Ποιότητα φιλίας, σχέσεις μαθητών και επιθετικότητα στην πρωτοβάθμια και την δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Ελευθεράκη, Παρασκευή, Βασίλειος

Ζμπάινος, Δημήτριος

Οι φιλικές σχέσεις στην παιδική και εφηβική ηλικία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της κοινωνικής συμπεριφοράς των μαθητών, επηρεάζοντας την προσαρμογή τους στο σχολικό περιβάλλον και τη συναισθηματική τους ανάπτυξη. Στόχος της παρούσας έρευνας ήταν η διερεύνηση της ποιότητας των φιλικών σχέσεων, των διαστάσεων των διαπροσωπικών σχέσεων των μαθητών και της εκδήλωσης αντιδραστικής και προδραστικής επιθετικότητας, καθώς και η μεταξύ τους συσχέτιση. Επίσης, διερευνήθηκαν τα αρνητικά βιώματα των μαθητών στο σχολικό πλαίσιο, όπως η πίεση, ο αποκλεισμός και η προσβλητική συμπεριφορά. Τέλος, μελετήθηκε η επίδραση του φύλου και της βαθμίδας στις κύριες μεταβλητές της έρευνας. Το δείγμα της έρευνας αποτελούνταν από 361 μαθητές (191 κορίτσια, 170 αγόρια) δημοτικού και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ηλικίας 10-17 ετών, οι οποίοι κλήθηκαν να συμπληρώσουν ερωτηματολόγια αυτοαναφοράς σχετικά με την ποιότητα των φιλικών τους σχέσεων, τις διαπροσωπικές τους σχέσεις και τα επίπεδα επιθετικότητας που εκδηλώνουν προς τους συνομηλίκους τους. Τα αποτελέσματα της έρευνας κατέδειξαν ότι οι μαθητές εμφάνισαν υψηλή ποιότητα φιλικών σχέσεων και σχετικά υψηλά επίπεδα αυτοπεποίθησης και φιλίας/υποστήριξης στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Ο ανταγωνισμός και η αντιπάθεια βρέθηκαν σε χαμηλά επίπεδα, ενώ η συμμόρφωση και η επιρροή κινήθηκαν σε μέτρια επίπεδα. Οι συμμετέχοντες εμφάνισαν, επίσης, χαμηλά επίπεδα και στις δύο μορφές επιθετικότητας, αλλά υψηλά ποσοστά πίεσης, αποκλεισμού και προσβλητικών συμπεριφορών. Επιπλέον, βρέθηκαν διαφορές τόσο ως προς το φύλο, όσο και ως προς την βαθμίδα. Πιο συγκεκριμένα, τα κορίτσια παρουσίασαν υψηλότερη οικειότητα, αρωγή και συντροφικότητα στις φιλικές τους σχέσεις και υψηλότερα ποσοστά αντιπάθειας και πίεσης από συμμαθητές, ενώ τα αγόρια υψηλότερη αυτοπεποίθηση, ανταγωνισμό και επιθετικότητα. Οι μαθητές του δημοτικού εμφάνισαν υψηλότερη οικειότητα, αυτοπεποίθηση, επιρροή και αντιδραστική επιθετικότητα, καθώς και υψηλότερα ποσοστά πίεσης, αποκλεισμού και προσβλητικών συμπεριφορών, ενώ οι μαθητές της Δευτεροβάθμιας υψηλότερη αρωγή. Τέλος, διαπιστώθηκαν αδύναμες έως μέτριες στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ των διαστάσεων της φιλίας, των διαπροσωπικών σχέσεων των μαθητών και της επιθετικότητας. Η παρούσα έρευνα προσφέρει ευρήματα, τα οποία μπορούν να αποτελέσουν την βάση για μελλοντικές μελέτες, ώστε να ενισχυθεί η κατανόηση της σχέσης μεταξύ διαπροσωπικών σχέσεων και επιθετικότητας στο σχολικό περιβάλλον.

2025-03-24

Ελληνικά

Πρωτοβάθμια εκπαίδευση
Δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Μαθητές - Ελλάδα

βαθμίδα, επιθετικότητα, ποιότητα φιλίας, φύλο, διαπροσωπικές σχέσεις

90 σ.,πίν.

Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0