Πρωτότυπος Τίτλος:
Δυναμική μεταβολή των χρήσεων/καλύψεων γης και του Τοπίου των Ιονίων Νήσων και η επίδραση των κοινωνικοοικονομικών παραμέτρων
Συγγραφέας:
Κεφαλάς, Γεώργιος
Επιβλέπων καθηγητής:
Καλογήρου, Σταμάτης
Περίληψη:
Οι αλλαγές στις χρήσεις/καλύψεις γης συμβαίνουν κυρίως λόγω των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και των φυσικών διαδικασιών. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν εντατικοποιηθεί επιφέροντας σημαντικές αλλαγές στα οικοσυστήματα της γης, όπως είναι η υποβάθμιση του περιβάλλοντος και ο κατακερματισμός των τοπίων, καθιστώντας έτσι τη μελέτη και ερμηνεία αυτών των αλλαγών ως ένα από τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά και κοινωνικά επιστημονικά ζητήματα παγκοσμίως. Με βάση τα προαναφερθέντα, στόχοι της παρούσας εργασίας είναι: α) η μελέτη της δυναμικής μεταβολής των χρήσεων καλύψεων γης και της δομής του τοπίου στα Ιόνια Νησιά την περίοδο 1985 - 2011 και β) η εύρεση των κινητήριων κοινωνικοοικονομικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων που επιδρούν στις μεταβολές αυτές.
Για την επίτευξη των στόχων, οι εργασίες διενεργήθηκαν σε τρία επίπεδα. Στο πρώτο πραγματοποιήθηκαν ταξινομήσεις με αντικειμενοστραφή λογική των δορυφορικών εικόνων Landsat και μελετήθηκαν οι μεταβολές των χρήσεων/καλύψεων γης. Στο δεύτερο επίπεδο επιλέχθηκαν, μέσω ανάλυσης παραγόντων, οι μετρικές που ερμηνεύουν τη δομή και τη διάρθρωση του τοπίου και αναλύθηκε η σχέση μεταξύ της δομής του τοπίου με τους τύπους κάλυψης γης ώστε να διαφανούν οι σχέσεις και τα πρότυπά μεταξύ αυτών. Στο τρίτο επίπεδο, διερευνάται η σχέση των αλλαγών καλύψεων/χρήσεων γης και των μετρικών του τοπίου με κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες, έτσι ώστε να διαφανούν οι κινητήριες δυνάμεις των παρατηρούμενων αλλαγών.
Η μελέτη της δυναμικής μεταβολής των χρήσεων καλύψεων γης έδειξε ότι στα Ιόνια νησιά οι παρατηρούμενες αλλαγές δεν συμβαίνουν με τον ίδιο τρόπο, αλλά διακρίνονται σε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις. Η πρώτη αφορά τη Ζάκυνθο, όπου παρουσιάζονται έντονες μεταβολές χωρίς όμως κάποιο συγκεκριμένο πρότυπο. Η δεύτερη περίπτωση αφορά το Ν. Κεφαλληνίας, όπου παρατηρείται μία σταδιακή βελτίωση της κατάστασης της βλάστησης, και η τρίτη αφορά τους Ν. Λευκάδας και Κέρκυρας, όπου το κύριο χαρακτηριστικό είναι η σταθερότητα, καθώς οι παρατηρούμενες μεταβολές είναι μηδενικές.
Έπειτα από την εφαρμογή της ανάλυσης παραγόντων επιλέχθηκαν τρεις μετρικές τοπίου που ερμηνεύουν καλύτερα τη μεταβλητότητα του τοπίου. Οι επιλεγόμενες μετρικές τοπίου με τον εμπλουτισμό και άλλων (σε διαφορετικό επίπεδα ανάλυσης) μπορούν να εφαρμοστούν για την τακτική παρακολούθηση των τοπίων του Ιονίου. Από τον συνδυασμό των μετρικών και των χρήσεων/καλύψεων γης φάνηκαν σημαντικές διαφορές στο τρόπο που διαρθρώνονται τα τοπία ανάλογα την κάλυψη/χρήση γης και το πώς μεταβάλλεται αυτή η σχέση στο χρόνο.
Τα αποτελέσματα ανάλυσης πλεονασμού έδειξαν υψηλό βαθμό συσχετίσεων μεταξύ των μεταβολών χρήσεων/καλύψεων γης και των κοινωνικοοικονομικών/περιβαλλοντικών παραγόντων. Σε καμία περίπτωση το σύνολο των παραγόντων που εντάχθηκαν στην ανάλυση δεν ερμήνευαν λιγότερο από 76% της μεταβλητότητας. Από την ανάλυση βρέθηκε επίσης ότι οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες δεν μπορούν ερμηνεύσουν τις αλλαγές των χρήσεων/καλύψεων γης από μόνοι τους αλλά μόνον όταν συνδυάζονται και με τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά των υπό μελέτη περιοχών.
