Πρωτότυπος Τίτλος:
Συγκριτική μελέτη πολεοδομικών περιοχών στις επικινδυνότητες Covid-19, σεισμός και κύματα καύσωνα. Η περίπτωση των συνοικιών Γκύζη και Νέας Λέσβου
Συγγραφέας:
Αδάμογλου, Ιωάννα, Βεργούλης
Επιβλέπων καθηγητής:
Σαπουντζάκη, Καλλιόπη
Περίληψη:
Η εργασία διερευνά τους κρίσιμους παράγοντες έκθεσης, τρωτότητας και προσαρμοστικότητας στις επικινδυνότητες του σεισμού, του covid-19 και των κυμάτων καύσωνα. Η επιλογή αυτών των τριών επικινδυνοτήτων έγινε με σκοπό την μελέτη διαφορετικών κατηγοριών επικινδυνοτήτων (φυσική και κοινωνικό-φυσική επικινδυνότητα) στο ίδιο σύστημα, αυτό της συνοικίας κάνοντας συγκριτική ανάλυση στις πολεοδομικές περιοχές Γκύζη, του Δήμου Αθηναίων και Νέας Λέσβου, του Δήμου Αμαρουσίου. Επιπλέον, μέσα από τις συνεντεύξεις με κατοίκους των περιοχών αυτών αναζητά την ανάδειξη τρόπων προσαρμοστικότητας ή ανθεκτικότητας (resilience) από τα «κάτω» διερευνώντας πάντως κριτικά την έννοια της ανθεκτικότητας.
Αφού αναλυθούν οι θεωρητικές έννοιες της διαχείρισης κινδύνων (επικινδυνότητα, έκθεση, κυρίαρχες μορφές τρωτότητας, κίνδυνος-απώλειες και προσαρμοστικότητα) παρουσιάζονται οι κρίσιμοι παράγοντες στις επικινδυνότητες όπου μελετώνται. Στη συνέχεια, γίνεται ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης των περιοχών μελέτης. Παρατίθενται τα χαρακτηριστικά των συνοικιών, τα τοπικά κλιματικά χαρακτηριστικά, η ποιότητα της ατμόσφαιρας, τα στοιχεία τεκτονικής-σεισμικότητας, τα κοινωνικό-οικονομικά χαρακτηριστικά των κατοίκων, οι χρήσεις γης και το κτιριακό απόθεμα των συνοικιών καθώς και οι βασικές υποδομές-κοινωφελείς λειτουργίες αυτών.
Μέσω της ανάλυσης εντοπίζονται οι παρακάτω κυρίαρχες μορφές τρωτότητας: (α) Η ανθρώπινη, κοινωνική και τρωτότητα εθνικότητας έναντι της Covid-19 η οποία είναι συνυφασμένη με τα κοινωνικό-οικονομικά χαρακτηριστικά των ατόμων και των νοικοκυριών (ηλικία, πρόσβαση στο σύστημα υγείας, εργασιακή επισφάλεια, συνθήκες διαβίωσης, φόβος, κ.α.)
(β) Η κτιριακή-πολεοδομική και τρωτότητα υποδομών έναντι του σεισμού η οποία σχετίζεται επίσης με την κοινωνικό-οικονομική και θεσμική τρωτότητα και απορρέει από την πολεοδομική οργάνωση της πόλης, δηλαδή την κατάσταση των κτιρίων, τις χρήσεις γης και τα οδικά και άλλα τεχνικά δίκτυα και συστήματα. (γ) Η θεσμική τρωτότητα έναντι των κυμάτων καύσωνα, όπου η τελευταία συνδέεται με τη μειωμένη ικανότητα των θεσμών να ανταποκριθούν στις κρίσεις και τις επιτακτικές ανάγκες που ανακύπτουν.
Τέλος, παρουσιάζονται οι μορφές προσαρμοστικότητας σε νοικοκυριά των συνοικιών έναντι των επικινδυνοτήτων. Το κεφάλαιο αυτό επικεντρώνεται στην προσαρμοστικότητα των νοικοκυριών εστιάζοντας κυρίως στις επικινδυνότητες της Covid-19 και των κυμάτων καύσωνα έχοντας άμεσο αντίκτυπο τη ροή της καθημερινότητας. Κύριο μέλημα είναι ανάδειξη του βιώματος μέσα από συνεντεύξεις για το πώς τα μέλη των νοικοκυριών αντιμετωπίζουν αυτές τις δύο επικινδυνότητες οι οποίες είναι αισθητές στον καθημερινό τρόπο ζωής.
