Περίληψη:
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 (ΣΔ2) αποτελεί ένα πολυπαραγοντικό μεταβολικό νόσημα του οποίου ο επιπολασμός έχει αυξηθεί δραματικά τις τελευταίες δεκαετίες. Ο ΣΔ2 αποτελεί ισχυρό παράγοντα κινδύνου για την πρόκληση καρδιαγγειακών νοσημάτων (CVDs), καθώς οι καρδιαγγειακές επιπλοκές αποτελούν την πρωταρχική αιτία θανάτου μεταξύ των ατόμων που πάσχουν από τη νόσο. Ο μεταγευματικός δυσμεταβολισμός που παρατηρείται στον ΣΔ2 έχει συσχετιστεί με την εμφάνιση αθηροσκλήρωσης. Βάσει των παραπάνω, έχει δημιουργηθεί η ανάγκη εύρεσης τροφίμων με πιθανή καρδιοπροστατευτική δράση κατά τη μεταγευματική περίοδο. Η ταχίνη (ή το ταχίνι) είναι μια πάστα από 100% αποφλοιωμένο, αλεσμένο και ψημένο σησάμι με παρόμοια σύσταση. Μελέτες έχουν δείξει πολλαπλά οφέλη της κατανάλωσης του σησαμιού και του σησαμέλαιου σε παραμέτρους της ανθρώπινης υγείας. Επιπλέον, πολύ πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι η κατανάλωση ταχίνης μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση και τις σφίξεις καθώς και να βελτιώσει την ενδοθηλιακή λειτουργία και τη γλυκαιμική απόκριση σε υγιείς άνδρες μεταγευματικά.
Ωστόσο, μόνο δύο μελέτες είναι διαθέσιμες στην υφιστάμενη βιβλιογραφία σχετικά με την επίδραση της ταχίνης στον διαβήτη, η μια σε ασθενείς με ΣΔ2 και η δεύτερη σε ζωικά πρότυπα. Επομένως, σκοπό της παρούσας μελέτης αποτέλεσε η διερεύνηση της επίδρασης της κατανάλωσης ταχίνης σε αρτηριακές αιμοδυναμικές παραμέτρους σε ασθενείς με ΣΔ2 μεταγευματικά.
Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 6 ασθενείς με ΣΔ2, οι οποίοι είχαν ελάχιστο διάστημα από τη διάγνωσή τους 3 έτη, καλό γλυκαιμικό έλεγχο (HbA1c<7%) και λάμβαναν σταθερή αντιδιαβητική αγωγή τους τελευταίους 3 μήνες (μόνο αντιδιαβητικά δισκία). Στους συμμετέχοντες πραγματοποιήθηκε αιμοληψία πριν από την κατανάλωση των γευμάτων (0h) καθώς και μέτρηση των αιμοδυναμικών παραμέτρων. Στη συνέχεια, οι ασθενείς κατανάλωσαν, με τυχαία σειρά, 2 φέτες ψωμί με 50 g ταχίνι (υπό εξέταση γεύμα) ή 2 φέτες ψωμί με 46 g μαργαρίνης και 38,2 g τυριού (γεύμα ελέγχου). Τα δύο γεύματα υπολογίστηκαν να έχουν παρόμοια διατροφική σύσταση ενώ διέφεραν ως προς το προφίλ των λιπαρών οξέων και την περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες. Στο τέλος της παρέμβασης (4h) επαναλήφθηκαν οι μετρήσεις των αιμοδυναμικών παραμέτρων. Στα δείγματα ορού που απομονώθηκαν μετρήθηκαν τα επίπεδα VCAM-1, ICAM-1 και E-σελεκτίνης. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια των δοκιμασιών πραγματοποιήθηκε αξιολόγηση του υποκειμενικού αισθήματος της όρεξης και του κορεσμού μέσω συμπλήρωσης κλιμάκων οπτικών αναλόγων.
Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν στατιστικά σημαντική μείωση στα επίπεδα της συστολικής αρτηριακής πίεσης στις 4h μετά από την κατανάλωση του γεύματος με ταχίνη σε σύγκριση με τον χρόνο 0 h. Η διαφορά αυτή βρέθηκε, επίσης, στατιστικά σημαντική μεταξύ των δύο γευμάτων στο τέλος της παρέμβασης. Επιπλέον, παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική αύξηση στο αίσθημα πληρότητας 4h μετά από την κατανάλωση του γεύματος με ταχίνη σε σχέση με το γεύμα ελέγχου. Στους υπόλοιπους δείκτες που μετρήθηκαν δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές μεταβολές ούτε στο τέλος της κάθε δοκιμασίας σε σχέση με τον χρόνο 0 ούτε μεταξύ των δύο γευμάτων.
Συμπερασματικά, αν και τα πιθανά ευεργετικά οφέλη πρέπει να επιβεβαιωθούν σε μεγαλύτερο δείγμα ασθενών, η παρούσα μελέτη έδειξε για πρώτη φορά ότι η κατανάλωση ταχίνης μπορεί να μειώσει τα μεταγευματικά επίπεδα της συστολικής αρτηριακής πίεσης καθώς επίσης και να ρυθμίσει το αίσθημα κορεσμού σε καλά ρυθμισμένος ασθενείς με ΣΔ2. Το υπό εξέταση γεύμα θα μπορούσε να αποτελέσει ένα υγιεινό σνακ σε αντικατάσταση άλλων σνακ με λιγότερο επιθυμητό προφίλ λιπαρών καθώς φαίνεται να διαθέτει ιδιαίτερα ευεργετικές επιδράσεις στην ανθρώπινη υγεία.
Λέξεις-κλειδιά:
αρτηριακή πίεση, διαβήτης, μεταγευματικά, ταχίνι, σουσάμι