Διερεύνηση της σχέσης της χωροχρονικής κατανομής της βροχόπτωσης με την επιφανειακή απορροή, σε χειμαρρική λεκάνη (ποταμός Κλαδέος) με την αξιοποίηση Σ.Γ.Π

Πεντέρης, Δημήτρης Π.

Χαλκιάς, Χρίστος

Οι φυσικοί κίνδυνοι είναι ιστορικά μια ουσιαστική απειλή για την πρόοδο και την ανάπτυξη των ανθρώπινων κοινωνιών. Οι πλημμύρες, λογίζονται ως ένα από τα πιο καταστροφικά φυσικά φαινόμενα, λόγω της συχνής εμφάνισης τους, καθώς και της μεγάλης χωρικής τους εξάπλωσής. Αρκετές περιοχές στον ελλαδικό χώρο, πολύ συχνά υποφέρουν από τοπικά πλημμυρικά επεισόδια τα οποία προξενούνται από ισχυρές καταιγίδες και συνδέονται, με μικρού ή μεσαίου μεγέθους, υδρολογικές λεκάνες ή τοπικά υδατορεύματα, όπως π.χ. χείμαρρους. Πρέπει να σημειωθεί πως, οι στιγμιαίες ή αιφνίδιες πλημμύρες (flash floods) μπορεί να εμφανίζουν μικρή συχνότητα και ο χρόνος έως το σημείο αιχμής να είναι πολύ σύντομος αλλά διακρίνονται για την μεγάλη ισχύ και ένταση τους. Η σχέση της βροχής-απορροής, έχει μελετηθεί για μικρά υδρογραφικά δίκτυα, χειμαρρικών λεκανών απορροής της ευρύτερης Μεσογείου, σε διαφορετικά περιβάλλοντα που χαρακτηρίζονται από συγκεκριμένες κλιματικές συνθήκες. Παρά την υψηλή σημασία των αιφνίδιων πλημμυρών σε λεκάνες υδατορευμάτων εφήμερης ροής, η υδρολογική μελέτη και ανάλυση αυτών στον ελλαδικό χώρο, καθίσταται διαχρονικά ιδιαίτερα δύσκολη και απαιτητική, γεγονός που πηγάζει από την έλλειψη και αδυναμία μέτρησης των τιμών της κατακρήμνισης και της παροχής. Η τεχνολογία των Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών διευκολύνει σε σημαντικό βαθμό την επεξεργασία μεγάλου όγκου δεδομένων, καθιστώντας δυνατή την ανάπτυξη μοντέλων προσομοίωσης των φυσικών διεργασιών – στις οποίες συγκαταλέγεται και εκείνη του υδρολογικού κύκλου – συμβάλλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στη μελέτη των πλημμυρικών επεισοδίων. Σήμερα, γίνεται ολοένα και πιο προφανής η σημασία της αειφορικής διαχείρισης και της προστασίας των υδατικών πόρων, για την ανθρώπινη ζωή. Συνεπώς, τα GIS, συνιστούν ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για την ανάλυσης και σχεδίαση των συστημάτων των υδατικών πόρων.
Στην παρούσα εργασία επιχειρείται η διερεύνηση της σχέσης της χωροχρονικής κατανομής της βροχόπτωσης, με την επιφανειακή απορροή, στην υδρολογική λεκάνη του ποταμού Κλαδέου (παραπόταμος του Αλφειού ποταμού), ο οποίος βρίσκεται στην ΒΔ Πελοπόννησο, διαρρέει την πόλη της Αρχαίας Ολυμπίας και αποστραγγίζει μια έκταση 32,28 km2. Ουσιαστικά τα GIS, αποτελούν το περιβάλλον στο οποίο, σχεδιάζονται και αναλύονται πληθώρα χωροχρονικών προτύπων βροχόπτωσης και απορροής. Αξιοποιώντας τα βροχομετρικά δεδομένα που αντλήθηκαν από ένα μοντέλο Ατμοσφαιρικής Προσομοίωσης, αναπτύσσονται μια σειρά από πρότυπα βροχόπτωσης (rainfall patterns), η ανάλυση των οποίων αποδίδει την χωροχρονική κατανομή της. Η προτεινόμενη μεθοδολογία, αξιοποιεί ένα χωρικά κατανεμημένο εννοιολογικό μοντέλο βροχής-απορροής (Maidment 1993, Olivera and Maidment 1999; Melesse and Graham 2004; Du et al. 2009), σε περιβάλλον GIS, έτσι ώστε κάθε ένα από αυτά τα πρότυπα βροχόπτωσης να παράξει και ένα συγκεκριμένο πρότυπο απορροής (runoff patterns). Σχεδιάζεται δηλαδή ένα χωρικά κατανεμημένο μοναδιαίο υδρογράφημα, και αφορά στην υδρολογική ανάλυση μιας λεκάνης αποροής σε περιβάλλον GIS, με τη χρήση ψηφιδωτών δεδομένων (raster grid), με σκοπό τη διερεύνηση της «απόκρισης» της λεκάνης του χείμαρρου στα υποθετικά σενάρια βροχόπτωσης. Ο κύριος στόχος της προσομοίωσης, είναι η εκτίμηση των πλημμυρικών παροχών ή αιχμών (flood peaks) καθώς και των κρίσιμων χρόνων (critical time) τους, έτσι ώστε να διερευνηθεί το κατά πόσο εφικτό είναι η ανίχνευση και η αναγνώριση των δυσμενέστερων χωροχρονικών προτύπων απορροής.

2017-10-26

Ελληνικά

Γεωγραφία (Γενικά)
Φυσικές καταστροφές
Υδρολογία. Ύδατα

Πλημμύρες
Κλαδέος, Χείμαρρος
Λεκάνες απορροής, Υδρολογία των
Γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών
Βροχή και βροχοπτώσεις - Γεωγραφική κατανομή

Πλημμυρικός κίνδυνος, Χειμαρρική λεκάνη, Μοντέλα Βροχής-Απορροής, Χωροχρονική Ανάλυση, Σύνθετο Μοναδιαίο Υδρογράφημα, Συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών.

161 σ. : εικ., πίν., σχ.

Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0