της ΔΟΠ στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση απαιτεί θεμελιώδεις αλλαγές στη διοικητική κουλτούρα και στη λειτουργία των σχολικών μονάδων. Η ηγεσία αποτελεί κινητήριο μοχλό αυτής της μετάβασης, καθώς μπορεί να εμπνεύσει, να υποστηρίξει και να οργανώσει την πορεία προς την ποιότητα. Η ενίσχυση της επαγγελματικής ανάπτυξης των στελεχών εκπαίδευσης, η ανάπτυξη συστημάτων ανατροφοδότησης και αξιολόγησης αποτελούν βασικές προτάσεις πολιτικής. Η μελέτη συμβάλλει στην ανάδειξη ενός προσανατολισμού διοίκησης που μπορεί να ενισχύσει την αποδοτικότητα και την παιδαγωγική ποιότητα στην ελληνική εκπαίδευση.
Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε ήταν η ποσοτική έρευνα με χρήση ερωτηματολογίων που διανεμήθηκαν σε εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τα ερωτηματολόγια βασίστηκαν στο ερωτηματολόγιο αυτοαξιολόγησης του Κοινού Πλαισίου Αξιολόγησης (ΚΠΑ) το οποίο είναι εργαλείο αυτοαξιολόγησης των δημόσιων υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής ένωσης και είναι βασισμένο στο EFQM το επίσημο εργαλείο αυτοαξιολόγησης της ΔΟΠ. Το ερωτηματολόγιο προσαρμόστηκε στην σχολική πραγματικότητα της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Το δείγμα περιλάμβανε εκπαιδευτικούς όλων των ειδικοτήτων από σχολεία διαφόρων περιοχών κυρίως της Αττικής. Η ανάλυση των ποσοτικών δεδομένων έγινε με με στατιστική επεξεργασία (περιγραφική και επαγωγική) .
Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι η στάση και η δράση του διευθυντή περιέχει φιλότιμες προσπάθειες ενσωμάτωσης των αρχών της ΔΟΠ, αλλά παρατηρείται ότι αυτή δεν είναι ενσυνείδητη, συστηματική και ολοκληρωμένη. Αναγνωρίζεται, ωστόσο, η σημασία της συνεχούς βελτίωσης, της συμμετοχής όλων των μελών της σχολικής κοινότητας και της αξιολόγησης. Ο ρόλος του ηγέτη αναδεικνύεται ως εξαιρετικά σημαντικός.
Η εφαρμογή της ΔΟΠ στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση απαιτεί θεμελιώδεις αλλαγές στη διοικητική κουλτούρα και στη λειτουργία των σχολικών μονάδων. Η ηγεσία αποτελεί κινητήριο μοχλό αυτής της μετάβασης, καθώς μπορεί να εμπνεύσει, να υποστηρίξει και να οργανώσει την πορεία προς την ποιότητα. Η ενίσχυση της επαγγελματικής ανάπτυξης των στελεχών εκπαίδευσης, η ανάπτυξη συστημάτων ανατροφοδότησης και αξιολόγησης αποτελούν βασικές προτάσεις πολιτικής. Η μελέτη συμβάλλει στην ανάδειξη ενός προσανατολισμού διοίκησης που μπορεί να ενισχύσει την αποδοτικότητα και την παιδαγωγική ποιότητα στην ελληνική εκπαίδευση.
Ημερομηνία κατάθεσης:
2025-07-11
Γλώσσες Τεκμηρίου:
Ελληνικά
Θεματικές Κατηγορίες:
Εκπαίδευση
Λοιπά Θέματα:
Εκπαίδευση, Πρωτοβάθμια
Εκπαιδευτική ηγεσία
Σχολικό περιβάλλον
Εκπαιδευτική ηγεσία
Σχολικό περιβάλλον
Λέξεις-κλειδιά:
συνεχής βελτίωση, Διοίκηση Ολικής Ποιότητας, ηγεσία
Περιγραφή:
113 σ.,εικ.,πίν.,διαγρ.
Άδεια χρήσης:
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0
