Πρωτότυπος Τίτλος:
Οι επιπτώσεις των αιφνίδιων πλημμυρικών φαινομένων της 15ης Νοεμβρίου 2017 στην ακτογραμμή του κόλπου της Ελευσίνας (Δυτική Αττική, Ελλάδα) με την χρήση σύγχρονων τεχνολογιών
Συγγραφέας:
Γρίβα, Διαμαντίνα, Παναγιώτης
Επιβλέπων καθηγητής:
Kαρύμπαλης, Ευθύμιος
Περίληψη:
Ως αιφνίδια πλημμύρα (Flash Flood) ορίζεται η πλημμύρα που ξεκινά και εκδηλώνεται μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, μετά από έντονες βροχοπτώσεις. Η περιοχή της Αττικής χαρακτηρίζεται από σχετικά μεγάλο αριθμό πλημμυρών για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Την Δυτική Αττική διαρρέουν πολλά ρέματα που εκβάλουν στον κόλπο της Ελευσίνας, τα οποία λόγω της έντονης αστικής δόμησης μετά το 1950, είχε ως αντίκτυπο το μεγαλύτερο τμήμα των κοιτών τους να μην διαθέτει επαρκή διατομή, με αποτέλεσμα την συχνή εκδήλωση πλημμυρικών φαινομένων. Το πρόβλημα εντείνεται στο τμήμα των εκβολών που στις περισσότερες των περιπτώσεων έχει εξαφανιστεί με αποτέλεσμα τα νερά των ρεμάτων να εγκλωβίζονται στον αστικό ιστό. Το αιφνίδιο πλημμυρικό επεισόδιο που σημειώθηκε το πρωί της 15ης Νοέμβριου του 2017 στην δυτική Αττική, προκλήθηκε μετά από μια έντονη καταιγίδα όπου κατεγράφησαν έως και 300mm ύψους βροχής εντός 8 ωρών (200mm μέσα σε μόλις 3 ώρες) σε μια περιοχή έκτασης: 18 km x 4 km, με αποτέλεσμα την υπερχείλιση των ρεμάτων Αγίας Αικατερίνης, Σούρες και Κουλουριώτικο. Το φαινόμενο αυτό προκάλεσε τον θάνατο 24 ανθρώπων και προξένησε εκτεταμένες υλικές ζημίες στις πόλεις Μάνδρα και Νέα Πέραμος.
Στην παρούσα εργασία επιχειρείται η μελέτη της μεταβολής της ακτογραμμής του κόλπου της Ελευσίνας μετά από το αιφνίδιο πλημμυρικό γεγονός στην δυτική Αττική στις 15 Νοεμβρίου 2017 με την χρήση σύγχρονων τεχνολογιών. Μια σύγχρονη μέθοδος που συμβάλει στην παρακολούθηση των θαλασσών και των παράκτιων υδάτων αποτελεί η χρήση δορυφορικών μέσων. Τα μέσα αυτά έχουν χαμηλότερο κόστος από τις μεθόδους εκτίμησης της ποιότητας του νερού με επιτόπιες μετρήσεις που μπορούν να εφαρμοστούν μόνο σε περιορισμένη έκταση.
Η δορυφορική τηλεπισκόπηση μπορεί να προσφέρει έναν εναλλακτικό τρόπο παρακολούθησης από τους παραδοσιακούς σε διαφορετική χωρική κλίμακα. Η έρευνα αξιοποιεί κυρίως οπτικά δορυφορικά δεδομένα, στα οποία εφαρμόζεται μια σειρά από δείκτες. Συγκεκριμένα, η απορρόφηση της περιοχής υπέρυθρου μήκους κύματος από το νερό και η ισχυρή ανάκλαση από τη βλάστηση και το έδαφος καθιστούν αυτές τις εικόνες έναν ιδανικό συνδυασμό για τη χαρτογράφηση της χωρικής κατανομής της γης και του νερού. Αυτά τα χαρακτηριστικά του νερού, της βλάστησης και του εδάφους κάνουν τη χρήση των εικόνων που περιέχουν κανάλια στο ορατό και υπέρυθρο φάσμα να χρησιμοποιούνται ευρέως για τη χαρτογράφηση ακτών. Για την παρακολούθηση των αλλαγών στην ακτογραμμή του όρμου της Ελευσίνας μετά την εκδήλωση της πλημμύρας της 15ης Νοεμβρίου 2017 επιλέχθηκε ο Κανονισμένος Δείκτης Υδάτων (Normalized Water Index) με σκοπό την διάκριση της ξηράς από τη θάλασσα, σε δύο εικόνες πριν και μετά το συμβάν της αιφνίδιας πλημμύρας. Διάφοροι δείκτες χρησιμοποιήθηκαν και για την αναγνώριση θαλάσσιων ιζημάτων στον κόλπο της Ελευσίνας μετά το συμβάν, όπως ο Normalized Difference Turbidity Index. Επιπλέον, επιλέχθηκαν δορυφορικές εικόνες Sentinel1 OCeaN (OCN) 19-11-2017 (πρωινή και απογευματινή λήψη) για την άντληση πληροφοριών σχετικά με την διεύθυνση πνοής του ανέμου μετά το συμβάν με σκοπό τη διερεύνηση της μεταφοράς των ιζημάτων στην περιοχή.
