Περίληψη:
Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι να εξεταστούν οι παράγοντες που επιδρούν στη συμπεριφορά απέναντι στην ανακύκλωση χαρτιού, από την πλευρά των ηλικιωμένων.
Για την εκπλήρωση του σκοπού της έρευνας επελέγη η ποσοτική έρευνα, μέσω διαμοιρασμού ερωτηματολογίων σε άτομα τρίτης ηλικίας στην Περιφέρεια Αττικής. Το δείγμα της έρευνας αποτελούν 375 ηλικιωμένοι από τα ΚΑΠΗ των Δήμων Αιγάλεω και Χαϊδαρίου. Το ερωτηματολόγιο περιλαμβάνει παράγοντες που εντοπίζονται στο μοντέλο προσχεδιασμένης συμπεριφοράς (στάσεις, υποκειμενικά πρότυπα, αντιληπτός συμπεριφορικός έλεγχος, πρόθεση και συμπεριφορά απέναντι στην ανακύκλωση χαρτιού), αλλά και επιπλέον παράγοντες που έχουν συμπεριληφθεί στο μοντέλο σε πρόσφατες έρευνες (ηθικά πρότυπα, καταστασιακοί παράγοντες και αντιληπτές συνέπειες). Χρησιμοποιήθηκαν τόσο μέθοδοι περιγραφικής, όσο και επαγωγικής στατιστικής για να διαπιστωθούν οι παράγοντες που επιδρούν σε σημαντικό βαθμό στη συμπεριφορά απέναντι στην ανακύκλωση χαρτιού των ηλικιωμένων.
Όπως προέκυψε από τα περιγραφικά στατιστικά, οι ηλικιωμένοι του δείγματος έχουν κατά μέσο όρο θετικές στάσεις απέναντι στην ανακύκλωση χαρτιού, αντιλαμβάνονται ιδιαιτέρως θετικά την επίπτωση της ανακύκλωσης χαρτιού και δεν μοιάζουν να θεωρούν πως υπάρχουν σημαντικά εμπόδια στην ανακύκλωση χαρτιού. Μολαταύτα, δεν μοιάζουν να καθοδηγούνται σημαντικά από τα υποκειμενικά/ηθικά πρότυπα και από τον αντιληπτό συμπεριφορικό τους έλεγχο. Επιπλέον, ενώ η πρόθεση για ανακύκλωση χαρτιού μοιάζει να είναι υψηλή, αυτό δεν μεταφράζεται αντίστοιχα στην τρέχουσα συμπεριφορά των ηλικιωμένων. Μέσω της ανάλυσης συσχέτισης, προέκυψε ότι όλοι παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της πρόθεσης συσχετίζονται σε σημαντικό βαθμό στην συμπεριφορά απέναντι στην ανακύκλωση. Μέσω των παλινδρομήσεων που διενεργήθηκαν, η συμπεριφορά απέναντι στην ανακύκλωση μοιάζει να προσδιορίζεται σε όλες τις περιπτώσεις από την πρόθεση για ανακύκλωση και τον αντιληπτό συμπεριφορικό έλεγχο, αλλά και το μορφωτικό επίπεδο και μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα των ηλικιωμένων. Το δομικό μοντέλο εξισώσεων που αναπτύχθηκε έδειξε ότι όλοι οι παράγοντες επιδρούν σε σημαντικό βαθμό στην πρόθεση για ανακύκλωση, ενώ η πρόθεση για ανακύκλωση επηρεάζει τη συμπεριφορά απέναντι στην ανακύκλωση χαρτιού από την πλευρά των ηλικιωμένων.
Η παρούσα διατριβή συνεισφέρει στη γνώση που παρέχει αναφορικά με τη συμπεριφορά απέναντι σε συγκεκριμένη κατηγορία υλικού, το χαρτί και σε συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα του πληθυσμού, τους ηλικιωμένους. Αν και υπάρχουν λίγες πρόσφατες έρευνες που συμπεριλαμβάνουν τη συμπεριφορά απέναντι στην ανακύκλωση χαρτιού ως εξαρτημένη μεταβλητή που έχει μελετηθεί, δεν υπάρχει εντούτοις έρευνα που να εστιάζει συγκεκριμένα στους ηλικιωμένους. Συνεπώς, η παρούσα διατριβή, συνεισφέρει στην υπάρχουσα βιβλιογραφία αναφορικά με τη συμπεριφορά απέναντι στην ανακύκλωση και αποτελεί τη βάση για την περαιτέρω διαμόρφωση προτάσεων πρακτικής εφαρμογής, για να μπορέσει να ενισχυθεί η ανακύκλωση χαρτιού από την πλευρά των ηλικιωμένων, δεδομένων των περιορισμών που ενδέχεται να αντιμετωπίζουν.
Λέξεις-κλειδιά:
μοντέλο προσχεδιασμένης συμπεριφοράς, τρίτη ηλικία, χαρτί, Ανακύκλωση