Πρωτότυπος Τίτλος:
Κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων και γνωσιακή λειτουργία σε ενήλικες
Συγγραφέας:
Δημοπούλου, Δήμητρα, Λουκάς
Επιβλέπων καθηγητής:
Γιαννακούλια, Μαρία
Περίληψη:
Εισαγωγή: Η γήρανση του παγκόσμιου πληθυσμού αλλά και ο υψηλός επιπολασμός της ήπιας
γνωσιακής έκπτωσης στον ηλικιωμένο πληθυσμό, εγείρουν την ανάγκη διερεύνησης των
τροποποιήσιμων παραγόντων κινδύνου ώστε να αξιοποιηθούν για την πρόληψη της νόσου. Η
διερεύνηση της κατανάλωσης υπερεπεξεργασμένων τροφίμων (UPF) παρουσιάζει ιδιαίτερο
ενδιαφέρον, καθώς έχει συσχετιστεί με την επιδείνωση της νόσου μέσω μηχανισμών που δεν
έχουν ακόμη πλήρως αποσαφηνιστεί. Ωστόσο, η πιθανή επίδραση της πρόσληψης αυτών των
τροφίμων στη γνωσιακή λειτουργία ατόμων χωρίς άνοια έχει ελάχιστα μελετηθεί.
Σκοπός: Η διερεύνηση της συσχέτισης μεταξύ της κατανάλωσης υπερεπεξεργασμένων
τροφίμων και της συνολικής γνωσιακής λειτουργίας αλλά και επιμέρους γνωσιακών τομέων της.
Μεθοδολογία: Στην παρούσα μελέτη συμμετείχαν 222 άτομα άνω των 40 ετών με φυσιολογική
γνωσιακή λειτουργία ή ήπια γνωσιακή έκπτωση (MCI). Η συνολική γνωσιακή λειτουργία των
συμμετεχόντων, καθώς και πέντε επιμέρους τομείς της (μνήμη, επιτελική λειτουργία,
οπτικοχωρική ικανότητα, λόγος, προσοχή και ταχύτητα επεξεργασίας), αξιολογήθηκαν κατά την
έναρξη της μελέτης και σε ετήσια βάση. Επιπλέον, η διαιτητική πρόσληψη καταγράφηκε μέσω
4 ανακλήσεων 24ώρου και για την αξιολόγηση της κατανάλωσης υπέρεπεξεργασμένων
τροφίμων χρησιμοποιήθηκε το σύστημα κατηγοριοποίησης NOVA.
Αποτελέσματα: Στο συγχρονικό σκέλος της μελέτης, 26,6% του δείγματος ήταν άτομα με υψηλή
κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων (≥ 4,7 μερίδες/ημέρα), ενώ 73,4% είχαν χαμηλή
κατανάλωση (<4,7 μερίδες/ημέρα. Το φύλο (p=0,036), η συνολική ενεργειακή πρόσληψη
(p<0,001) και η διάγνωση MCI (p=0,032) διέφεραν σημαντικά μεταξύ των δύο ομάδων, ενώ
διαφορές παρατηρήθηκαν και στα σκορ των γνωσιακών δοκιμασιών (p< 0,05). Παρατηρήθηκε
ότι η υψηλή κατανάλωση UPF σχετίζεται με καλύτερο σκορ μνήμης (p=0,037). Ωστόσο, η
κατανάλωση UPF στο πρωινό και το βραδινό δεν συσχετίστηκε στατιστικά σημαντικά με την
γνωσιακή λειτουργία. Στο προοπτικό σκέλος η υψηλότερη πρόσληψη UPF σχετίστηκε με
μικρότερη μείωση του λόγου (p=0,0099), ενώ η υψηλή κατανάλωση UPF στο πρωινό σχετίστηκε
με μεγαλύτερη μείωση της συνολικής γνωσιακής λειτουργίας (p=0,041), του λόγου (p=0,05) και
της προσοχής- ταχύτητας επεξεργασίας (p=0,033). Τέλος, η υψηλή πρόσληψη UPF στο βραδινό
συσχετίστηκε με μικρότερη μείωση του λόγου (p=0,009), ενώ δεν εντοπίστηκαν σημαντικές
διαφορές στην εξέλιξη του MCI εντός 6 ετών. Οι παραπάνω σχέσεις προέκυψαν μετά από
προσαρμογή των μοντέλων για την ηλικία, το φύλο, το επίπεδο εκπαίδευσης και την συνολική
ενεργειακή πρόσληψη.
