Έθιμα γύρω από το νεκρό και το θάνατο και η παρηγορητική λειτουργία για τους πενθούντες: το χθες και το σήμερα

Κυβέλου, Αγγελική, Λεωνίδας

Γεωργιτσογιάννη, Ευαγγελία

Στη διπλωματική αυτή εργασία παρουσιάζονται τα έθιμα τα σχετικά με το νεκρό και το θάνατο και η παρηγορητική λειτουργία που αυτά ασκούν στους πενθούντες, εξετάζοντας τα, κατά την αρχαιότητα, το χριστιανισμό μέχρι τα νεώτερα χρόνια και τη σύγχρονη εποχή. Στο πρώτο μέρος της εργασίας, εκτίθενται οι αντιλήψεις για τη ζωή και το θάνατο, που επηρεάζουν και διαμορφώνουν τα έθιμα της κάθε εξεταζόμενης περιόδου και γίνεται αναφορά των εθίμων. Στο δεύτερο μέρος προσεγγίζεται η παρηγορητική λειτουργία που ασκούν τα έθιμα αυτά, στους πενθούντες. Τα τελετουργικά του θρήνου, εξετάζονται ως «διαβατήρια έθιμα» και διερευνάται ο συμβολισμός τους γύρω από αυτήν την προβληματική. Στη συνέχεια επιχειρείται μια αντιπαραβολή των εθίμων με τα στάδια του πένθους και τη λειτουργική και συμβολική τους αξία, με γνώμονα την αφομοίωση του γεγονότος του θανάτου. Αναφερόμαστε τέλος στις πρακτικές που ακολουθούνται σήμερα. Τα συμπεράσματα που εξήχθησαν από την βιβλιογραφική έρευνα είναι ότι ο νεκρός και ο θάνατος συμβάντα οικουμενικά και βιολογικά, δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν παρά μόνο ως κοινωνικό- πολιτισμικά φαινόμενα. Το πένθος αποτελεί την προσαρμογή στην απώλεια και ο θρήνος είναι η απαραίτητη διεργασία, για να επιτευχθεί αυτή η προσαρμογή, έτσι ώστε ο πενθών να μπορέσει μεταμορφωμένος από την απώλεια και ανακαινισμένος ηθικά, να επανασυνδεθεί με το κοινωνικό σύνολο. Στις αγροτικές κοινωνίες, η επαφή με το θάνατο ήταν αναπόφευκτη, ο θρήνος δε, ακουμπούσε σε όλη την κοινότητα, μέσα σε θρησκευτικό πλαίσιο. Στις σημερινές δυτικές κοινωνίες, ο θάνατος αποτελεί ταμπού, με την έννοια ότι αποτελεί μέλημα ειδικών, το νεκρό σώμα απομακρύνεται από την φροντίδα των συγγενών, ο θρήνος αποτελεί όλο και περισσότερο ατομική υπόθεση και η στήριξη στο θρήνο ενδέχεται να αποτελεί μέλημα ειδικών, όπως άλλωστε και η αγωγή των παιδιών στην απώλεια να αποτελέσει μέλημα της παιδείας.

2010-12-13

Ελληνικά

Κοινωνικές επιστήμες (Γενικά)

Νεκρικές τελετές και έθιμα
Θανατολογία
Ταφή
Πένθος

Έθιμα, θάνατος, λειτουργία

213 σ. : πίν., διαγρ., σχ.

Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0