Περίληψη:
Η παιδική παχυσαρκία χαρακτηρίζεται ως πολυπαραγοντική νόσος και οφείλεται σε γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Ο μητρικός θηλασμός θεωρείται προστατευτικός παράγοντας για την παιδική παχυσαρκία, παρόλο που μέχρι σήμερα δεν είναι πλήρως κατανοητός ο μηχανισμός δράσης του. Σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής είναι η διερεύνηση της αλληλεπίδρασης του μητρικού θηλασμού με το γενετικό υπόβαθρο της παχυσαρκίας, σε δείκτες παχυσαρκίας παιδιών εφηβικής ηλικίας του ελληνικού πληθυσμού.
Οι εθελοντές υποβλήθηκαν σε ανθρωπομετρική αξιολόγηση, λήψη οικογενειακού ιστορικού και δεδομένων ανάπτυξης από τη βρεφική ηλικία (απουσία ή όχι μητρικού θηλασμού, διάρκεια θηλασμού), αιμοληψία καθώς και γονοτύπηση του απομονωμένου DNA. Για τη διερεύνηση της γενετικής προδιάθεσης, ύστερα από βιβλιογραφική ανασκόπηση, επιλέχθηκαν συγκεκριμένοι πολυμορφισμοί, που έχουν συσχετιστεί με την παιδική παχυσαρκία και συγκεκριμένα με τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) σε ευρωπαϊκούς πληθυσμούς. Ακολούθως, δημιουργήθηκε σταθμισμένο γενετικό σκορ κινδύνου (wGRS) λαμβάνοντας υπόψη τα «βάρη» (beta) της επίδρασης των πολυμορφισμών στον φαινότυπο ΔΜΣ από τις μελέτες αναφοράς και ελέγχθηκε η αλληλεπίδραση του wGRS με τον μητρικό θηλασμό σε δείκτες παχυσαρκίας. Η στατιστική ανάλυση έγινε με τη χρήση του στατιστικού προγράμματος SPSS 25.
Ο πληθυσμός της μελέτης περιελάμβανε 656 παιδιά εφηβικής ηλικίας (13.42 ± 0.88 έτη), εκ των οποίων το 56.1% ήταν κορίτσια. Τα αγόρια είχαν στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερο σωματικό βάρος, περιφέρεια μέσης, λόγο περιφέρειας μέσης προς περιφέρεια ισχύων (WHR) και μικρότερη περιφέρεια ισχύων, δερματοπτυχή τρικεφάλου και ποσοστό σωματικού λίπους σε σχέση με τα κορίτσια. Το 79.1% των παιδιών θήλασαν σε βρεφική ηλικία με τη πλειοψηφία των παιδιών να έχουν θηλάσει αποκλειστικά για λιγότερο από 3 μήνες. Τα παιδιά που έχουν θηλάσει αναμένεται να έχουν μικρότερη περιφέρεια μέσης κατά 2.258 cm, δείκτη μάζας σώματος κατά -0.813 και μικρότερο βάρος κατά 2.414 kg, συγκριτικά με τα παιδιά που δεν θήλασαν. Τα παιδιά που έχουν θηλάσει από 3-6 μήνες φάνηκε να έχουν αυξημένο βάρος περίπου 1.5 kg συγκριτικά με τα παιδιά που είχαν θηλάσει για παραπάνω από 6 μήνες. Σημαντική αλληλεπίδραση του σταθμισμένου γενετικού σκορ με το θηλασμό φάνηκε σε σχέση με τη δερματοπτυχή τρικεφάλου και με το σωματικό λίπος στα κορίτσια, καθώς και της διάρκειας μητρικού θηλασμού (κάτω των 3 μηνών) με το σταθμισμένο γενετικό σκορ σε σχέση με το λόγο περιφέρειας μέσης προς ισχίων στα αγόρια.
Η παρούσα μελέτη αποτελεί την πρώτη μελέτη όπου διερευνήθηκε η αθροιστική επίδραση γενετικών πολυμορφισμών μέσω ενός σταθμισμένου Γενετικού Σκορ Κινδύνου με το μητρικό θηλασμό σε δείκτες παχυσαρκίας σε εφήβους, αγόρια και κορίτσια, ελληνικού πληθυσμού.
Λέξεις-κλειδιά:
παιδική παχυσαρκία, γενετικό σκορ κινδύνου, γενετική προδιάθεση, μητρικός θηλασμός, δείκτης μάζας σώματος