Ο ρόλος του φαιού λιπώδους ιστού στο ενεργειακό ισοζύγιο και τη μεταβολική υγεία του ανθρώπου

Φαρδή, Σταυρούλα

Συντώσης, Λάμπρος

Ο φαιός λιπώδης ιστός αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα των θηλαστικών και σχετίζεται με την παραγωγή θερμότητας σε διάφορες καταστάσεις, κυρίως όμως ενεργοποιείται με έκθεση στο κρύο. Στους ανθρώπους υπήρχε η αντίληψη ότι υπάρχει μόνο στη νεογνική ηλικία και ότι χάνεται στην ενήλικη ζωή με εξαίρεση παθολογικές καταστάσεις όπως σε ασθενείς με φαιοχρωμοκύτωμα. Ωστόσο, μία σειρά ερευνών της τελευταίας πενταετίας επιβεβαίωσε την παρουσία του σε άτομα που εκτέθηκαν σε κρύο περιβάλλον (16οC - 19 οC με ελαφρύ ρουχισμό). Η δράση του πραγματοποιείται με τη βοήθεια της πρωτεΐνης αποσύζευξης UCP1 που εκφράζεται μοναδικά στα μιτοχόνδρια των φαιών λιποκυττάρων, επιτρέποντας την αποσύζευξη της καύσης των θρεπτικών συστατικών από την παραγωγή ενέργειας. Ελέγχεται κεντρικά από εγκεφαλικά κέντρα του υποθαλάμου αλλά και ενδοκρινικά. Ανιχνεύεται με τη χρήση των τεχνικών της τομογραφίας εκπομπής ποζιτρονίων με χρήση ιχνηθετημένης γλυκόζης και της αξονικής τομογραφίας στις ακόλουθες περιοχές: αυχένα, υπερκλείδια περιοχή, μεσοθώρακα, γύρω από τους σπόνδυλους και στα επινεφρίδια. Γενετικές έρευνες αναφέρουν κοινή προέλευση με τα μυικά κύτταρα ενώ έχει ανακαλυφθεί ένας δεύτερος τύπος UCP1-θετικών λιποκυττάρων στο λευκό λιπώδη ιστό, τα μπεζ ή brite (brown in white) λιποκύτταρα, τα οποία φέρουν χαρακτηριστικά μεταξύ των λευκών και φαιών λιποκυττάρων με ξεχωριστή γενετική προέλευση από τα κλασικά φαιά. Η ιδιότητα θερμογένεσης που διαθέτουν τα UCP1-θετικά κύτταρα και η αυξημένη ανάγκη για υποστρώματα (λιποειδή και πρωτεΐνες) πιστεύεται ότι μπορούν να συμβάλλουν στη ρύθμιση του βάρους και τη μεταβολική υγεία σε συνδιασμό με άλλους παράγοντες.

2014-02-05

Ελληνικά

Διαιτολογία (Γενικά)

Φαιός λιπώδης ιστός, Θερμογένεση, Ενεργειακός μεταβολισμός, Θερμοκρασία σώματος

87 σ., εικ., πίν.

Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0