Συμβολή στη μελέτη της Γεωγραφίας της Κύπρου τον 19ο αιώνα μέσα από την ανάλυση ιστορικών χαρτών και άλλων τεκμηρίων με σύγχρονα εργαλεία και μεθόδους Γεωπληροφορικής

Παπαδιάς, Ευάγγελος, Γεώργιος

Χαλκιάς, Χρίστος

Δίχως αμφιβολία, η κοινωνία, ο σύγχρονος πολιτισμός και κατ’ επέκταση και ο ακαδημαϊκός χώρος και τα επιστημονικά πεδία, αντιμετωπίζουν έναν μεγάλο και σε πολλές περιπτώσεις ραγδαίο μετασχηματισμό. Η ψηφιακή γνώση, οι ψηφιακές διαδικασίες ανάλυσης, παρουσίασης, διδασκαλίας, μεθοδολογίας κλπ., υιοθετούνται ολοένα και περισσότερο, άλλες φορές άκριτα και άλλες με έντονο σκεπτικισμό. Τα Συστήματα Ιστορικής Γεωγραφικής Πληροφορίας (Historical GIS) είναι ένα αναδυόμενο εργαλείο έρευνας των τελευταίων δεκαετιών, το οποίο τυγχάνει σχετικά περιορισμένης αποδοχής από τις Ανθρωπιστικές επιστήμες. Στην παρούσα διατριβή γίνεται σύνθεση ιστορικών γεωγραφικών πληροφοριών, διαφορετικής μορφής και από διαφορετικές πηγές, με σκοπό τη μελέτη της εξέλιξης στοιχείων του τοπίου της Κύπρου, αξιοποιώντας ιστορικούς χάρτες, περιγραφές περιηγητών, ιστορικά δεδομένα απογραφών και άλλες αναπαραστάσεις του χώρου, από τις αρχές της Οθωμανικής περιόδου (1571) μέχρι και πριν την Τουρκική εισβολή (1969). Επίκεντρο ενδιαφέροντος αποτελεί ο 19ος αιώνας και βασικό ιστορικό τεκμήριο μελέτης, ο εμβληματικός για τη χαρτογραφία του νησιού χάρτης του Horatio Herbert Kitchener, έκδοσης 1885. Χρησιμοποιώντας μεθόδους και τεχνικές της Επιστήμης Γεωγραφικής Πληροφορίας, αναζητούνται χωρικά πρότυπα και εξετάζεται η συμβολή αλλά και τα μειονεκτήματα των Συστημάτων Ιστορικής Γεωγραφικής Πληροφορίας, ως εργαλείου έρευνας στις επιστήμες του ανθρώπου και πιο συγκεκριμένα στην ιστορική έρευνα. Η διατριβή επιχειρεί να συμβάλλει στην κατανόηση της Γεωγραφίας της Κύπρου τον 19ο αιώνα, εστιάζοντας στον πληθυσμό, τους οικισμούς, στην κάλυψη γης, στις βασικές αγροτικές δραστηριότητες και στα δίκτυα μεταφοράς και επικοινωνίας. Παράλληλα, γίνεται κριτική αξιολόγηση των στοιχείων που αποτυπώνονται στο χάρτη του H.H. Kitchener και αποτέλεσαν αντικείμενο της εμπειρικής ανάλυσης. Από τη διερεύνηση, αναδεικνύεται η σπουδαιότητα της μελέτης των ιστορικών τοπωνυμίων, που αποτελεί το θεμέλιο λίθο για την αξιοποίηση οποιουδήποτε ιστορικού τεκμηρίου. Η οργάνωση σύγχρονων γεωγραφικών ευρετηρίων (gazetteers) αποτελεί τη βάση για την περαιτέρω ανάπτυξη των Συστημάτων Ιστορικών Γεωγραφικών Πληροφοριών. Ιδιαίτερα για την Κύπρο, η μελέτη των τοπωνυμίων είναι υψηλής πολιτισμικής αξίας.

2023-11-21

Ελληνικά

Γεωγραφία (Γενικά)
Ιστορική γεωγραφία

Κύπρος - Ιστορία
Χαρτογραφία - Κύπρος
Χάρτες

Γεωπληροφορική, Κύπρος, Ιστορική Χαρτογραφία, Συστήματα Ιστορικών Γεωγραφικών Πληροφοριών, Τοπωνύμια

483 σ.,εικ.,πίν.,διαγρ.,χάρτες,σχ.

Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0