Περίληψη:
Σκοπός: Ως σκοπός της παρούσας μελέτης τίθεται η διερεύνηση κι αξιολόγηση της διατροφικής και περιβάλλουσας πληροφορίας που ενέχεται σε διαδικτυακές συνταγές μαγειρικής. Πρόκειται για ένα γενικό εγχείρημα αποσαφήνισης του περιεχομένου των συνταγών ως απόκριση στον συνεχώς αύξοντα αντίκτυπο τους επί της διατροφικής συμπεριφοράς των ατόμων.
Μεθοδολογικός Σχεδιασμός: Δείγμα 1000 συνταγών με διατροφική δήλωση συλλέχθηκε από 31 διαδικτυακές πηγές. Για την αξιολόγησης της περιβάλλουσας πληροφορίας, τα δεδομένα των συνταγών για 7 ορισθείσες μεταβλητές (ειδική περίσταση, κατηγορία πιάτου, μέθοδος διατροφικής ανάλυσης, παροχή ΠΠΑ, παρουσίαση πληροφορίας, παρουσία και περιεχόμενο διατροφικού σχολίου) αναλύθηκαν με περιγραφική στατιστική (κατανομή συχνοτήτων). Παρομοίως, για τη διατροφική πληροφορία, δεδομένα των συνταγών για 8 μεταβλητές (ενέργεια, λιπαρά, κορεσμένα λιπαρά, υδατάνθρακες, απλά σάκχαρα,, φυτικές ίνες, πρωτεΐνες, Αλάτι) αναλύθηκαν με περιγραφική στατιστική (αριθμητικά μέτρα, θηκόγραμμα), πολυμεταβλητή στατιστική (PCA, ανάλυση συστάδων, τριαδικό διάγραμμα) κι επαγωγική στατιστική (t-test ελέγχου διαφοράς μέσω τιμών με θεσπισμένα όρια στάθμισης).
Αποτελέσματα: Αναφορικά με την περιβάλλουσα πληροφορία, από την περιγραφική στατιστική, διαπιστώθηκε ότι οι διαδικτυακές συνταγές συνήθως αντιστοιχίζονται σε επιδόρπια (25%), κυρίως πιάτα (24%) ή ορεκτικά (22%) κι όχι σε σούπες (16%) ή σαλάτες (13%). Ταυτόχρονα, πλειοψηφικά εξυπηρετούν κάποια ειδική περίσταση (64% Ναι), με κυριότερη τους υποτύπους χορτοφαγικής διατροφής (39%). Συνήθως, η διατροφική δήλωση των συνταγών παρουσιάζεται ως διατροφικός πίνακας (77%) κι έχει υλοποιηθεί από διαιτολόγο (63%). Στοιχεία που εκλείπουν είναι η παροχή ΠΠΑ (65% Όχι) κι η παρουσία Σχολίου (63% Όχι). Βέβαια, εάν υπάρχει σχόλιο (37%), συνήθως πρόκειται για σχόλιο προσομοιάζον με ισχυρισμό Διατροφής (20%).
Για τη διατροφική πληροφορία, τα δεδομένα αναλύθηκαν στα 5 υποσύνολα των κατηγοριών πιάτου. Η PCA υπέδειξε ως κυριότερη θετική συσχέτιση μεταξύ «υδατανθράκων-σακχάρων» (σε 5/5 υποσύνολα) κι αρνητική μεταξύ «φυτικών ινών-κορεσμένων λιπαρών» (σε 4/5). Από την ανάλυση συστάδων, η ομοιότητα των κορυφαίων συστάδων ως προς την ενέργεια και τα μακροθρεπτικά συστατικά, βρέθηκε υψηλότερη στα επιδόρπια (L.D. 0,0) κι ακολούθησαν τα ορεκτικά (L.D. 1,6), οι σούπες (L.D. 1,9), τα κυρίως πιάτα (L.D. 2,2) κι οι σαλάτες (L.D. 3,1). Από τα τριαδικά διαγράμματα, διαπιστώθηκε σχεδόν καθολικά (4/5 υποσύνολα) μεγαλύτερη συμμετοχή στη σύσταση των θερμίδων για τα λιπαρά και τους υδατάνθρακες έναντι των πρωτεϊνών. Από την επαγωγική στατιστική αποφάνθηκε χαμηλή σύγκλιση των συνταγών με το πρότυπο υγιεινής διατροφής, λόγω στατιστικά σημαντικής (p<0,05) υπέρβασης των ορίων στάθμισης για την ενέργεια, τα λιπαρά και τα κορεσμένα λιπαρά σχεδόν σ’ όλα τα υποσύνολα (4/5).
Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα της μελέτης οργανώνονται σε συμπεράσματα για τη δομή και τα χαρακτηριστικά των διαδικτυακών συνταγών, τα συνοδά σχόλια, το διατροφικό τους προφίλ και τη σύγκλιση τους προς το πρότυπο υγιεινής διατροφής, αποδίδοντας ως εκ τούτου μία αθροιστική εικόνα των πληροφοριών των συνταγών, η οποία εξυπηρετεί ενημερωτικούς σκοπούς για τους Διαιτολόγους-Διατροφολόγους, αλλά και για τα άτομα ως καταναλωτές.
Λέξεις-κλειδιά:
διαδίκτυο, διατροφική πληροφορία, θρεπτικά συστατικά, συνταγές, διατροφή