Απόψεις καταναλωτών/τριών προϊόντων χωρίς γλουτένη στην Ευρώπη: Μία ποιοτική μελέτη

Σταματέλου, Δανάη, Λεωνίδας

Μπαθρέλλου, Ειρήνη

Υπόβαθρο: Τα προϊόντα ειδικής διατροφής χωρίς γλουτένη αποτελούν βασικό συστατικό της δίαιτας ελεύθερης γλουτένης, της μοναδικής θεραπείας για την κοιλιοκάκη, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί η κατανάλωσή τους και από τον γενικό πληθυσμό. Μέχρι στιγμής, οι μελέτες σχετικά με τα προϊόντα αυτά έχουν εστιάσει κυρίως στο κόστος, τη διαθεσιμότητα και τη διατροφική τους αξία, ενώ τα δεδομένα που αφορούν τις αντιλήψεις των ίδιων των αγοραστών/τριών είναι περιορισμένα και μερικά από αυτά προέρχονται από μεθοδολογικά ελλιπείς μελέτες. Επίσης, δεν υπάρχουν στοιχεία ειδικά για τη λεκάνη της Μεσογείου, όπου τα σιτηρά αποτελούν παραδοσιακά βασικό συστατικό της δίαιτας των λαών στην περιοχή αυτή, ώστε η κατανάλωση προϊόντων χωρίς γλουτένη να σημαίνει πιθανώς περισσότερες δυσκολίες για τα άτομα. Σκοπός: Η διερεύνηση των αντιλήψεων αγοραστών/τριών προϊόντων ειδικής διατροφής χωρίς γλουτένη από χώρες της λεκάνης της Μεσογείου, μέσω ποιοτικής μελέτης. Μεθοδολογία: Η παρούσα πτυχιακή μελέτη αποτελεί μέρος μίας διαδικτυακής έρευνας με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο Harper Adams του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία είχε ως στόχο την εξέταση των αγοραστικών συνηθειών και των αντιλήψεων των ατόμων αναφορικά με τα προϊόντα ειδικής διατροφής χωρίς γλουτένη και πραγματοποιήθηκε μέσω ενός κοινού ανώνυμου ερωτηματολογίου. Οι συμμετέχουσες χώρες ήταν, με αλφαβητική σειρά, η Γαλλία, η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιταλία, η Κύπρος, ο Λίβανος και η Τουρκία. Τα σχόλια συλλέχθηκαν, ως απαντήσεις σε μία προαιρετική ανοιχτού-τύπου ερώτηση στο τέλος του ερωτηματολογίου, με τη μορφή γραπτών κειμένων στην ελληνική ή την αγγλική γλώσσα και αναλύθηκαν, ακολουθώντας τη μεθοδολογία της θεματικής ανάλυσης ποιοτικών δεδομένων, η οποία περιλαμβάνει την εξοικείωση με τα δεδομένα, τη δημιουργία θεμάτων, την ανασκόπησή τους και την ανάπτυξη του αφηγήματος. Αποτελέσματα: Το συνολικό δείγμα ήταν 3676 άτομα με και χωρίς κοιλιοκάκη ή άλλη ευαισθησία στη γλουτένη από επτά χώρες της Μεσογείου, τα οποία αγόραζαν για οποιονδήποτε λόγο προϊόντα ειδικής διατροφής χωρίς γλουτένη. Από αυτά, τα 1278 σημείωσαν κάποιο σχόλιο σχετικό με τα προαναφερθέντα προϊόντα, με τις γυναίκες, τα άτομα ηλικίας 35-44 ετών και εκείνα που δήλωσαν ότι έχουν διαγνωστεί με κοιλιοκάκη να καταγράφουν τα περισσότερα σχόλια. Τα περισσότερα είχαν αρνητικό περιεχόμενο, ενώ ελάχιστα ήταν θετικά. Η διαθεσιμότητα και το κόστος των προϊόντων ειδικής διατροφής χωρίς γλουτένη αποτελούσαν τα δύο πιο συχνά αναφερόμενα ζητήματα και στις επτά χώρες της μελέτης, σε αντίθεση με την ποιότητα, την ποσότητα και την οργάνωσή τους στα καταστήματα τροφίμων, τα οποία φαίνεται να μην απασχολούν τόσο τους/τις καταναλωτές/τριες. Η Ιταλία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η πιο προσιτή χώρα σε άτομα με κοιλιοκάκη ή άλλη ευαισθησία στη γλουτένη, αφού τα κύρια ζητήματα φάνηκε να έχουν επιλυθεί σε κάποιο ποσοστό. Συμπεράσματα: Τα κύρια θέματα ήταν κοινά για όλες τις Μεσογειακές χώρες της μελέτης, ενώ τα επιμέρους σχόλια υποδήλωναν ότι ίσως ο βαθμός που απασχολεί τους/τις καταναλωτές/τριες κάθε θέμα διαφέρει από χώρα σε χώρα. Η παρούσα πτυχιακή μελέτη θα μπορούσε να αποτελέσει χρήσιμο υλικό για την ανασύσταση των προϊόντων από τη βιομηχανία τροφίμων, για την αποζημίωση της αγοράς τους από το κράτος, αλλά και για την εξατομίκευση της διατροφικής συμβουλευτικής σε άτομα με κοιλιοκάκη από Διαιτολόγους.

2024-07-16

Ελληνικά

Διατροφή (Γενικά). DRI’s
Διαιτολογία (Γενικά)

Δίαιτα χωρίς γλουτένη

δίαιτα ελεύθερη γλουτένης, αγορά προϊόντων χωρίς γλουτένη, Προϊόντα ειδικής διατροφής χωρίς γλουτένη, ποιοτική μελέτη, αντιλήψεις

125 σ.,εικ.,πίν.

Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0