Την Δυτική Αττική διαρρέουν πολλά ρέματα που εκβάλουν στον κόλπο της Ελευσίνας, τα οποία λόγω της έντονης αστικής δόμησης μετά το 1950, είχε ως αντίκτυπο το μεγαλύτερο τμήμα των κοιτών τους να μην διαθέτει επαρκή διατομή, με αποτέλεσμα την συχνή εκδήλωση πλημμυρικών φαινομένων. Το πρόβλημα εντείνεται στο τμήμα των εκβολών που στις περισσότερες των περιπτώσεων έχει εξαφανιστεί με αποτέλεσμα τα νερά των ρεμάτων να εγκλωβίζονται στον αστικό ιστό. Το αιφνίδιο πλημμυρικό επεισόδιο που σημειώθηκε το πρωί της 15ης Νοέμβριου του 2017 στην δυτική Αττική, προκλήθηκε μετά από μια έντονη καταιγίδα όπου κατεγράφησαν έως και 300mm ύψους βροχής εντός 8 ωρών (200mm μέσα σε μόλις 3 ώρες) σε μια περιοχή έκτασης: 18 km x 4 km, με αποτέλεσμα την υπερχείλιση των ρεμάτων Αγίας Αικατερίνης, Σούρες και Κουλουριώτικο. Το φαινόμενο αυτό προκάλεσε τον θάνατο 24 ανθρώπων και προξένησε εκτεταμένες υλικές ζημίες στις πόλεις Μάνδρα και Νέα Πέραμος.
Στην παρούσα εργασία επιχειρείται η μελέτη της μεταβολής της ακτογραμμής του κόλπου της Ελευσίνας μετά από το αιφνίδιο πλημμυρικό γεγονός στην δυτική Αττική στις 15 Νοεμβρίου 2017 με την χρήση σύγχρονων τεχνολογιών. Μια σύγχρονη μέθοδος που συμβάλει στην παρακολούθηση των θαλασσών και των παράκτιων υδάτων αποτελεί η χρήση δορυφορικών μέσων. Τα μέσα αυτά έχουν χαμηλότερο κόστος από τις μεθόδους εκτίμησης της ποιότητας του νερού με επιτόπιες μετρήσεις που μπορούν να εφαρμοστούν μόνο σε περιορισμένη έκταση.
Η δορυφορική τηλεπισκόπηση μπορεί να προσφέρει έναν εναλλακτικό τρόπο παρακολούθησης από τους παραδοσιακούς σε διαφορετική χωρική κλίμακα. Η έρευνα αξιοποιεί κυρίως οπτικά δορυφορικά δεδομένα, στα οποία εφαρμόζεται μια σειρά από δείκτες. Συγκεκριμένα, η απορρόφηση της περιοχής υπέρυθρου μήκους κύματος από το νερό και η ισχυρή ανάκλαση από τη βλάστηση και το έδαφος καθιστούν αυτές τις εικόνες έναν ιδανικό συνδυασμό για τη χαρτογράφηση της χωρικής κατανομής της γης και του νερού. Αυτά τα χαρακτηριστικά του νερού, της βλάστησης και του εδάφους κάνουν τη χρήση των εικόνων που περιέχουν κανάλια στο ορατό και υπέρυθρο φάσμα να χρησιμοποιούνται ευρέως για τη χαρτογράφηση ακτών. Για την παρακολούθηση των αλλαγών στην ακτογραμμή του όρμου της Ελευσίνας μετά την εκδήλωση της πλημμύρας της 15ης Νοεμβρίου 2017 επιλέχθηκε ο Κανονισμένος Δείκτης Υδάτων (Normalized Water Index) με σκοπό την διάκριση της ξηράς από τη θάλασσα, σε δύο εικόνες πριν και μετά το συμβάν της αιφνίδιας πλημμύρας. Διάφοροι δείκτες χρησιμοποιήθηκαν και για την αναγνώριση θαλάσσιων ιζημάτων στον κόλπο της Ελευσίνας μετά το συμβάν, όπως ο Normalized Difference Turbidity Index. Επιπλέον, επιλέχθηκαν δορυφορικές εικόνες Sentinel1 OCeaN (OCN) 19-11-2017 (πρωινή και απογευματινή λήψη) για την άντληση πληροφοριών σχετικά με την διεύθυνση πνοής του ανέμου μετά το συμβάν με σκοπό τη διερεύνηση της μεταφοράς των ιζημάτων στην περιοχή.
Ημερομηνία κατάθεσης:
2020-08-31
Γλώσσες Τεκμηρίου:
Ελληνικά
Θεματικές Κατηγορίες:
Γεωγραφία (Γενικά)
Γεωλογία
Γεωλογία
Λοιπά Θέματα:
Φυσικές καταστροφές - Αντιμετώπιση
Πλημμύρες - Ελλάδα
Πλημμύρες - Ελλάδα
Λέξεις-κλειδιά:
αιφνίδια πλημμύρα, Δυτική Αττική, μεταβολή ακτογραμμής, Δορυφορικές εικόνες
Περιγραφή:
127 σ.:εικ.,πίν.,χάρτες,σχ.
Άδεια χρήσης:
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0
