Πρωτότυπος Τίτλος:
Εκτίμηση πλημμυρικού κινδύνου στη νήσο Σαμοθράκη, με την αξιοποίηση των Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών
Συγγραφέας:
Τσούκαλας, Λεωνίδας, Ιωάννης
Επιβλέπων καθηγητής:
Καρύμπαλης, Ευθύμιος
Περίληψη:
Στην εποχή μας οι φυσικές καταστροφές επηρεάζουν εκατομμύρια ζωές
παγκοσμίως κάθε χρόνο. Οι πλημμύρες, συχνό φαινόμενο των ποτάμιων
συστημάτων, αποτελούν έναν από τους πιο σημαντικούς τύπους φυσικών κινδύνων. Ένα τέτοιο φαινόμενο μονάχα καταστροφικές συνέπειες
μπορεί να έχει, αφού από την εκδήλωσή του τίθενται σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές, ενώ παράλληλα υποβαθμίζεται η κοινωνική και οικονομική
δραστηριότητα της περιοχής. Παρά τα επιτεύγματα και την τεχνολογική
εξέλιξη του σύγχρονου κόσμου, την ανθεκτικότητα και ετοιμότητα μιας κοινωνίας, και γενικότερα τη λήψη κατάλληλων μέτρων, η αντιμετώπιση των
φυσικών καταστροφών εν γένει είναι δύσκολη, αναδεικνύοντας τις σε
σύγχρονη μάστιγα και τροχοπέδη για την ανάπτυξη.
Η παρούσα διπλωματική εργασία στοχεύει στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου μεθοδολογικού πλαισίου για την ανάδειξη της περιοχής μελέτης
σε επιμέρους περιοχές με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιδεκτικότητα εμφάνισης πλημμυρικών φαινομένων, δηλαδή στον προσδιορισμό των περιοχών εκείνων, οι οποίες έχουν μεγάλη πιθανότητα να υποστούν δυσμενείς
επιπτώσεις σε μία ενδεχόμενη μελλοντική πλημμύρα. Η υλοποίηση του
στόχου επιχειρείται με την αξιοποίηση βασικών τεχνικών υδρολογικής ανάλυσης με την χρήση των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών
(GIS), την κατασκευή ενός μοντέλου χαρτογραφικής υπέρθεσης θεματικών επιπέδων και της χωρικής πολυκριτηριακής ανάλυσης.
Στην περίπτωση μας, οι τεχνικές αυτές θα εφαρμοστούν στην περιοχή της
νήσου Σαμοθράκης. Αρχικά, θα γίνει λεπτομερής καταγραφή και αποτύπωση των επιμέρους παραμέτρων που επηρεάζουν την πλημμυρική επικινδυνότητα της λεκάνης απορροής. Μετά τη δημιουργία ψηφιακής βάσης χωρικών δεδομένων, θα γίνει εφαρμογή βασικών τεχνικών για την κατασκευή ενός μοντέλου σταθμισμένης πολυκριτηριακής χαρτογραφικής
υπέρθεσης (weighted cartographic overlay). Στην συνέχεια, η σύνθεση
των κριτηρίων πραγματοποιείται με απλή αθροιστική υπέρθεση, αλλά και με σταθμισμένη αθροιστική υπέρθεση με την χρήση της Μεθόδου Αναλυτικής Ιεράρχησης για την απόδοση συντελεστών βαρύτητας στα κριτήρια,
από την άποψη επιστημόνων. Στο τέλος, από τα αποτελέσματα της μεθόδου θα αποδοθεί χαρτογραφικά η πλημμυρική επικινδυνότητα της περιοχής μελέτης, δηλαδή, θα προσδιοριστούν οι ευάλωτες περιοχές με θεματικό χάρτη.
Βασική επιδίωξη της εργασίας μεταξύ άλλων, είναι τα αποτελέσματα της
μεθόδου να είναι αντιπροσωπευτικά και ικανοποιητικής ακρίβειας σε
σχέση με την πραγματικότητα. Για το λόγο αυτό, κρίθηκε απαραίτητη η
συσχέτιση των αποτελεσμάτων της μοντελοποίησης τόσο με άλλες μελέτες όσο και με πραγματικά πλημμυρικά φαινόμενα που έχουν πλήξει κατά
το παρελθόν την περιοχή μελέτης. Στην προσπάθεια αυτή χρησιμοποιήθηκαν ανοικτά δεδομένα δορυφορικών εικόνων και εργαλεία τηλεπισκόπισης. Από τα παραπάνω, θα προκύψει το πόσο αξιόπιστη είναι η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε και η χρησιμότητα του παραγόμενου θεματικού χάρτη πλημμυρικής επικινδυνότητας. Επιπλέον η συγκεκριμένη προσέγγιση ενδεχομένως να οδηγήσει στην πρόταση μέτρων πρόληψης ή
μετρίασης των αρνητικών συνεπειών από τυχόν μελλοντικά πλημμυρικά
γεγονότα.
Από τα αποτελέσματα τέλος, θα προκύψουν επαρκή δεδομένα για την
συσχέτιση των πλημμυρικών φαινομένων με τα μοντέλα χωρικής πολυκριτηριακής ανάλυσης και θα αναδειχθεί η χρησιμότητα της Γεωπληροφορικής στην μελέτη και διαχείριση των ποτάμιων πλημμυρών.
