Περίληψη:
Η παρούσα διπλωματική πραγματεύεται μία νέα οικιστική τάση στον αστικό χώρο, που τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να αναπτύσσεται στην Ελλάδα, ανάλογη με τα αντίστοιχα πρότυπα του εξωτερικού.
Πρόκειται για τα οργανωμένα συγκροτήματα, στα οποία όλες οι πτυχές της ανάπτυξης τους καθορίζονται από πριν, στη βάση δημιουργίας ενός σχεδιασμένου οικιστικού περιβάλλοντος με κοινωνικές υποδομές, χρήσεις εμπορείου και ψυχαγωγίας κ.α. Η φιλοσοφία τους, έγκειται στη δημιουργία ενός οικιστικού περιβάλλοντος που θα προσφέρει ¨ιδανικές¨ συνθήκες διαβίωσης στους κατοίκους του και ανάπτυξης δραστηριοτήτων στις επιχειρήσεις.
Το πρότυπο αυτό αναπαράγει τη λογική ανάπτυξης μία ¨αυτόνομης¨ κοινότητας ή ενός οικονομικού κέντρου. Σύμφωνα με αυτή την αντιμετώπιση, το πρότυπο των οργανωμένων συγκροτημάτων, αποτελεί έννοια που περιλαμβάνει την οικιστική ανάπτυξη αυτή καθ΄ αυτή, ενώ ταυτόχρονα δίνεται ιδιαίτερη έμφαση και στις υποστηρικτικές λειτουργίες του εμπορίου και της ψυχαγωγίας, χώρων εργασίας, γραφείων κ.α.
Με τη διπλωματική εργασία, έγινε προσπάθεια ανάλυσης των επιπτώσεων που δύναται να προκαλέσει η ανάπτυξη τέτοιων συγκροτημάτων στην Ελλάδα, παράλληλα με μία προσπάθεια ανάπτυξης μίας μεθοδολογίας προσέγγισης.
Η πτυχιακή μελέτη διαμορφώνεται σε δύο μέρη και 10 κεφάλαια. Στο πρώτο μέρος αναπτύσσεται το θεωρητικό πλαίσιο αναφορικά με την αστική ανάπτυξη και την οικιστική πολιτική στον Ευρωπαϊκό χώρο και στην Ελλάδα. Ακολουθεί η ανάλυση της φιλοσοφίας του προτύπου των οργανωμένων συγκροτημάτων και ανάλυση παραδειγμάτων αυτού από το διεθνή χώρο αλλά και της Ελληνικής πραγματικότητας. Το πρώτο μέρος ολοκληρώνεται με τη διαμόρφωση μίας ειδικής μεθοδολογικής προσέγγισης για τα Ελληνικά δεδομένα.
Στο δεύτερο μέρος, η μελέτη εξειδικεύεται στην ανάλυση ενός συγκεκριμένου οργανωμένου συγκροτήματος, του πρώην ¨Χωριό Τύπου¨ των Ολυμπιακών του 2004 που χωροθετείται στο Δήμο Αμαρουσίου, και σήμερα, έχει μετονομαστεί σε Ήλιδα (οικισμός) και ¨Mall¨ (εμπορικό και ψυχαγωγικό κέντρο, εκτός των ορίων του οικισμού αλλά ως τμήμα της ίδια παρέμβασης). Το μέρος αυτό περιλαμβάνει αρχικά την ανάλυση της ευρύτερης περιοχής μελέτης, των τάσεων και των πολιτικών. Στη συνέχεια ακολουθεί η αναλυτική εξέταση των δύο παρεμβάσεων που χαρακτηρίζουν το συγκρότημα.
Η πτυχιακή μελέτη ολοκληρώνεται με την ανάλυση των επιπτώσεων που μπορεί το οργανωμένο συγκρότημα να προξενήσει στον αστικό χώρο, στο οικονομικό αλλά και το κοινωνικό περιβάλλον. Συμπεραίνουμε ότι οι επιπτώσεις αυτές είναι αποτέλεσμα συνδυαστικής δράσης πολλών παραγόντων, ενώ ορισμένες είναι κοινές και για τις δύο εξεταζόμενες παρεμβάσεις που χαρακτηρίζουν το συγκρότημα και οι οποίες ενδέχεται να οδηγήσουν σε προβληματικές καταστάσεις τον αστικό χώρο (καταστάσεις φόρτισης και κορεσμού, κυκλοφοριακά και περιβαλλοντικά προβλήματα, αύξηση αξιών γης κ.α.).
Καταλήγουμε στα τελικά συμπεράσματα, με τη διαπίστωση ότι η περιοχή μελέτης αποτελεί μία περιοχή με μεγάλη οικονομική ανάπτυξη και σημαντικές υπερτοπικές υποδομές, που στην ουσία όμως την οδηγούν σε προβληματικές καταστάσεις και υποβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος. Στη μελέτη των πιο σύγχρονων μορφών επένδυσης (όπως της εξεταζόμενης) παρατηρούμε ένα ανεπαρκές σύστημα σχεδιασμού και αντιμετώπισης των προκαλούμενων επιπτώσεων. Παράλληλα δίνεται έμφαση στον υπερτοπικό χαρακτήρα της περιοχής, υποβαθμίζοντας το τοπικό, αναδεικνύοντας έτσι μία σαφέστατη αδυναμία ουσιαστικής δημιουργίας οφελών στην περιοχή. Τέλος διαπιστώνουμε την ανυπαρξία ενός συστήματος σχεδιασμού και λήψεις αποφάσεων στην περιοχή που να εμπεριέχει όμως και τη λογική της διαμεσολάβησης των πολιτών.
Περιγραφή:
266 σ. : εικ., πίν., σχ., χάρτες