Περίληψη:
Εισαγωγή: Η αποφρακτική άπνοια ύπνου (ΑΑΥ) αποτελεί μια χρόνια παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από πλήρεις ή μερικές διακοπές της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου ως αποτέλεσμα της απόφραξης των ανώτερων αεραγωγών. Πρόκειται για μια νόσο που σχετίζεται ισχυρά με την παχυσαρκία, αυξάνει σε μεγάλο βαθμό τον καρδιαγγειακό κίνδυνο και μία από τις πλέον σημαντικές επιπτώσεις της είναι ο κατακερματισμός του ύπνου και η διαταραχή της φυσιολογικής αρχιτεκτονικής του, γεγονός που με τη σειρά του συνοδεύεται από ποικίλα συμπτώματα κατά τη διάρκεια της ημέρας, τα οποία επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης, που αποτελεί μέρος διδακτορικής διατριβής, ήταν η διερεύνηση και η αξιολόγηση της πιθανής θετικής επίδρασης της υιοθέτησης του Μεσογειακού τρόπου ζωής, στη βαρύτητα της νόσου και σε παραμέτρους που αξιολογούν τον ύπνο ασθενών με ΑΑΥ.
Μεθοδολογία: Η παρούσα μελέτη είναι μέρος μιας τυχαιοποιημένης μονά τυφλής ελεγχόμενης κλινικής δοκιμής με δυο παράλληλες ομάδες ασθενών με μέτρια ή σοβαρή ΑΑΥ. Η πρώτη ομάδα (ομάδα ελέγχου) ακολούθησε τη συνήθη φροντίδα μόνο με θεραπεία CPAP, ενώ στη δεύτερη ομάδα εφαρμόστηκε εντατικό πρόγραμμα παρέμβασης και συμβουλευτικής, βασισμένο στην απώλεια βάρους και στο Μεσογειακό πρότυπο τρόπου ζωής, σε συνδυασμό με τη θεραπεία CPAP. Η παρέμβαση είχε διάρκεια 6 μηνών αλλά περιελάμβανε παρακολούθηση των ασθενών έως τους 12 μήνες από την ένταξή τους σε αυτή. Στην αρχή και στο τέλος της παρέμβασης, πραγματοποιήθηκαν μεταξύ άλλων αναλύσεις για τα ανθρωπομετρικά και κλινικά χαρακτηριστικά, πολυσωματοκαταγραφική μελέτη ύπνου και αξιολόγηση της ποιότητας ύπνου και της υπνηλίας.
Αποτελέσματα: Στην εξαγωγή των αποτελεσμάτων συμπεριλήφθηκαν μόνο όσοι εθελοντές επαναξιολογήθηκαν στο εξάμηνο και ολοκλήρωσαν το πρωτόκολλο της μελέτης, δηλαδή συνολικά 82 ασθενείς. Κατά την εξάμηνη αξιολόγηση, φάνηκε ότι στην ομάδα εντατικής παρέμβασης μειώθηκε σημαντικά o δείκτης απνοιών-υποπνοιών (AHI), καθώς και το ποσοστό των ασθενών με σοβαρή νόσο (και τα δύο p<0,001), δημιουργώντας σημαντικές διαφορές από την ομάδα ελέγχου (p<0,05). Επίσης, βρέθηκε ότι υπήρχε σημαντική μείωση, σε σχέση με την ομάδα ελέγχου, στον δείκτη απνοιών (AI), στον δείκτη AHI κατά τη διάρκεια του ύπνου NREM, στα συνολικά και στα πιο ελαφριά (<5% και 5-9%) επεισόδια αποκορεσμού οξυγόνου (p<0,05) καθώς και μια τάση αύξησης του ποσοστού ύπνου REM των ασθενών (p=0,08). Η βελτίωση της σοβαρότητας της νόσου παρέμεινε στατιστικά σημαντική συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου (p=0,02), ανεξαρτήτως της μείωσης του βάρους και της συμμόρφωσης στη θεραπεία CPAP. Επιπλέον, φάνηκε ότι υπήρξε σημαντικά μεγαλύτερη μείωση στην ομάδα παρέμβασης στο αίσθημα ημερήσιας υπνηλίας, στη βαρύτητα της αϋπνίας, την ποιότητα του ύπνου των ασθενών και το ποσοστό των ατόμων με αϋπνία καθώς και βελτίωση της σωματικής και ψυχικής υγείας των ασθενών, διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων που επίσης παρέμειναν στατιστικά σημαντικές, ανεξαρτήτως της απώλειας του σωματικού βάρους και της χρήσης του CPAP (p<0,05).
Συμπεράσματα: Η υψηλή προσκόλληση των ασθενών με ΑΑΥ στον Μεσογειακό τρόπο ζωής, ανεξαρτήτως μείωσης βάρους και χρήσης CPAP, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική βελτίωση της βαρύτητας της ΑΑΥ, της ποιότητας του ύπνου και των συμπτωμάτων που σχετίζονται μ’ αυτόν, καθώς και σε συνδυασμό με τη θεραπεία CPAP μπορεί να επιφέρει επιπλέον όφελος σε ορισμένες παραμέτρους της νόσου.
Λέξεις-κλειδιά:
μεσογειακός τρόπος ζωής, αποφρακτική άπνοια ύπνου, ποιότητα ύπνου, ημερήσια υπνηλία, απώλεια βάρους