Για την επίτευξη των στόχων, οι εργασίες διενεργήθηκαν σε τρία επίπεδα. Στο πρώτο πραγματοποιήθηκαν ταξινομήσεις με αντικειμενοστραφή λογική των δορυφορικών εικόνων Landsat και μελετήθηκαν οι μεταβολές των χρήσεων/καλύψεων γης. Στο δεύτερο επίπεδο επιλέχθηκαν, μέσω ανάλυσης παραγόντων, οι μετρικές που ερμηνεύουν τη δομή και τη διάρθρωση του τοπίου και αναλύθηκε η σχέση μεταξύ της δομής του τοπίου με τους τύπους κάλυψης γης ώστε να διαφανούν οι σχέσεις και τα πρότυπά μεταξύ αυτών. Στο τρίτο επίπεδο, διερευνάται η σχέση των αλλαγών καλύψεων/χρήσεων γης και των μετρικών του τοπίου με κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες, έτσι ώστε να διαφανούν οι κινητήριες δυνάμεις των παρατηρούμενων αλλαγών.
Η μελέτη της δυναμικής μεταβολής των χρήσεων καλύψεων γης έδειξε ότι στα Ιόνια νησιά οι παρατηρούμενες αλλαγές δεν συμβαίνουν με τον ίδιο τρόπο, αλλά διακρίνονται σε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις. Η πρώτη αφορά τη Ζάκυνθο, όπου παρουσιάζονται έντονες μεταβολές χωρίς όμως κάποιο συγκεκριμένο πρότυπο. Η δεύτερη περίπτωση αφορά το Ν. Κεφαλληνίας, όπου παρατηρείται μία σταδιακή βελτίωση της κατάστασης της βλάστησης, και η τρίτη αφορά τους Ν. Λευκάδας και Κέρκυρας, όπου το κύριο χαρακτηριστικό είναι η σταθερότητα, καθώς οι παρατηρούμενες μεταβολές είναι μηδενικές.
Έπειτα από την εφαρμογή της ανάλυσης παραγόντων επιλέχθηκαν τρεις μετρικές τοπίου που ερμηνεύουν καλύτερα τη μεταβλητότητα του τοπίου. Οι επιλεγόμενες μετρικές τοπίου με τον εμπλουτισμό και άλλων (σε διαφορετικό επίπεδα ανάλυσης) μπορούν να εφαρμοστούν για την τακτική παρακολούθηση των τοπίων του Ιονίου. Από τον συνδυασμό των μετρικών και των χρήσεων/καλύψεων γης φάνηκαν σημαντικές διαφορές στο τρόπο που διαρθρώνονται τα τοπία ανάλογα την κάλυψη/χρήση γης και το πώς μεταβάλλεται αυτή η σχέση στο χρόνο.
Τα αποτελέσματα ανάλυσης πλεονασμού έδειξαν υψηλό βαθμό συσχετίσεων μεταξύ των μεταβολών χρήσεων/καλύψεων γης και των κοινωνικοοικονομικών/περιβαλλοντικών παραγόντων. Σε καμία περίπτωση το σύνολο των παραγόντων που εντάχθηκαν στην ανάλυση δεν ερμήνευαν λιγότερο από 76% της μεταβλητότητας. Από την ανάλυση βρέθηκε επίσης ότι οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες δεν μπορούν ερμηνεύσουν τις αλλαγές των χρήσεων/καλύψεων γης από μόνοι τους αλλά μόνον όταν συνδυάζονται και με τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά των υπό μελέτη περιοχών.
Ημερομηνία κατάθεσης:
2016-07-14
Γλώσσες Τεκμηρίου:
Ελληνικά
Θεματικές Κατηγορίες:
Γεωγραφία (Γενικά)
Βιομηχανία. Χρήση γης. Εργασία
Περιβαλλοντική διαχείριση
Βιομηχανία. Χρήση γης. Εργασία
Περιβαλλοντική διαχείριση
Λέξεις-κλειδιά:
Αλλαγές Χρήσεων/Καλύψεων γης, Αντικειμενοστραφή Ταξινόμηση, Δομή Τοπίου, Κοινωνικοοικονομικοί δείκτες
Περιγραφή:
183 σ,. εικ., πίν., διαγρ.
Άδεια χρήσης:
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0
