Μελέτη συσχέτισης και χαρτογράφησης της παιδικής παχυσαρκίας με διατροφικούς και κοινωνικο-οικονομικούς παράγοντες στο Νομό Θεσσαλονίκης

Πάτσαλη, Έλσα

Εισαγωγή: Σε πολλές χώρες η παχυσαρκία, απασχολεί ένα σημαντικό μέρος του παιδικού πληθυσμού και η συχνότητά της αυξάνεται ολοένα και περισσότερο σε όλο τον κόσμο. Γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες φαίνεται να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. Κυρίαρχο θέση αναφορικά με τους περιβαλλοντικούς παράγοντες κατέχουν οι λανθασμένες διατροφικές συνήθειες, ωστόσο τα τελευταία χρόνια διερευνάται και η σχέση του κοινωνικοοικονομικού επίπεδου (SES). Ενώ τα προηγούμενα χρόνια στις αναπτυσσόμενες χώρες, το χαμηλότερο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο συνδεόταν με την έλλειψη τροφής και με χαμηλά επίπεδα παιδικής παχυσαρκίας, τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι αυτή η σχέση μεταβάλλεται. Η σχέση του SES με την παιδική παχυσαρκία στις αναπτυγμένες χώρες σήμερα είναι πιο ξεκάθαρη, θεωρώντας ότι τα χαμηλότερο SES συνδέεται με τη μορφή αρνητικής συσχέτισης με την παιδική παχυσαρκία. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η μελέτη των χωρικών ανισοτήτων της παιδικής παχυσαρκίας στο νομό Θεσσαλονίκης και των παραγόντων που την επηρεάζουν. Για τον εντοπισμό και την ερμηνεία των διατροφικών συνηθειών καθώς και των κοινωνικοοικονομικών παραγόντων που πιθανώς να επηρεάζουν το φαινόμενο της παιδικής παχυσαρκίας χρησιμοποιούνται μέθοδοι απλής και χωρικής στατιστικής ανάλυσης. Τα αποτελέσματα της χωρικής ανάλυσης χαρτογραφήθηκαν με σκοπό την τοπική εκτίμηση της παχυσαρκίας και των παραγόντων σε επίπεδο Καποδιστριακού δήμου. Υλικό και μέθοδοι: Επιδημιολογική μελέτη που περιλάμβανε το σύνολο των μαθητών (Ν= 16.491) ηλικίας 9 και 11 ετών από την Γ’ και Ε’ τάξη των Δημοτικών Σχολείων όλης της Θεσσαλονίκης. Το δείγμα συμπεριλάμβανε αγόρια (Ν=8419) και κορίτσια (Ν=8072). Υπολογίστηκαν οι συχνότητες των διατροφικών συνηθειών ανα κατηγορία του Δείκτη Μάζας Σώματος και ανα φύλο. Επίσης εφαρμόστηκε Πολλαπλή Γραμμική Παλινδρόμηση (OLS) για την καλύτερη μελέτη της πιθανής επίδρασης των ερμηνευτικών παραγόντων στην παιδική παχυσαρκία καθώς και Γεωγραφικά Σταθμισμένη Παλινδρόμηση (GWR) η οποία εστιάζει στη διερεύνηση τοπικών διαφοροποιήσεων της επίδρασης αυτής. Οι τοπικές διαφοροποιήσεις αυτές χαρτογραφήθηκαν. Αποτελέσματα: Παρατηρήθηκε οτι τα παχύσαρκα παιδιά καταναλώνουν πρωϊνό και τα ενδιάμεσα γεύματα με μικρότερη συχνότητα απ’ότι τα φυσιολογικού βάρους. Τα κορίτσια είχαν πιο υγιεινές συνήθειες απ’ότι τα αγόρια. Τα αποτελέσματα της πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμηση έδειξαν οτι οι σημαντικότερες επεξηγηματικές παράμετροι της παχυσαρκίας είναι η συνήθεια κατανάλωσης πρωϊνού και το μορφωτικό επίπεδο. Με την μέθοδο της GWR αποτυπώθηκε η μεταβλητότητα των παραμέτρων αυτών στον χώρο με σκοπό να εντοπιστούν γειτονικοί δήμοι που να σχηματίζουν «εστίες» παχυσαρκίας. Δεν βρέθηκαν να υπάρχουν τέτοιες ζώνες εντός της περιοχής της Θεσσαλονίκης. Συζήτηση: Η παρούσα μελέτη αποτελεί μια από τις πρώτες που χρησιμοποιούν την μέθοδο της Γεωγραφικά Σταθμισμένης Παλινδρόμησης για την διερεύνηση της σχέσης παιδικής παχυσαρκίας και κοινωνικοοικονομικών συνιστωσών στον Ελλαδικό χώρο. Τα ευρήματα είναι σε συμφωνία με πολλές άλλες πρόσφατες μελέτες που υποδεικνύουν πως η λήψη πρωϊνού αποτελεί προστατευτικό παράγοντα έναντι της παχυσαρκίας σε αντίθεση με το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο. Ολοένα περισσότερες μελέτες συσχετίζουν το μορφωτικό επίπεδο των γονέων με την παιδική παχυσαρκία. Μάλιστα θεωρείται οτι πλέον αποτελεί έναν από τους ισχυρότερους παράγοντες για την ανάπτυξη παχυσαρκίας στο παιδί. Υπήρχαν κάποιοι περιορισμοί, από τους οποίους ο πιο σημαντικός ίσως είναι η χρήση μέσων εκτιμήσεων των κοινωνικοοικονομικών χαρακτηριστικών του δήμου και η γενίκευσή τους στον πληθυσμό. Περαιτέρω μελέτη χρειάζεται ωστε να μπορέσει να εξηγηθεί πλήρως η γεωγραφική μεταβλητότητα της παιδικής παχυσαρκίας στη Θεσσαλονίκη.

2014-07-17

Ελληνικά

Διαιτολογία (Γενικά)
Διατροφή (Γενικά). DRI’s
Διατροφή παιδιών και εφήβων

Παχυσαρκία στα παιδιά - Ελλάδα - Θεσσαλονίκη (Νομός)
Διατροφικές συνήθειες - Παιδιά
Παιδιά - Διατροφή - Οικονομικές απόψεις
Παιδιά - Διατροφή - Κοινωνικές απόψεις

παιδική παχυσαρκία, Ελλάδα, Θεσσαλονίκη, διατροφή, οικονομία

116 σ., εικ., πίν., χάρτες, σχ.

Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0