παγκοσμίως κάθε χρόνο. Οι πλημμύρες, συχνό φαινόμενο των ποτάμιων
συστημάτων, αποτελούν έναν από τους πιο σημαντικούς τύπους φυσικών κινδύνων. Ένα τέτοιο φαινόμενο μονάχα καταστροφικές συνέπειες
μπορεί να έχει, αφού από την εκδήλωσή του τίθενται σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές, ενώ παράλληλα υποβαθμίζεται η κοινωνική και οικονομική
δραστηριότητα της περιοχής. Παρά τα επιτεύγματα και την τεχνολογική
εξέλιξη του σύγχρονου κόσμου, την ανθεκτικότητα και ετοιμότητα μιας κοινωνίας, και γενικότερα τη λήψη κατάλληλων μέτρων, η αντιμετώπιση των
φυσικών καταστροφών εν γένει είναι δύσκολη, αναδεικνύοντας τις σε
σύγχρονη μάστιγα και τροχοπέδη για την ανάπτυξη.
Η παρούσα διπλωματική εργασία στοχεύει στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου μεθοδολογικού πλαισίου για την ανάδειξη της περιοχής μελέτης
σε επιμέρους περιοχές με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιδεκτικότητα εμφάνισης πλημμυρικών φαινομένων, δηλαδή στον προσδιορισμό των περιοχών εκείνων, οι οποίες έχουν μεγάλη πιθανότητα να υποστούν δυσμενείς
επιπτώσεις σε μία ενδεχόμενη μελλοντική πλημμύρα. Η υλοποίηση του
στόχου επιχειρείται με την αξιοποίηση βασικών τεχνικών υδρολογικής ανάλυσης με την χρήση των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών
(GIS), την κατασκευή ενός μοντέλου χαρτογραφικής υπέρθεσης θεματικών επιπέδων και της χωρικής πολυκριτηριακής ανάλυσης.
Στην περίπτωση μας, οι τεχνικές αυτές θα εφαρμοστούν στην περιοχή της
νήσου Σαμοθράκης. Αρχικά, θα γίνει λεπτομερής καταγραφή και αποτύπωση των επιμέρους παραμέτρων που επηρεάζουν την πλημμυρική επικινδυνότητα της λεκάνης απορροής. Μετά τη δημιουργία ψηφιακής βάσης χωρικών δεδομένων, θα γίνει εφαρμογή βασικών τεχνικών για την κατασκευή ενός μοντέλου σταθμισμένης πολυκριτηριακής χαρτογραφικής
υπέρθεσης (weighted cartographic overlay). Στην συνέχεια, η σύνθεση
των κριτηρίων πραγματοποιείται με απλή αθροιστική υπέρθεση, αλλά και με σταθμισμένη αθροιστική υπέρθεση με την χρήση της Μεθόδου Αναλυτικής Ιεράρχησης για την απόδοση συντελεστών βαρύτητας στα κριτήρια,
από την άποψη επιστημόνων. Στο τέλος, από τα αποτελέσματα της μεθόδου θα αποδοθεί χαρτογραφικά η πλημμυρική επικινδυνότητα της περιοχής μελέτης, δηλαδή, θα προσδιοριστούν οι ευάλωτες περιοχές με θεματικό χάρτη.
Βασική επιδίωξη της εργασίας μεταξύ άλλων, είναι τα αποτελέσματα της
μεθόδου να είναι αντιπροσωπευτικά και ικανοποιητικής ακρίβειας σε
σχέση με την πραγματικότητα. Για το λόγο αυτό, κρίθηκε απαραίτητη η
συσχέτιση των αποτελεσμάτων της μοντελοποίησης τόσο με άλλες μελέτες όσο και με πραγματικά πλημμυρικά φαινόμενα που έχουν πλήξει κατά
το παρελθόν την περιοχή μελέτης. Στην προσπάθεια αυτή χρησιμοποιήθηκαν ανοικτά δεδομένα δορυφορικών εικόνων και εργαλεία τηλεπισκόπισης. Από τα παραπάνω, θα προκύψει το πόσο αξιόπιστη είναι η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε και η χρησιμότητα του παραγόμενου θεματικού χάρτη πλημμυρικής επικινδυνότητας. Επιπλέον η συγκεκριμένη προσέγγιση ενδεχομένως να οδηγήσει στην πρόταση μέτρων πρόληψης ή
μετρίασης των αρνητικών συνεπειών από τυχόν μελλοντικά πλημμυρικά
γεγονότα.
Από τα αποτελέσματα τέλος, θα προκύψουν επαρκή δεδομένα για την
συσχέτιση των πλημμυρικών φαινομένων με τα μοντέλα χωρικής πολυκριτηριακής ανάλυσης και θα αναδειχθεί η χρησιμότητα της Γεωπληροφορικής στην μελέτη και διαχείριση των ποτάμιων πλημμυρών.
Ημερομηνία κατάθεσης:
2021-04-14
Γλώσσες Τεκμηρίου:
Ελληνικά
Θεματικές Κατηγορίες:
Γεωγραφία (Γενικά)
Λοιπά Θέματα:
Πλημμύρες - Ελλάδα
Λέξεις-κλειδιά:
Συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών - ΣΓΠ, Πολυκριτηριακή Ανάλυση Αποφάσεων, Δορυφορική Τηλεπισκόπηση, Μέθοδος Αναλυτικής Ιεράρχησης, φυσικές καταστροφές
Περιγραφή:
163 σ.,εικ.,πίν.,διαγρ.,χάρτες,σχ.
Άδεια χρήσης:
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0
