Περίληψη:
Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι ο προσδιορισμός των παραγόντων που επηρεάζουν τις αποφάσεις του νοικοκυριού σχετικά με το δανεισμό του. Η δειγματοληπτική έρευνα πραγματοποιήθηκε με τη χρήση ερωτηματολογίου, το οποίο συμπληρώθηκε κατά την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου 2009, μετά το «ξέσπασμα» της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, σε 400 αστικά νοικοκυριά της Βορειοανατολικής Ηπειρωτικής Ελλάδας. Για την επεξεργασία των δεδομένων εκτιμήθηκαν τα ακόλουθα οικονομετρικά υποδείγματα: το μοντέλο δύο σταδίων του Heckman, της probit παλινδρόμησης, της πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης, της ισομερούς και της διατεταρτημοριακής παλινδρόμησης.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, τα νοικοκυριά πριν από τη λήψη δανείου πραγματοποιούν σχετική έρευνα αγοράς. Τα νοικοκυριά που προβαίνουν σε έρευνα αγοράς είναι νέα, έγγαμα, με υψηλό εισόδημα και δανείζονται μεγάλα ποσά. Επιπλέον, με την εκτίμηση ενός υποδείγματος δύο σταδίων του Heckman, για την πιθανότητα λήψης δανείου από τα νοικοκυριά και το ποσό που δανείζονται, προέκυψε ότι δάνειο λαμβάνουν κυρίως οι νέοι, οι έγγαμοι, οι μισθωτοί, που έχουν ιδιόκτητη κατοικία και κατέχουν πιστωτική κάρτα. Επιπλέον, υψηλά ποσά δανείου έχουν τα νοικοκυριά με υψηλό εισόδημα, ιδιόκτητη κατοικία και υψηλή αναλογία μελών του νοικοκυριού που εργάζονται. Όσον αφορά στα είδη των δανείων που λαμβάνουν τα νοικοκυριά, αυτά είναι κυρίως στεγαστικά και ακολουθούν τα καταναλωτικά και τα προσωπικά. Επίσης, πιστωτικές κάρτες έχουν οι νέοι και όσα νοικοκυριά έχουν υψηλό εισόδημα και θετική στάση απέναντι στην αγορά προϊόντων με δόσεις.
Η μελέτη της δανειοληπτικής συμπεριφοράς των ελληνικών νοικοκυριών είναι σημαντική για τη διαμόρφωση και την εφαρμογή της κατάλληλης πολιτικής για την προστασία των καταναλωτών - δανειοληπτών.
Λέξεις-κλειδιά:
δάνεια, νοικοκυριά, Βορειοανατολική Ελλάδα, πιστωτική κάρτα