Περίληψη:
Εισαγωγή: Η αλληλεπίδραση σωματικής δραστηριότητας και καρδιαγγειακής υγείας έχει μελετηθεί διεξοδικά και υποστηρίζεται από μεγάλο μέρος της βιβλιογραφίας. Ωστόσο η επίδραση διαφορετικών τροχιών σωματικής δραστηριότητας με τις διατροφικές συνήθειες και ο πιθανός τροποποιητικός ρόλος της διατροφής στην επίπτωση των καρδιαγγειακών νοσημάτων, όπως και ο ρόλος της διατροφής ως τροποποιητής στη σχέση αυτή, αποτελούν ασθενέστερα μελετημένα αντικείμενα με τα αποτελέσματα των μελετών είναι μη συστηματικά.
Σκοπός: Η διερεύνηση της επίδρασης των τροχιών σωματικής δραστηριότητας στον 20-ετη καρδιαγγειακό κίνδυνο καθώς και η εκτίμηση του τροποποιητικού ρόλου της διατροφής στην παραπάνω σχέση.
Μεθοδολογία: Η μελέτη ΑΤΤΙΚΗ αποτελεί προοπτική επιδημιολογική μελέτη που διεξήχθη στην Ελλάδα στην περίοδο 2002-2022 (20 έτη). Η 20-ετής επαναξιολόγηση (2022) πραγματοποιήθηκε σε 1.988 συμμετέχοντες. Η κατηγοριοποίηση των καρδιαγγειακών νοσημάτων (θανατηφόρων και μη) έγινε βάσει των κριτηρίων WHO-ICD-10. Οι διατροφικές συνήθειες αξιολογήθηκαν χρησιμοποιώντας ημι-ποσοτικό ερωτηματολόγιο συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων και ο βαθμός προσκόλλησης στη Μεσογειακή Διατροφή με χρήση του MedDietScore. Η σωματική δραστηριότητα μέσω αξιολόγησης της συχνότητάς της, της διάρκειας, της έντασης και του είδους, χρησιμοποιώντας την σύντομη έκδοση του ερωτηματολογίου IPAQ. Χρησιμοποιήθηκε το λογισμικού STATA 14.0.
Αποτελέσματα: Από τους 1988 συμμετέχοντες (64 ±14 έτη), 718 (36%) εμφάνισαν κάποιο καρδιαγγειακό νόσημα εντός της 20-ετίας. Η επίπτωση των καρδιαγγειακών νοσημάτων στις τροχιές της σωματικής δραστηριότητας, ήταν 40,45% (398), 37,31% (97), 37,82% (208) και 7,33% (14) στα άτομα που δεν είχαν καθόλου σωματική δραστηριότητα στην 20-ετία (Τροχιά 0), στα άτομα που είχαν σωματική δραστηριότητα καθ’ όλη την διάρκεια της 20-ετίας (Τροχιά 1), στα άτομα που αρχικά είχαν σωματική δραστηριότητα αλλά τη διέκοψαν κατά τη διάρκεια της 20-ετίας (Τροχιά 2) και στα άτομα που αρχικά δεν είχαν σωματική δραστηριότητα αλλά την ξεκίνησαν εντός της 20-ετίας (Τροχιά 3), αντίστοιχα. Πολυπαραγοντική ανάλυση (λαμβάνοντας υπόψη το βιολογικό φύλο και την ηλικία) έδειξε αρνητική συσχέτιση μεταξύ της Τροχιάς 1 (ΣΚ=0,74, 95%ΔΕ 0,59, 0,92, p=0,008) και της Τροχιάς 3 (ΣΚ=0,42, 95%ΔΕ 0,24, 0,72, p=0,002) με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, σε σύγκριση με την Τροχιά 0. Λαμβάνοντας υπόψη τον βαθμό προσκόλλησης στη Μεσογειακή Διατροφή, παρατηρήθηκε τροποποίηση της σχέσης, καθώς καμία από τις τροχιές δεν σχετίστηκε με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο στα άτομα που ήταν κοντά στην Μεσογειακή Διατροφή (p=0,059-0,395). Συνδυάζοντας την ύπαρξη σωματικής δραστηριότητας με τον βαθμό προσκόλλησης στην Μεσογειακή Διατροφή, μόνο οι κατηγορίες που ήταν κοντά στην Μεσογειακή Διατροφή, είτε είχαν σωματική δραστηριότητα (ΣΚ=0,40, 95%ΔΕ 0,28, 0,58, p<0,001) είτε όχι (ΣΚ=0,62, 95%ΔΕ 0,45, 0,85, p=0,003), συσχετίστηκαν αρνητικά τον 20-ετή καρδιαγγειακό κίνδυνο, σε σύγκριση με τα άτομα που δεν είχαν σωματική δραστηριότητα και ήταν μακριά από την Μεσογειακή Διατροφή.
Συμπεράσματα: Παρ’ ότι η σωματική δραστηριότητα φαίνεται να επιδρά προστατευτικά στην εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων είναι σημαντικό να συνεκτιμώνται και οι διατροφικές συνήθειες στην παραπάνω σχέση καθώς φαίνεται να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο τόσο στην συσχέτιση όσο και στο βαθμό της επίδρασης που έχει η σωματική δραστηριότητα.