Περίληψη:
Ο προδιαβήτης -μια μεταβολική διαταραχή που προηγείται του ΣΔ τύπου 2- έχει αρχίσει να λαμβάνει επιδημικές διαστάσεις, προσβάλλοντας πλέον εκτός από ενήλικες και παιδιά. Η ινσουλινοαντίσταση είναι μια κατάσταση που σχετίζεται ισχυρά με την ανάπτυξη του προδιαβήτη. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να παρουσιάσει τον επιπολασμό της ινσουλινοαντίστασης σε παιδιά ηλικίας 10-12 ετών στην Ελλάδα και να διερευνήσει τους προδιαθεσικούς παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνισή της. Για τις ανάγκες της παρούσας μελέτης εξετάστηκαν 493 παιδιά (229 αγόρια και 264 κορίτσια) από την Κρήτη. Η συμμετοχή των υποκειμένων στην μελέτη ήταν εθελοντική. Ελήφθησαν δεδομένα
για τις διατροφικές και τις συνήθειες φυσικής δραστηριότητας, τα ανθρωπομετρικά και τα βιοχημικά χαρακτηριστικά των παιδιών όπως επίσης και για το ιατρικό ιστορικό των γονέων των μαθητών. Η ινσουλινοαντίσταση εκτιμήθηκε με τη βοήθεια των εξισώσεων HOMA (homeostasis model assessment), FGIR (fasting glucose to insulin ratio) και QUICKI (quantitative insulin sensitivity check index). Για τον καθορισμό των ανεξάρτητων προδιαθεσικών παραγόντων της ινσουλινοαντίστασης χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης. Τα επίπεδα ινσουλίνης νηστείας και οι τιμές του δείκτη ΗΟΜΑ ήταν υψηλότερα στα κορίτσια και τα παχύσαρκα παιδιά σε σύγκριση με τους υπόλοιπους μαθητές. Επιπρόσθετα, τα παιδιά αυτά σημείωσαν χαμηλότερες τιμές των δεικτών FGIR και QUICKI συγκριτικά με τους υπόλοιπους μαθητές, εύρημα που υποδεικνύει πως τα παχύσαρκα παιδιά και τα κορίτσια είναι περισσότερο ινσουλινοαντιστεκόμενα από τα αγόρια και τους φυσιολογικού βάρους μαθητές (p<0,001), αντίστοιχα. Ο επιπολασμός της ινσουλινοαντίστασης ήταν 9,18% (2,91% στα φυσιολογικού βάρους, 10,53% στα υπέρβαρα και 31,03% στα παχύσαρκα παιδιά), χρησιμοποιώντας ως κατωφλική τιμή το ΗΟΜΑ>2,10 (όπως αυτό ορίστηκε από το 2,5ο ποσοστημόριο των φυσιολογικού βάρους παιδιών της μελέτης). Από τη μέθοδο της πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης προέκυψε πως η κεντρικού τύπου παχυσαρκία, το θηλυκό φύλο και η πρόσληψη απλών υδατανθράκων σχετίζονται θετικά με τις τιμές ΗΟΜΑ, ακόμη και μετά από προσαρμογή για όλους τους άλλους πιθανούς συγχυτικούς παράγοντες. Συμπερασματικά, τα κορίτσια και τα παχύσαρκα παιδιά (και μάλιστα εκείνα με κεντρικού τύπου παχυσαρκία), βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο να εμφανίσουν ινσουλινοαντίσταση. Επομένως, αυτά τα παιδιά θα πρέπει να τίθενται στο κέντρο της προσοχής των στρατηγικών πρόληψης του προδιαβήτη. Μολαταύτα, απαιτείται περισσότερη έρευνα πάνω στο συγκεκριμένο τομέα, ώστε να διαμορφωθούν σωστές στρατηγικές δημόσιες υγείας, για την αντιμετώπιση της διαταραχής αυτής, σε πρώιμα στάδια της ζωής.
Λέξεις-κλειδιά:
προδιαβήτης, ινσουλινοαντίσταση, παράγοντες κινδύνου, επιπολασμός, μαθητές δημοτικού