Η μεθοδολογία που εφαρμόστηκε είναι η βιβλιογραφική επισκόπηση με σκοπό την κατανόηση του θεωρητικού πλαισίου σε συνδυασμό με την επεξεργασία δευτερογενών δεδομένων τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για την ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης των περιοχών μελέτης. Τέλος, πραγματοποιήθηκε ποιοτική έρευνα υπό τη μορφή ημιδομημένων συνεντεύξεων στους κατοίκους των περιοχών μελέτης.
Αφού αναλυθούν οι θεωρητικές έννοιες της διαχείρισης κινδύνων (επικινδυνότητα, έκθεση, κυρίαρχες μορφές τρωτότητας, κίνδυνος-απώλειες και προσαρμοστικότητα) παρουσιάζονται οι κρίσιμοι παράγοντες στις επικινδυνότητες όπου μελετώνται. Στη συνέχεια, γίνεται ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης των περιοχών μελέτης. Παρατίθενται τα χαρακτηριστικά των συνοικιών, τα τοπικά κλιματικά χαρακτηριστικά, η ποιότητα της ατμόσφαιρας, τα στοιχεία τεκτονικής-σεισμικότητας, τα κοινωνικό-οικονομικά χαρακτηριστικά των κατοίκων, οι χρήσεις γης και το κτιριακό απόθεμα των συνοικιών καθώς και οι βασικές υποδομές-κοινωφελείς λειτουργίες αυτών.
Μέσω της ανάλυσης εντοπίζονται οι παρακάτω κυρίαρχες μορφές τρωτότητας: (α) Η ανθρώπινη, κοινωνική και τρωτότητα εθνικότητας έναντι της Covid-19 η οποία είναι συνυφασμένη με τα κοινωνικό-οικονομικά χαρακτηριστικά των ατόμων και των νοικοκυριών (ηλικία, πρόσβαση στο σύστημα υγείας, εργασιακή επισφάλεια, συνθήκες διαβίωσης, φόβος, κ.α.)
(β) Η κτιριακή-πολεοδομική και τρωτότητα υποδομών έναντι του σεισμού η οποία σχετίζεται επίσης με την κοινωνικό-οικονομική και θεσμική τρωτότητα και απορρέει από την πολεοδομική οργάνωση της πόλης, δηλαδή την κατάσταση των κτιρίων, τις χρήσεις γης και τα οδικά και άλλα τεχνικά δίκτυα και συστήματα. (γ) Η θεσμική τρωτότητα έναντι των κυμάτων καύσωνα, όπου η τελευταία συνδέεται με τη μειωμένη ικανότητα των θεσμών να ανταποκριθούν στις κρίσεις και τις επιτακτικές ανάγκες που ανακύπτουν.
Τέλος, παρουσιάζονται οι μορφές προσαρμοστικότητας σε νοικοκυριά των συνοικιών έναντι των επικινδυνοτήτων. Το κεφάλαιο αυτό επικεντρώνεται στην προσαρμοστικότητα των νοικοκυριών εστιάζοντας κυρίως στις επικινδυνότητες της Covid-19 και των κυμάτων καύσωνα έχοντας άμεσο αντίκτυπο τη ροή της καθημερινότητας. Κύριο μέλημα είναι ανάδειξη του βιώματος μέσα από συνεντεύξεις για το πώς τα μέλη των νοικοκυριών αντιμετωπίζουν αυτές τις δύο επικινδυνότητες οι οποίες είναι αισθητές στον καθημερινό τρόπο ζωής.
Η μεθοδολογία που εφαρμόστηκε είναι η βιβλιογραφική επισκόπηση με σκοπό την κατανόηση του θεωρητικού πλαισίου σε συνδυασμό με την επεξεργασία δευτερογενών δεδομένων τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για την ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης των περιοχών μελέτης. Τέλος, πραγματοποιήθηκε ποιοτική έρευνα υπό τη μορφή ημιδομημένων συνεντεύξεων στους κατοίκους των περιοχών μελέτης.
Ημερομηνία κατάθεσης:
2022-08-02
Γλώσσες Τεκμηρίου:
Ελληνικά
Θεματικές Κατηγορίες:
Γεωγραφία (Γενικά)
Λοιπά Θέματα:
Φυσικές καταστροφές - Αντιμετώπιση
Εκτίμηση τρωτότητας
Εκτίμηση τρωτότητας
Λέξεις-κλειδιά:
σεισμός, πανδημία, Τρωτότητα, έκθεση, κύματα καύσωνα
Περιγραφή:
125 σ.,εικ.,πίν.,διαγρ.,χάρτες,σχ.
Άδεια χρήσης:
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0
