Περίληψη:
Στην παρούσα εργασία διερευνάται το προφίλ παρακίνησης των διευθυντών των δημόσιων
σχολείων (Δημοτικών, Γυμνασίων και Λυκείων) του νομού Αττικής, με βάση τη θεωρία των
«Τριών Αναγκών» του McClelland D. (1961,1990). Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, οι τρείς
βασικές ανάγκες των ατόμων για επιτεύγματα, για εξουσία και για συναισθηματική σύνδεση,
διαμορφώνουν ένα ατομικό προφίλ παρακίνησης, ανάλογα με τη σχετική ισχύ της κάθε
ανάγκης. Το προφίλ παρακίνησης οδηγεί τα άτομα σε συγκεκριμένη συμπεριφορά. Έχει
αποδειχτεί, ότι συγκεκριμένα προφίλ παρακίνησης των διευθυντών σε διάφορους οργανισμούς
σχετίζονται θετικά με την αποτελεσματική άσκηση ηγεσίας (McClelland D., 1961,1990).
Επιπλέον, η συμπεριφορική πολυπλοκότητα των διευθυντών, όπως ορίζεται από το θεωρητικό
«Πλαίσιο των Ανταγωνιστικών Αξιών» (Competing Values Framework), (Quinn & Rohrbaugh,
1983), αποτελεί ένδειξη αποτελεσματικότητας της ηγεσίας. Στόχος της έρευνας είναι να
εξετάσει, κατά πόσο η θεωρία των τριών αναγκών βρίσκει εφαρμογή στον τομέα της σχολικής
ηγεσίας και να διαπιστώσει εάν συγκεκριμένα προφίλ παρακίνησης των διευθυντών σχετίζονται
με την αποτελεσματικότητα της ηγεσίας τους, έναντι κάποιων άλλων προφίλ παρακίνησης, τα
οποία είναι λιγότερο αποτελεσματικά. Ως μέτρο αποτελεσματικότητας της ηγεσίας των
διευθυντών, υιοθετείται ο βαθμός της συμπεριφορικής τους πολυπλοκότητας, ο οποίος
προκύπτει από ειδικά σχεδιασμένο ερωτηματολόγιο αυτοαναφοράς. Τα αποτελέσματα έδειξαν
πως δύο μόνο προφίλ παρακίνησης σχετίζονται σημαντικά με την αποτελεσματική ηγεσία. Το
πρώτο προφίλ είναι αυτό, των διευθυντών που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη για εξουσία από την
ανάγκη για συναισθηματική σύνδεση. Το δεύτερο προφίλ είναι αυτό, των διευθυντών που
έχουν τόσο την ανάγκη για εξουσία, όσο και την ανάγκη για επιτεύγματα σε μεγαλύτερο βαθμό
από την ανάγκη για συναισθηματική σύνδεση. Τα προφίλ αυτά συμπίπτουν με εκείνα
αποτελεσματικών διευθυντών σε οργανισμούς έξω από το χώρο της εκπαίδευσης, όπως
προκύπτουν από τις έρευνες του McClelland και άλλων ερευνητών. Εκτενής συζήτηση των
συμπερασμάτων, των ερευνητικών περιορισμών και προτάσεις για μελλοντική έρευνα
συνοδεύουν την παρούσα μελέτη.
Λέξεις-κλειδιά:
Διεύθυνση, σχολείο, ηγεσία, διευθυντής, παρακίνηση