Πρωτότυπος Τίτλος:
Καρδιομεταβολικοί δείκτες: Γενετική προδιάθεση και περιβαλλοντική επίδραση
Συγγραφέας:
Φαρμάκη, Αλίκη-Ελένη Κ.
Επιβλέπων καθηγητής:
Δεδούσης, Γεώργιος
Περίληψη:
Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την κύρια αιτία θνησιμότητας παγκοσμίως με παράγοντες κινδύνου την υπέρταση, υπερλιπιδαιμία, παχυσαρκία, μη υγιεινή διατροφή, κάπνισμα, ηλικία, φύλο και γενετικό υπόβαθρο. Οι μελέτες σάρωσης του γονιδιώματος έχουν εντοπίσει ~100 περιοχές που συσχετίστηκαν με διάφορους καρδιομεταβολικούς δείκτες.
Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση της επίδρασης διατροφικών και γενετικών παραγόντων καθώς επίσης και των αλληλεπιδράσεών τους σε καρδιομεταβολικούς δείκτες σε δύο απομονωμένους πληθυσμούς.
Συγχρονική μελέτη σε δύο Ελληνικούς πληθυσμούς: 1,553 άτομα από τα χωριά του Μυλοποτάμου, Κρήτη και 1,702 άτομα από τα Πομακοχώρια, Ξάνθη. Καταγράφηκαν ανθρωπομετρικά, βιοχημικά και κλινικά δεδομένα μαζί με δεδομένα του τρόπου ζωής. Τα διατροφικά πρότυπα προέκυψαν από ανάλυση σε κύριες συνιστώσες με βάση ένα ερωτηματολόγιο συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων. Πραγματοποιήθηκε σάρωση του γονιδιώματος στο Wellcome Trust Sanger Institute, UK.
Οι δύο πληθυσμοί ταυτοποιήθηκαν ως γενετικά απομονωμένοι. 82.5% του πληθυσμού των Κρητικών ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Μεγαλύτερη συμμόρφωση στο τοπικό πρότυπο σχετιζόταν με υψηλότερα επίπεδα γλυκόζης (β=4.026, p<0.001), ενώ μεγαλύτερη συμμόρφωση στο πρότυπο καφενείου σχετιζόταν με υψηλότερο λόγο περιφέρειας μέσης/περιφέρεια ισχίου (β=0.012, p<0.001), αρτηριακή πίεση (β=1.015, p=0.005) και ολική χοληστερόλη (β=5.398, p<0.001).67% του πληθυσμού των Πομάκων ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Μεγαλύτερη συμμόρφωση στο πρότυπο υψηλής περιεκτικότητας σε απλά σάκχαρα σχετιζόταν με αυξημένο κίνδυνο για χαμηλή HDL (ΣΛ1.84, p=0.003), συστολική και διαστολική υπέρταση (ΣΛ2.40, p=0.002 και ΣΛ2.61, p<0.001, αντίστοιχα) και υπεργλυκαιμία (ΣΛ1.85, p=0.018). Η αλληλεπίδραση 9 πολυμορφισμών με τα διατροφικά πρότυπα ήταν σημαντική στους εκάστοτε καρδιομεταβολικούς δείκτες και επαληθεύτηκε και στους δύο πληθυσμούς.
Η διαλεύκανση της σχέσης του γενετικού υποβάθρου με τους διατροφικούς και άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες μέσω της συνδυαστικής μελέτης των αλληλεπιδράσεών τους στον καρδιαγγειακό κίνδυνο ίσως συμβάλει στην κατανόηση και πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση της επίδρασης διατροφικών και γενετικών παραγόντων καθώς επίσης και των αλληλεπιδράσεών τους σε καρδιομεταβολικούς δείκτες σε δύο απομονωμένους πληθυσμούς.
Συγχρονική μελέτη σε δύο Ελληνικούς πληθυσμούς: 1,553 άτομα από τα χωριά του Μυλοποτάμου, Κρήτη και 1,702 άτομα από τα Πομακοχώρια, Ξάνθη. Καταγράφηκαν ανθρωπομετρικά, βιοχημικά και κλινικά δεδομένα μαζί με δεδομένα του τρόπου ζωής. Τα διατροφικά πρότυπα προέκυψαν από ανάλυση σε κύριες συνιστώσες με βάση ένα ερωτηματολόγιο συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων. Πραγματοποιήθηκε σάρωση του γονιδιώματος στο Wellcome Trust Sanger Institute, UK.
Οι δύο πληθυσμοί ταυτοποιήθηκαν ως γενετικά απομονωμένοι. 82.5% του πληθυσμού των Κρητικών ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Μεγαλύτερη συμμόρφωση στο τοπικό πρότυπο σχετιζόταν με υψηλότερα επίπεδα γλυκόζης (β=4.026, p<0.001), ενώ μεγαλύτερη συμμόρφωση στο πρότυπο καφενείου σχετιζόταν με υψηλότερο λόγο περιφέρειας μέσης/περιφέρεια ισχίου (β=0.012, p<0.001), αρτηριακή πίεση (β=1.015, p=0.005) και ολική χοληστερόλη (β=5.398, p<0.001).67% του πληθυσμού των Πομάκων ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Μεγαλύτερη συμμόρφωση στο πρότυπο υψηλής περιεκτικότητας σε απλά σάκχαρα σχετιζόταν με αυξημένο κίνδυνο για χαμηλή HDL (ΣΛ1.84, p=0.003), συστολική και διαστολική υπέρταση (ΣΛ2.40, p=0.002 και ΣΛ2.61, p<0.001, αντίστοιχα) και υπεργλυκαιμία (ΣΛ1.85, p=0.018). Η αλληλεπίδραση 9 πολυμορφισμών με τα διατροφικά πρότυπα ήταν σημαντική στους εκάστοτε καρδιομεταβολικούς δείκτες και επαληθεύτηκε και στους δύο πληθυσμούς.
Η διαλεύκανση της σχέσης του γενετικού υποβάθρου με τους διατροφικούς και άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες μέσω της συνδυαστικής μελέτης των αλληλεπιδράσεών τους στον καρδιαγγειακό κίνδυνο ίσως συμβάλει στην κατανόηση και πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Ημερομηνία κατάθεσης:
2017-05-23
Γλώσσες Τεκμηρίου:
Ελληνικά
Θεματικές Κατηγορίες:
Γενετική
Λοιπά Θέματα:
Διατροφή - Γενετικές απόψεις
Λέξεις-κλειδιά:
Διατροφικά πρότυπα, Καρδιαγγειακός κίνδυνος, Απομονωμένοι πληθυσμοί, Αλληλεπιδράσεις γονιδίων-διατροφής, HELIC
Περιγραφή:
297 σ.:εικ.,πίν.
Άδεια χρήσης:
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0
