Πρωτότυπος Τίτλος:
Χαρτογράφηση πλημμυρικού φαινομένου και εκτίμηση πλημμυρικής επικινδυνότητας λεκάνης ποταμού Καλαμά με χρήση δορυφορικών δεδομένων παρατήρησης της γης και γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών
Συγγραφέας:
Πατσιώτη, Χριστίνα-Ναταλία, Γεώργιος
Επιβλέπων καθηγητής:
Παρχαρίδης, Ισαάκ
Περίληψη:
Η παρούσα μελέτη αφορά τον πλημμυρικό κίνδυνο της λεκάνης απορροής του ποταμού Καλάμά ή Θύαμις, ο οποίος βρίσκεται στο Υδατικό Διαμέρισμα της Ηπείρου, πηγάζει από το όρος Δούσκο εντός των ορίων του Δήμου Πωγωνίου, διασχίζει το Δήμο Ζίτσας και μικρό μέρος του Δήμου Δωδώνης και εκβάλλει στο Ιόνιο πέλαγος βόρεια της Ηγουμενίτσας, εντός των ορίων του Δήμου Φιλιάτων.
Πιο συγκεκριμένα, με χρήση γεωχωρικών δεδομένων και Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών, εφαρμόζεται χωρική πολυκριτηριακή ανάλυση στη λεκάνη απορροής του ποταμού, με επιλεγμένα κριτήρια πλημμυρικής επικινδυνότητας, το υψόμετρο, τις κλίσεις του εδάφους, την απόσταση από το υδρογραφικό δίκτυο και το δυναμικό επιφανειακής απορροής των εδαφών. Ακόμη, εφαρμόζεται ο δείκτης Topographic Wetness Index (TWI) και ελέγχονται τα αποτελέσματα της ανάλυσης, έχοντας υπόψη και το γεγονός ότι για τη συγκεκριμένη λεκάνη απορροής υπάρχουν θεσμοθετημένες από το ελληνικό κράτος Ζώνες Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας.
Επιπλέον γίνεται χαρτογράφηση και παρακολούθηση τριών καταγεγραμμένων πλημμυρικών φαινομένων που έχουν λάβει χώρα εντός της λεκάνης τα έτη 2015, 2018 και 2021 με χρήση δεδομένων τηλεπισκόπησης και συγκεκριμένα εικόνων SAR Sentinel 1 GRD. Ο διαχωρισμός των κατακλυσμένων εκτάσεων πραγματοποιείται με χρήση του ελευθέρου λογισμικού SNAP, αναλύοντας τα ιστογράμματα των εικόνων σε λογαριθμική κλίμακα και εντοπίζοντας τα κατώφλια που θα διαχωρίσουν τα πλημμυρισμένα εικονοστοιχεία από τα μη πλημμυρισμένα (δυαδικοποίηση εικόνας), έχοντας υπόψη ότι οι χαμηλές τιμές αντιστοιχούν σε παρουσία νερού και οι υψηλές σε απουσία νερού. Στη συνέχεια υπολογίζονται οι κατακλυσμένες εκτάσεις, η διάρκεια κατάκλυσής τους καθώς και η ταξινόμησή τους με βάση τη συχνότητα επανεμφάνισης του πλημμυρικού φαινομένου.
Από τη μελέτη αυτή διαπιστώνεται ότι τα αποτελέσματα της χωρικής πολυκριτηριακής ανάλυσης έδωσαν καλύτερα αποτελέσματα, συγκριτικά με τις ΖΔΥΚΠ και το δείκτη TWI, όταν αφαιρέθηκε από τα κριτήρια το υψόμετρο, ενώ προέκυψε ότι η περιοχή που λαμβάνουν χώρα τα πλημμυρικά φαινόμενα είναι πάντα η ίδια, η οποία και συμπεριλαμβάνεται στις περιοχές υψηλού κινδύνου στα αποτελέσματα όλων των μεθόδων ανάλυσης πλημμυρικού κινδύνου που εφαρμόστηκαν.
Πιο συγκεκριμένα, με χρήση γεωχωρικών δεδομένων και Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών, εφαρμόζεται χωρική πολυκριτηριακή ανάλυση στη λεκάνη απορροής του ποταμού, με επιλεγμένα κριτήρια πλημμυρικής επικινδυνότητας, το υψόμετρο, τις κλίσεις του εδάφους, την απόσταση από το υδρογραφικό δίκτυο και το δυναμικό επιφανειακής απορροής των εδαφών. Ακόμη, εφαρμόζεται ο δείκτης Topographic Wetness Index (TWI) και ελέγχονται τα αποτελέσματα της ανάλυσης, έχοντας υπόψη και το γεγονός ότι για τη συγκεκριμένη λεκάνη απορροής υπάρχουν θεσμοθετημένες από το ελληνικό κράτος Ζώνες Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας.
Επιπλέον γίνεται χαρτογράφηση και παρακολούθηση τριών καταγεγραμμένων πλημμυρικών φαινομένων που έχουν λάβει χώρα εντός της λεκάνης τα έτη 2015, 2018 και 2021 με χρήση δεδομένων τηλεπισκόπησης και συγκεκριμένα εικόνων SAR Sentinel 1 GRD. Ο διαχωρισμός των κατακλυσμένων εκτάσεων πραγματοποιείται με χρήση του ελευθέρου λογισμικού SNAP, αναλύοντας τα ιστογράμματα των εικόνων σε λογαριθμική κλίμακα και εντοπίζοντας τα κατώφλια που θα διαχωρίσουν τα πλημμυρισμένα εικονοστοιχεία από τα μη πλημμυρισμένα (δυαδικοποίηση εικόνας), έχοντας υπόψη ότι οι χαμηλές τιμές αντιστοιχούν σε παρουσία νερού και οι υψηλές σε απουσία νερού. Στη συνέχεια υπολογίζονται οι κατακλυσμένες εκτάσεις, η διάρκεια κατάκλυσής τους καθώς και η ταξινόμησή τους με βάση τη συχνότητα επανεμφάνισης του πλημμυρικού φαινομένου.
Από τη μελέτη αυτή διαπιστώνεται ότι τα αποτελέσματα της χωρικής πολυκριτηριακής ανάλυσης έδωσαν καλύτερα αποτελέσματα, συγκριτικά με τις ΖΔΥΚΠ και το δείκτη TWI, όταν αφαιρέθηκε από τα κριτήρια το υψόμετρο, ενώ προέκυψε ότι η περιοχή που λαμβάνουν χώρα τα πλημμυρικά φαινόμενα είναι πάντα η ίδια, η οποία και συμπεριλαμβάνεται στις περιοχές υψηλού κινδύνου στα αποτελέσματα όλων των μεθόδων ανάλυσης πλημμυρικού κινδύνου που εφαρμόστηκαν.
Ημερομηνία κατάθεσης:
2021-07-30
Γλώσσες Τεκμηρίου:
Ελληνικά
Θεματικές Κατηγορίες:
Γεωγραφία (Γενικά)
Λοιπά Θέματα:
Πλημμύρες - Ελλάδα
Δορυφορικά δεδομένα
Δορυφορικά δεδομένα
Λέξεις-κλειδιά:
πλημμυρικός κίνδυνος, Χωρική Πολυκριτιριακή Ανάλυση, Δορυφορική Τηλεπισκόπηση, Χαρτογράφηση Πλημμυρικών Φαινομένων, Δορυφορικές εικόνες ραντάρ
Περιγραφή:
75 σ.,εικ.,πίν.,διαγρ.,χάρτες
Άδεια χρήσης:
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0
