Πρωτότυπος Τίτλος:
Εφαρμοσμένα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών στο Χωρικό Σχεδιασμό Μεταναστευτικής Πολιτικής: Μια Πολυκριτηριακή Ανάλυση για τη Χωροθέτηση Ανοιχτών Δομών Φιλοξενίας Προσφύγων στην Ελλάδα
Συγγραφέας:
Τσακιρίδη, Αναστασία, Παρίσης
Επιβλέπων καθηγητής:
Παπαδόπουλος, Απόστολος
Περίληψη:
Εισαγωγή: Η Ελλάδα αποτελεί την τελευταία πενταετία μία από τις βασικές πύλες εισόδου και υποδοχής προσφύγων και μεταναστών από την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής, στην προσπάθειά τους να διαφύγουν από διάφορες πολεμικές συγκρούσεις, και όχι μόνο. Λύση σε αυτή τη δύσκολη διαχειριστικά μεταναστευτική και προσφυγική κρίση ήρθε να δώσει η δημιουργία δεκάδων Δομών Φιλοξενίας Προσφύγων και Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης εντός της ελληνικής επικράτειάς, όσο και άλλων Ευρωπαϊκών και γειτονικών χωρών. Όμως συχνά ο προσωρινός και έκτακτος χαρακτήρα των δομών αυτών, δύναται οδηγήσει στην κατασκευή τους εντός ακατάλληλων περιοχών.
Σκοπός: Η παρούσα πτυχιακή εργασία, έχει ως σκοπό την παροχή ενός πολυκριτηριακού μεθοδολογικού πλαισίου, ως εργαλείου για το χωρικό σχεδιασμό μεταναστευτικής πολιτικής.
Μεθοδολογία: Παρουσίαση και αποσαφήνιση των βασικών εννοιολογικών όρων, την οποία ακολούθησε παράθεση των σχετικών στατιστικών δεδομένων και της μεταναστευτικής νομοθεσίας. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική ανασκόπηση, από την οποία προέκυψαν 6 ερευνητικά άρθρα, 1 μελέτη και 2 εγχειρίδια, τα οποία οδήγησαν στην καταγραφή εικοσιτριών (23) κριτηρίων χωροθέτησης και αφορούσαν σε α) κοινωνικές, β) υποδομικές και γ) γεωγραφικές συνιστώσες. Πέραν των κριτηρίων που έχουν προταθεί στη βιβλιογραφία, η παρούσα εργασία προτείνει τη διάσπαση του κριτηρίου «εγγύτητας στον τοπικό πληθυσμό» σε δύο νέα διακριτά κριτήρια ως εξής: α) «εγγύτητα στις μεσαίες πληθυσμιακά αστικές συγκεντρώσεις» και β) «απόσταση από πολύ μικρές και πολύ μεγάλες πληθυσμιακά αστικές συγκεντρώσεις». Για τη διερεύνηση καταλληλότητας εκτάσεων για τη χωροθέτηση Ανοιχτής Δομής Φιλοξενίας Προσφύγων στην ελληνική επικράτεια, έγινε εκτενής χρήση των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών, σε συνδυασμό με πολυκριτηριακή ανάλυση των ταξινομημένων κριτηρίων, σύμφωνα με την βιβλιογραφία και την ισχύουσα νομοθεσία.
Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα ανέδειξαν το χάρτη εδαφικής καταλληλότητας από τον οποίο προέκυψε ότι τα 6.267,65 χλμ2 της ελληνικής επικράτειας κρίνονται κατάλληλα για την χωροθέτηση τέτοιας δομής, ενώ τα 125.761,34 χλμ2 ακατάλληλα. Τον μεγαλύτερο μέσο όρο κριτηριακής βαθμολογίας συγκέντρωσε η Περιφερειακή Ενότητα (ΠΕ) Πειραιώς, την περισσότερη έκταση κατάλληλων εδαφών η ΠΕ Έβρου και την υψηλότερη τιμή καταλληλότητας η ΠΕ Μεσσηνίας. Επίσης η μεγαλύτερη έκταση υψηλών τιμών παρουσιάστηκε στην ΠΕ Ηλείας, όπου εντός της λειτουργεί και Δομή Φιλοξενίας Προσφύγων. Ωστόσο, μόνο οι 9 από τις 36 λειτουργικές Δομές Φιλοξενίας Προσφύγων και Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης βρέθηκαν να υφίστανται εντός ή πλησίον των περιοχών καταλληλότητας.
Συμπεράσματα: Η συντριπτική πλειονότητα των υπαρχόντων Δομών Φιλοξενίας Προσφύγων και ΚΥΤ έχουν τοποθετηθεί εντός ακατάλληλων περιοχών της ελληνικής επικράτειας. Τούτο αναδεικνύει μία έλλειψη κατάλληλου σχεδιασμού, το οποίο δύναται να έχει πολλαπλές επιπτώσεις στον πληθυσμό (γηγενή και αλλογενή). Η εφαρμογή Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών στο χωρικό σχεδιασμό μεταναστευτικής πολιτικής κρίνεται απαραίτητη για την ορθή χωροθέτηση ανοιχτών δομών φιλοξενίας.
