Πρωτότυπος Τίτλος:
Επίδραση διατροφικών παραγόντων στην πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη εγκεφαλικών επεισοδίων
Συγγραφέας:
Μίλεσης, Γιώργος
Επιβλέπων καθηγητής:
Ζαμπέλας, Αντώνιος
Περίληψη:
Το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ) είναι ένα κλινικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από αιφνίδια εισβολή κάποιου εστιακού ελλείμματος – το οποίο διαρκεί 24 ώρες τουλάχιστον και οφείλεται σε διαταραχή της εγκεφαλικής λειτουργίας. Τα εστιακά συμπτώματα και τα κλινικά σημεία ενός ΑΕΕ έχουν άμεση σχέση με την περιοχή που αρδεύεται το πάσχον αγγείο. Με βάση την παθογένεια τους, διακρίνονται σε ισχαιμικά και αιμορραγικά εγκεφαλικά.
Τα εγκεφαλικά επεισόδια μπορούν να επηρεάσουν άμεσα τη διατροφική κατάσταση του ασθενούς (δυσκολία στην επικοινωνία, δυσκολία στη μάσηση, δυσφαγία, ημιπληγία, ανορεξία κτλ). Πέραν τούτου, μπορούν να προκαλέσουν αδυναμία ή παράλυση των μυών, δυσκολία ή αστάθεια βάδισης, απώλεια ισορροπίας, συναισθηματική αστάθεια κ.α.
Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η προχωρημένη ηλικία, το φύλο, η κληρονομικότητα, η φυλή, ένα προηγηθέν ΑΕΕ, η υπέρταση, το κάπνισμα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία, τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης και λιπιδίων ορού, η αυξημένη κατανάλωση αλατιού και οινοπνεύματος, τα από του στόματος αντισυλληπτικά στις γυναίκες.
Ως εκ τούτου, η πρωτογενής πρόληψη επικεντρώνεται στην πρόληψη/ θεραπεία παραγόντων κινδύνου για ΑΕΕ, όπως η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπερλιπιδαιμία, η χρόνια κολπική μαρμαρυγή, η ασυμπτωματική καρωτιδική στένωση, η παχυσαρκία, οι επιπλοκές καπνίσματος και υπερκατανάλωσης αλκοόλ. Επιπρόσθετα, η δευτερογενής πρόληψη επικεντρώνεται σε αντιυπερτασικά μέτρα, σε αντιθρομβωτικό έλεγχο και ελαχιστοποίηση παραγόντων που σχετίζονται με κίνδυνο εκδήλωσης καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Πρωταρχικής σημασίας στην πρόληψη των ΑΕΕ είναι η διασφάλιση της φυσιολογικής παραγωγής NO από το αρτηριακό ενδοθήλιο και η αναστολή της αθηρωματικής διαδικασίας. Στην κατεύθυνση αυτή, μεγάλος αριθμός ερευνών υποστηρίζει τον περιορισμό λήψης Na και την αύξηση πρόσληψης K, Ca, Mg και Se. Ο εμπλουτισμός των προϊόντων δημητριακών με φυλλικό οξύ στις ΗΠΑ, μείωσε τα επίπεδα ομοκυστεΐνης πλάσματος αλλά δεν συνετέλεσε σε μείωση εμφάνισης καρδιαγγειακών προβλημάτων, όπως υποστηρίζουν επιδημιολογικές έρευνες. Επιπλέον, οι αντιοξειδωτικές βιταμίνες (A, C, E) – αυτούσιες ή σε συνδυασμό – δεν προστατεύουν (επαρκώς) από ΑΕΕ. Τα φλαβονοειδή (μαζί με άλλες φυτοχημικές ουσίες), κάποια αμινοξέα, μικρά πεπτίδια (π.χ. γλουταθειόνη) και αζωτογενείς μεταβολίτες (κρεατινίνη, ουρικό οξύ) είναι δυνητικά αντιοξειδωτικά, αποσβένοντας άμεσα τις ελεύθερες ρίζες. Τέλος, υποστηρίζεται πως η κατανάλωση λιναρόσπορου, κρασιού, τσαγιού και ξηρών καρπών σε ποσότητες επαρκείς για τον FDA, μπορεί μα αποδειχθεί ευεγερτική.
Σαν αποτέλεσμα όλων αυτών συστήνονται τουλάχιστον: 2 μερίδες γαλακτοκομικών ημερησίως, 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών/ μέρα, 20-25 gr φυτικών ινών/ μέρα, 1-2 φορές/ εβδομάδα όσπρια, 1-2 φορές/ εβδομάδα ψάρια. Συνίσταται η μέτρια εως περιορισμένη κατανάλωση αλκοόλ και η χρήση λιπών πλούσια σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα.