Συμπέρασμα: Η υψηλή κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων έχει αρνητική επίδραση
στη γνωσιακή λειτουργία, ιδιαίτερα κατά το πρωινό γεύμα. Η περαιτέρω διερεύνηση του
ευρήματος αυτού κρίνεται αναγκαία, καθώς η συσχέτιση αυτή δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως
και απαιτούνται μακροχρόνιες μελέτες για την κατανόηση των υποκείμενων μηχανισμών
γνωσιακής έκπτωσης στον ηλικιωμένο πληθυσμό, εγείρουν την ανάγκη διερεύνησης των
τροποποιήσιμων παραγόντων κινδύνου ώστε να αξιοποιηθούν για την πρόληψη της νόσου. Η
διερεύνηση της κατανάλωσης υπερεπεξεργασμένων τροφίμων (UPF) παρουσιάζει ιδιαίτερο
ενδιαφέρον, καθώς έχει συσχετιστεί με την επιδείνωση της νόσου μέσω μηχανισμών που δεν
έχουν ακόμη πλήρως αποσαφηνιστεί. Ωστόσο, η πιθανή επίδραση της πρόσληψης αυτών των
τροφίμων στη γνωσιακή λειτουργία ατόμων χωρίς άνοια έχει ελάχιστα μελετηθεί.
Σκοπός: Η διερεύνηση της συσχέτισης μεταξύ της κατανάλωσης υπερεπεξεργασμένων
τροφίμων και της συνολικής γνωσιακής λειτουργίας αλλά και επιμέρους γνωσιακών τομέων της.
Μεθοδολογία: Στην παρούσα μελέτη συμμετείχαν 222 άτομα άνω των 40 ετών με φυσιολογική
γνωσιακή λειτουργία ή ήπια γνωσιακή έκπτωση (MCI). Η συνολική γνωσιακή λειτουργία των
συμμετεχόντων, καθώς και πέντε επιμέρους τομείς της (μνήμη, επιτελική λειτουργία,
οπτικοχωρική ικανότητα, λόγος, προσοχή και ταχύτητα επεξεργασίας), αξιολογήθηκαν κατά την
έναρξη της μελέτης και σε ετήσια βάση. Επιπλέον, η διαιτητική πρόσληψη καταγράφηκε μέσω
4 ανακλήσεων 24ώρου και για την αξιολόγηση της κατανάλωσης υπέρεπεξεργασμένων
τροφίμων χρησιμοποιήθηκε το σύστημα κατηγοριοποίησης NOVA.
Αποτελέσματα: Στο συγχρονικό σκέλος της μελέτης, 26,6% του δείγματος ήταν άτομα με υψηλή
κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων (≥ 4,7 μερίδες/ημέρα), ενώ 73,4% είχαν χαμηλή
κατανάλωση (<4,7 μερίδες/ημέρα. Το φύλο (p=0,036), η συνολική ενεργειακή πρόσληψη
(p<0,001) και η διάγνωση MCI (p=0,032) διέφεραν σημαντικά μεταξύ των δύο ομάδων, ενώ
διαφορές παρατηρήθηκαν και στα σκορ των γνωσιακών δοκιμασιών (p< 0,05). Παρατηρήθηκε
ότι η υψηλή κατανάλωση UPF σχετίζεται με καλύτερο σκορ μνήμης (p=0,037). Ωστόσο, η
κατανάλωση UPF στο πρωινό και το βραδινό δεν συσχετίστηκε στατιστικά σημαντικά με την
γνωσιακή λειτουργία. Στο προοπτικό σκέλος η υψηλότερη πρόσληψη UPF σχετίστηκε με
μικρότερη μείωση του λόγου (p=0,0099), ενώ η υψηλή κατανάλωση UPF στο πρωινό σχετίστηκε
με μεγαλύτερη μείωση της συνολικής γνωσιακής λειτουργίας (p=0,041), του λόγου (p=0,05) και
της προσοχής- ταχύτητας επεξεργασίας (p=0,033). Τέλος, η υψηλή πρόσληψη UPF στο βραδινό
συσχετίστηκε με μικρότερη μείωση του λόγου (p=0,009), ενώ δεν εντοπίστηκαν σημαντικές
διαφορές στην εξέλιξη του MCI εντός 6 ετών. Οι παραπάνω σχέσεις προέκυψαν μετά από
προσαρμογή των μοντέλων για την ηλικία, το φύλο, το επίπεδο εκπαίδευσης και την συνολική
ενεργειακή πρόσληψη.
Συμπέρασμα: Η υψηλή κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων έχει αρνητική επίδραση
στη γνωσιακή λειτουργία, ιδιαίτερα κατά το πρωινό γεύμα. Η περαιτέρω διερεύνηση του
ευρήματος αυτού κρίνεται αναγκαία, καθώς η συσχέτιση αυτή δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως
και απαιτούνται μακροχρόνιες μελέτες για την κατανόηση των υποκείμενων μηχανισμών
Ημερομηνία κατάθεσης:
2025-03-05
Γλώσσες Τεκμηρίου:
Ελληνικά
Θεματικές Κατηγορίες:
Διατροφή (Γενικά). DRI’s
Λοιπά Θέματα:
Τροφή, Κατανάλωση της
Λέξεις-κλειδιά:
Γνωσιακή Λειτουργία, υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, ενήλικες, προοπτική μελέτη
Περιγραφή:
92 σ.,εικ.,πίν.
Άδεια χρήσης:
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0
