Η επίδραση της γεωμορφολογίας και των σχετικών υποδομών στις δασικές πυρκαγιές βάσει ενός χωρικού μοντέλου επιφάνειας: Η περίπτωση της δασικής πυρκαγιάς της Ρόδου

Δόσιου, Άννα, Κωνσταντίνος

Παρχαρίδης, Ισαάκ

Η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών με τίτλο «Εφαρμοσμένη Γεωγραφία και Διαχείριση του Χώρου», στο Τμήμα Γεωγραφίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο. Το έναυσμα για την εκπόνηση αυτής της εργασίας αποτέλεσαν οι καταστροφές που προκάλεσαν οι δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 2023, και συγκεκριμένα η φωτιά στην Ρόδο που έκαιγε ανεξέλεγκτη για δέκα ημέρες. Στα κεφάλαια που ακολουθούν παρατίθενται τα γεωμορφολογικά, γεωγραφικά και κλιματικά χαρακτηριστικά της καμένης έκτασης. Επίσης, καταγράφονται οι καιρικές συνθήκες που επικράτησαν στο νησί τις ημέρες της φωτιάς, οι τοπικοί παράγοντες που την επιδείνωσαν, και η συμβολή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Στη συνέχεια, εξετάστηκαν τα χαρακτηριστικά των πυρκαγιών, ο μηχανισμός καύσης, και οι παράγοντες που συμβάλλουν στην γέννηση και εξάπλωσή τους. Η καύσιμη ύλη συνδυαστικά με τις ατμοσφαιρικές και τοπογραφικές συνθήκες των περιοχών καθορίζουν το που θα ξεσπάσει μια πυρκαγιά και την πορεία εξάπλωσής της.

Επιπροσθέτως, στην μεθοδολογία αναλύεται η παραγωγή μέσω των λογισμικών SNAP και ArcMap και με τη χρήση εικόνων Sentinel-2, χωρικών επιπέδων σχετικά με την καμένη έκταση και τη σφοδρότητα της πυρκαγιάς. Επιπλέον, αναλύεται η επεξεργασία αυτών των δεδομένων μαζί με το Ψηφιακό Μοντέλο Εδάφους 5 μέτρων του Εθνικού Κτηματολογίου στο λογισμικό ArcGIS Pro. Οι παράγοντες που αξιολογήθηκαν με τη Μέθοδο Αναλυτικής Ιεράρχησης είναι η γεωμορφολογία του εδάφους και η ύπαρξη δασικών δρόμων στην καμένη περιοχή. Αυτά επιλέχθηκε να εφαρμοστούν για να αποτιμηθεί η συνολική επικινδυνότητα εξάπλωσης πυρκαγιών στην περιοχή μελέτης, και η βαρύτητα κάθε παράγοντα. Οι χάρτες κάθε κριτηρίου και η σύνθεσή τους παρουσιάζονται στην ενότητα των αποτελεσμάτων. Παρατηρήθηκε ότι η σφοδρότητα της πυρκαγιάς ήταν κυρίως μέση – υψηλή, και ότι η κλίση είναι ο σημαντικότερος παράγοντας που επιβαρύνει την εξάπλωση πυρκαγιών. Το βασικότερο συμπέρασμα που προέκυψε από την ανάλυση είναι ότι η επικινδυνότητα εξάπλωσης πυρκαγιάς στην καμένη έκταση της πυρκαγιάς του 2023, βάσει γεωμορφολογικών παραγόντων και εγγύτητας δασικού δικτύου, είναι υψηλή – πολύ υψηλή.

2024-03-26

Ελληνικά

Γεωγραφία (Γενικά)

Δάση και δασοπονία - Πυρκαγιές
Φυσικές καταστροφές - Ελλάδα - Δωδεκάνησος (Νομός) - Ρόδος

Πυρκαγιά, Ρόδος, Καταστροφή, ΨΜΕ, Γεωμορφολογία

74 σ.,εικ.,πίν.,διαγρ.,χάρτες

Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0