Πρόσφατες μελέτες υποστηρίζουν πως η μεσογειακή διατροφή μπορεί να αποτελέσει μια καλή εναλλακτική λύση στην πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Τα εγκεφαλικά επεισόδια μπορούν να επηρεάσουν άμεσα τη διατροφική κατάσταση του ασθενούς (δυσκολία στην επικοινωνία, δυσκολία στη μάσηση, δυσφαγία, ημιπληγία, ανορεξία κτλ). Πέραν τούτου, μπορούν να προκαλέσουν αδυναμία ή παράλυση των μυών, δυσκολία ή αστάθεια βάδισης, απώλεια ισορροπίας, συναισθηματική αστάθεια κ.α.
Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η προχωρημένη ηλικία, το φύλο, η κληρονομικότητα, η φυλή, ένα προηγηθέν ΑΕΕ, η υπέρταση, το κάπνισμα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία, τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης και λιπιδίων ορού, η αυξημένη κατανάλωση αλατιού και οινοπνεύματος, τα από του στόματος αντισυλληπτικά στις γυναίκες.
Ως εκ τούτου, η πρωτογενής πρόληψη επικεντρώνεται στην πρόληψη/ θεραπεία παραγόντων κινδύνου για ΑΕΕ, όπως η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπερλιπιδαιμία, η χρόνια κολπική μαρμαρυγή, η ασυμπτωματική καρωτιδική στένωση, η παχυσαρκία, οι επιπλοκές καπνίσματος και υπερκατανάλωσης αλκοόλ. Επιπρόσθετα, η δευτερογενής πρόληψη επικεντρώνεται σε αντιυπερτασικά μέτρα, σε αντιθρομβωτικό έλεγχο και ελαχιστοποίηση παραγόντων που σχετίζονται με κίνδυνο εκδήλωσης καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Πρωταρχικής σημασίας στην πρόληψη των ΑΕΕ είναι η διασφάλιση της φυσιολογικής παραγωγής NO από το αρτηριακό ενδοθήλιο και η αναστολή της αθηρωματικής διαδικασίας. Στην κατεύθυνση αυτή, μεγάλος αριθμός ερευνών υποστηρίζει τον περιορισμό λήψης Na και την αύξηση πρόσληψης K, Ca, Mg και Se. Ο εμπλουτισμός των προϊόντων δημητριακών με φυλλικό οξύ στις ΗΠΑ, μείωσε τα επίπεδα ομοκυστεΐνης πλάσματος αλλά δεν συνετέλεσε σε μείωση εμφάνισης καρδιαγγειακών προβλημάτων, όπως υποστηρίζουν επιδημιολογικές έρευνες. Επιπλέον, οι αντιοξειδωτικές βιταμίνες (A, C, E) – αυτούσιες ή σε συνδυασμό – δεν προστατεύουν (επαρκώς) από ΑΕΕ. Τα φλαβονοειδή (μαζί με άλλες φυτοχημικές ουσίες), κάποια αμινοξέα, μικρά πεπτίδια (π.χ. γλουταθειόνη) και αζωτογενείς μεταβολίτες (κρεατινίνη, ουρικό οξύ) είναι δυνητικά αντιοξειδωτικά, αποσβένοντας άμεσα τις ελεύθερες ρίζες. Τέλος, υποστηρίζεται πως η κατανάλωση λιναρόσπορου, κρασιού, τσαγιού και ξηρών καρπών σε ποσότητες επαρκείς για τον FDA, μπορεί μα αποδειχθεί ευεγερτική.
Σαν αποτέλεσμα όλων αυτών συστήνονται τουλάχιστον: 2 μερίδες γαλακτοκομικών ημερησίως, 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών/ μέρα, 20-25 gr φυτικών ινών/ μέρα, 1-2 φορές/ εβδομάδα όσπρια, 1-2 φορές/ εβδομάδα ψάρια. Συνίσταται η μέτρια εως περιορισμένη κατανάλωση αλκοόλ και η χρήση λιπών πλούσια σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα.
Πρόσφατες μελέτες υποστηρίζουν πως η μεσογειακή διατροφή μπορεί να αποτελέσει μια καλή εναλλακτική λύση στην πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Ημερομηνία κατάθεσης:
2003
Γλώσσες Τεκμηρίου:
Ελληνικά
Λοιπά Θέματα:
Εγκεφαλοαγγειακές διαταραχές
Εγκεφαλοαγγειακές διαταραχές - Πρόληψη
Εγκεφαλοαγγειακές διαταραχές - Διαιτολογικές απόψεις
Εγκεφαλοαγγειακές διαταραχές - Πρόληψη
Εγκεφαλοαγγειακές διαταραχές - Διαιτολογικές απόψεις
Περιγραφή:
139 σ. : πίν., διαγρ.
Άδεια χρήσης:
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0
