Περίληψη:
Η κλιματική αλλαγή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον παγκόσμιο κύκλο του άνθρακα μέσω διαφόρων και πολύπλοκων λειτουργιών. Ένας από τους βασικούς παράγοντες σε αυτό, είναι η επίγεια βλάστηση μέσω της λειτουργίας της ως μια δεξαμενή/ πηγή άνθρακα. Ωστόσο, η κατανόηση για τη λειτουργία της βλάστησης, τις αλληλεπιδράσεις της με το κλίμα, τους βασικούς μηχανισμούς ελέγχου και την ευπάθειά της στην κλιματική αλλαγή δεν είναι εμπεριστατωμένη. Η παρακολούθηση της λειτουργίας της βλάστησης σε μεγάλες χρονικές κλίμακες είναι πολύ σημαντική. Ως εκ τούτου, η δορυφορική τηλεπισκόπηση διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη συστηματική παρακολούθηση της λειτουργίας των επίγειων οικοσυστημάτων, παρέχοντας τις απαιτούμενες χωροχρονικές θεματικές πληροφορίες, τόσο σε παγκόσμιο, όσο και σε τοπικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, η φαινολογία της βλάστησης, μελετά τις χρονικές περιόδους και διακυμάνσεις των εποχικών συμβάντων, όπως την έκπτυξη (leaf budburst) και τη γήρανση (leave senescence) των φύλλων, τα οποία θεωρούνται δείκτες των προσαρμοστικών αποκρίσεων ενός οικοσυστήματος στις κλιματικές συνθήκες. Επομένως, η κατανόηση της φαινολογίας φέρει σημαντικές πληροφορίες για τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ του κλίματος και της βλάστησης και τις επιπτώσεις τους στις διαδικασίες ανταλλαγής ενέργειας, σε παγκόσμιες, περιφερειακές και τοπικές κλίμακες. Στη μελέτη αυτή, ορεινά δασικά οικοσυστήματα φυλλοβόλων και αειθαλών δέντρων με διαφορετικά οικοφυσιολογικά χαρακτηριστικά (Fagus sylvatica, Quercus sp. και Pinus nigra), αλλά και ένα χαμηλού ύψους φρυγανικό θαμνώδες φυτό (Phlomis fruticosa) μελετώνται σε διαφορετικές περιοχές στην Ελλάδα, οι οποίες φέρουν διαφορετικά τοπογραφικά και κλιματικά χαρακτηριστικά. Για κάθε περιοχή μελέτης, δημιουργήθηκαν χρονοσειρές που εκτείνονται από 01/01/2003 έως 31/12/2011, για παραμέτρους σχετικές με τη βλάστηση (NDVI και fAPAR), που παρήχθησαν από δορυφορικά δεδομένα MERIS και συσχετίστηκαν με μετεωρολογικά δεδομένα (βροχόπτωση και θερμοκρασία εδάφους), όπου αυτά ήταν διαθέσιμα. Οι εποχικές διακυμάνσεις και συσχετίσεις μεταξύ διαφορετικών παραμέτρων, καθώς επίσης και οι παρατηρήσεις στον κύκλο εποχικής ανάπτυξης των φύλλων, για κάθε ένα από τα είδη βλάστησης που μελετώνται, παρέχουν σημαντικές πληροφορίες σε σχέση με τη διαχρονική εξέλιξη του κάθε οικοσυστήματος. Οι συσχετίσεις με τα διαθέσιμα μετεωρολογικά δεδομένα παρέχουν πληροφορίες σε σχέση με την απόκριση των οικοσυστημάτων στις κλιματικές συνθήκες και τις κλιματικές μεταβολές.
Λέξεις-κλειδιά:
Τηλεπισκόπηση, οικοσύστημα, MERIS, NDVI, fAPAR