Διερεύνηση των παραγόντων που σχετίζονται με την υγιή γήρανση του Ελληνικού πληθυσμού: επιδημιολογική μελέτη

Φωσκόλου, Αλεξάνδρα

Παναγιωτάκος, Δημοσθένης

Σκοπός: Ο σκοπός της συγκεκριμένης διατριβής είναι να αναδειχθούν οι προσδιοριστές υγιούς γήρανσης και να αποτυπωθεί το μοτίβο της σε άτομα >50 ετών, που διαμένουν στην ηπειρωτική και τη νησιωτική Ελλάδα. Επιπλέον να εξετασθεί ο ρόλος του ηπειρωτικού περιβάλλοντος σε σύγκριση με το νησιωτικό στη διαμόρφωση του μοτίβου της υγιούς γήρανσης, και ειδικότερα να αποτιμηθεί ο ρόλος της ο ρόλος διάφορων παραγόντων στη διαμόρφωσή του.
Υλικό-Μέθοδος: Χρησιμοποιήθηκε ένα εναρμονισμένο σύνολο δεδομένων από μεσήλικες και μεγαλύτερους συμμετέχοντες (ηλικίας> 50 ετών) από τις μελέτες ΑΤΤΙΚΗ (Ν=1128) και MEDIS (Ν=2221). Το συνολικό δείγμα της μελέτης περιλάμβανε άνδρες (Ν=1751) και γυναίκες (Ν=1598) χωρίς χρόνια νόσο (καρδιαγγειακή νόσο ή καρκίνο) που κατοικούσαν στην ηπειρωτική χώρα και σε 20 νησιά της Ελλάδας. Κοινωνικό-δημογραφικά (ηλικία, φύλο, οικογενειακή κατάσταση, εκπαίδευση και οικονομική κατάσταση), ανθρωπομετρικά (βάρος, ύψος, περιφέρεια μέσης, λόγος περιφέρειας μέσης προς ύψος), διατροφικά (επίπεδο προσκόλλησης στη Μεσογειακή διατροφή- MedDietScore (εύρος 0-55) κατανάλωση αλκοόλ, υδατανθράκων, πρωτεϊνών, προϊόντων ολικής άλεσης, τσαγιού), κλινικά (υπέρταση, διαβήτης, υπερχοληστερολαιμία), ψυχολογικά (ψυχική υγεία, συμπτωματολογία κατάθλιψης) χαρακτηριστικά και χαρακτηριστικά του τρόπου ζωής (σωματική δραστηριότητα, συνήθειες καπνίσματος και ύπνου), μετρήθηκαν και στις δύο μελέτες και εναρμονίστηκαν μέσω τυποποιημένων διαδικασιών. Η υγιής γήρανση αξιολογήθηκε χρησιμοποιώντας έναν επικυρωμένο Δείκτη Υγιούς Γήρανσης (ΔΥΓ, εύρος 0-10) που περιλαμβάνει κλινικά, κοινωνικά χαρακτηριστικά και χαρακτηριστικά του τρόπου ζωής. Η έκδοση λογισμικού STATA 13 χρησιμοποιήθηκε για όλους τους υπολογισμούς.
Αποτελέσματα: Τα επίπεδα υγιούς γήρανσης ήταν μέτρια, τόσο για τους συμμετέχοντες από την ευρύτερη περιοχή της Αττικής, όσο και για αυτούς της νησιωτικής Ελλάδας (3,8 ± 0,8 vs. 2,6 ± 1,4, p<0,001). Από τους προσδιοριστές υγιούς γήρανσης, η αυξημένη προσκόλληση στην παραδοσιακή Μεσογειακή διατροφή (p<0.001), η αποκλειστική χρήση ελαιόλαδου ως διαιτητικό λίπος (p=0,001) σε σύγκριση με την μη χρήση, όπως επίσης και η κατανάλωση βασικών συνιστωσών του παραδοσιακού διατροφικού προτύπου (πουλερικών αντί κόκκινου κρέατος, ψαριών, γαλακτοκομικών, λαχανικών και φρούτων, πατάτες, δημητριακά ολικής άλεσης και μέτρια κατανάλωση αλκοόλ) συσχετίστηκαν θετικά με τον ΔΥΓ, ενώ η κατανάλωση κόκκινου κρέατος συσχετίστηκε αντίστροφα (όλα τα p<0,05). Επιπλέον, για αύξηση 1g/ημερησίως στην πρωτεϊνική πρόσληψη, παρατηρήθηκε αύξηση κατά 15,6% στο ΔΥΓ (p<0,001), και ειδικότερα η πρόσληψη φυτικών πρωτεϊνών (p<0,001). Η κατανάλωση πράσινου έναντι μαύρου τσαγιού συσχετίστηκε θετικά με τα επίπεδα ΔΥΓ (p<0,001). Σημαντική αρνητική συσχέτιση παρατηρήθηκε μεταξύ πρόσληψης νατρίου και ΔΥΓ (p<0,001). Όσον αφορά τις λοιπές συνήθειες, άτομα που δήλωσαν μεσημεριανό ύπνο είχαν 20% υψηλότερο επίπεδα ΔΥΓ σε σχέση με άτομα που δε δήλωσαν (p=0,001), ενώ οι ιδανικές συνολικές ώρες ύπνου για την επίτευξη καλύτερων επιπέδων υγιούς γήρανσης ήταν 8,5 ώρες την ημέρα. Σε όλα τα ανωτέρω, δεν παρατηρήθηκαν ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των συμμετεχόντων από την Αττική και των νησιωτών.
Συμπεράσματα: Η υιοθέτηση εξατομικευμένων και στοχευμένων διατροφικών συμπεριφορών, κοντά στο πρότυπο της Μεσογειακής διατροφής και του παραδοσιακού τρόπου ζωής, μπορούν να συμβάλλουν στην επίτευξη υγιούς γήρανσης, και να αποτελέσουν εργαλείο σε στρατηγικές παρέμβασης στον πληθυσμό που στοχεύουν σε μια υγιή και λειτουργική πορεία ζωής του ατόμου.

2020-04-18

Ελληνικά

Διατροφή (Γενικά). DRI’s

Δημογραφία - Ελλάδα
Γήρανση - Διαιτολογικές απόψεις

Μεσόγειος, Υγιής γήρανση, μακροζωία, διατροφή, Ελλάδα

193 σ.:εικ.,πίν.,διαγρ.,σχ.

Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0