Σκοπός: Η παρούσα πτυχιακή εργασία, έχει ως σκοπό την παροχή ενός πολυκριτηριακού μεθοδολογικού πλαισίου, ως εργαλείου για το χωρικό σχεδιασμό μεταναστευτικής πολιτικής.
Μεθοδολογία: Παρουσίαση και αποσαφήνιση των βασικών εννοιολογικών όρων, την οποία ακολούθησε παράθεση των σχετικών στατιστικών δεδομένων και της μεταναστευτικής νομοθεσίας. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική ανασκόπηση, από την οποία προέκυψαν 6 ερευνητικά άρθρα, 1 μελέτη και 2 εγχειρίδια, τα οποία οδήγησαν στην καταγραφή εικοσιτριών (23) κριτηρίων χωροθέτησης και αφορούσαν σε α) κοινωνικές, β) υποδομικές και γ) γεωγραφικές συνιστώσες. Πέραν των κριτηρίων που έχουν προταθεί στη βιβλιογραφία, η παρούσα εργασία προτείνει τη διάσπαση του κριτηρίου «εγγύτητας στον τοπικό πληθυσμό» σε δύο νέα διακριτά κριτήρια ως εξής: α) «εγγύτητα στις μεσαίες πληθυσμιακά αστικές συγκεντρώσεις» και β) «απόσταση από πολύ μικρές και πολύ μεγάλες πληθυσμιακά αστικές συγκεντρώσεις». Για τη διερεύνηση καταλληλότητας εκτάσεων για τη χωροθέτηση Ανοιχτής Δομής Φιλοξενίας Προσφύγων στην ελληνική επικράτεια, έγινε εκτενής χρήση των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών, σε συνδυασμό με πολυκριτηριακή ανάλυση των ταξινομημένων κριτηρίων, σύμφωνα με την βιβλιογραφία και την ισχύουσα νομοθεσία.
Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα ανέδειξαν το χάρτη εδαφικής καταλληλότητας από τον οποίο προέκυψε ότι τα 6.267,65 χλμ2 της ελληνικής επικράτειας κρίνονται κατάλληλα για την χωροθέτηση τέτοιας δομής, ενώ τα 125.761,34 χλμ2 ακατάλληλα. Τον μεγαλύτερο μέσο όρο κριτηριακής βαθμολογίας συγκέντρωσε η Περιφερειακή Ενότητα (ΠΕ) Πειραιώς, την περισσότερη έκταση κατάλληλων εδαφών η ΠΕ Έβρου και την υψηλότερη τιμή καταλληλότητας η ΠΕ Μεσσηνίας. Επίσης η μεγαλύτερη έκταση υψηλών τιμών παρουσιάστηκε στην ΠΕ Ηλείας, όπου εντός της λειτουργεί και Δομή Φιλοξενίας Προσφύγων. Ωστόσο, μόνο οι 9 από τις 36 λειτουργικές Δομές Φιλοξενίας Προσφύγων και Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης βρέθηκαν να υφίστανται εντός ή πλησίον των περιοχών καταλληλότητας.
Συμπεράσματα: Η συντριπτική πλειονότητα των υπαρχόντων Δομών Φιλοξενίας Προσφύγων και ΚΥΤ έχουν τοποθετηθεί εντός ακατάλληλων περιοχών της ελληνικής επικράτειας. Τούτο αναδεικνύει μία έλλειψη κατάλληλου σχεδιασμού, το οποίο δύναται να έχει πολλαπλές επιπτώσεις στον πληθυσμό (γηγενή και αλλογενή). Η εφαρμογή Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών στο χωρικό σχεδιασμό μεταναστευτικής πολιτικής κρίνεται απαραίτητη για την ορθή χωροθέτηση ανοιχτών δομών φιλοξενίας.
Ημερομηνία κατάθεσης:
2019-07-17
Γλώσσες Τεκμηρίου:
Ελληνικά
Θεματικές Κατηγορίες:
Γεωγραφία (Γενικά)
Λοιπά Θέματα:
Μετανάστες - Ελλάδα
Χωροταξία - Ελλάδα
Χωροταξία - Ελλάδα
Λέξεις-κλειδιά:
Πολυκριτηριακή ανάλυση, χωρικός σχεδιασμός, ανοιχτές δομές φιλοξενίας προσφύγων, γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών, μεταναστευτική πολιτική
Περιγραφή:
120 σ.:εικ.,πίν.,χάρτες,σχ.
Άδεια χρήσης:
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0
