Περίληψη:
Η παρούσα διπλωματική εργασία με θέμα «Τρωτότητα και προσαρμοστικότητα έναντι πλημμύρας: η περίπτωση της πλημμύρας που προκλήθηκε στη Θεσσαλία από την κακοκαιρία “Daniel”», πραγματοποιήθηκε με αφορμή τις καταστροφές που προκλήθηκαν από την πλημμύρα που έπληξε τη Θεσσαλία, στις αρχές Σεπτεμβρίου 2023. Επιχειρείται η προσέγγιση του ζητήματος της τρωτότητας και της προσαρμοστικότητας έναντι κινδύνου πλημμύρας. Σκιαγραφούνται διάφορες μορφές τρωτότητας όπως η φυσική, η κτηριακή, η κοινωνική, η οικονομική, η περιβαλλοντική και διερευνάται τόσο η έκθεση όσο και η προσαρμοστικότητα της πληγείσας περιοχής έναντι του πλημμυρικού κινδύνου.
Η Θεσσαλία παρουσιάζει υψηλή τρωτότητα έναντι κινδύνου πλημμύρας, όπως έχει ήδη διαπιστωθεί από τα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας που συντάχθηκαν το 2018. Η κλιματική αλλαγή, η ραγδαιότητα των βροχοπτώσεων, η κλίση και το υψόμετρο, η υδροπερατότητα των γεωλογικών σχηματισμών της περιοχής, η φυτοκάλυψη και η αστικοποίηση, αποτελούν επιβαρυντικούς παράγοντες που καθιστούν έντονα τα πλημμυρικά φαινόμενα και κοινωνικοοικονομικά σημαντικές τις καταστροφές που αυτά επιφέρουν.
Επίσης μελετάται η ικανότητα αντιμετώπισης των κρατικών φορέων και των τοπικών κοινωνιών της υπό μελέτη περιοχής, ώστε να ανακάμψουν από τις αρνητικές επιπτώσεις της πλημμύρας.
Η παρούσα μελέτη δομείται σε πέντε κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο επιχειρείται η θεωρητική προσέγγιση εννοιών και όρων, στοχεύοντας στην καλύτερη κατανόηση και ερμηνεία τους. Στο δεύτερο κεφάλαιο αναλύεται το φαινόμενο της πλημμύρας με τα αίτια που την προκαλούν, καθώς και την επίδραση της κλιματικής αλλαγής στις πλημμύρες. Στο τρίτο κεφάλαιο εξετάζονται τα φυσικά και ανθρωπογενή χαρακτηριστικά της υπό μελέτη περιοχής. Στο τέταρτο κεφάλαιο διερευνάται η έκθεση της πληγείσας περιοχής στο πλημμυρικό κίνδυνο και αναλύονται οι μορφές τρωτότητας και προσαρμοστικότητά της. Τέλος στο πέμπτο κεφάλαιο παρατίθενται τα συμπεράσματα της εργασίας.
Λέξεις-κλειδιά:
Υδατικό Διαμέρισμα Θεσσαλίας, πλημμύρα, Προσαρμοστικότητα, Τρωτότητα