Περίληψη:
Αντικείμενο της έρευνας αυτής είναι η διερεύνηση της παλιννόστησης των αλβανών μεταναστών πρώτης γενιάς από την Ελλάδα, οι οποίοι ζουν και εργάζονται στα Τίρανα για τουλάχιστον 12 μήνες ή είναι συνταξιούχοι. Η έρευνα εστιάζεται στα νοήματα που οι παλιννοστούντες αποδίδουν στις εμπειρίες τους σε τρεις περιόδους της ζωής τους: πριν μεταναστεύσουν, κατά τη μετανάστευση και, τέλος, μετά την επιστροφή τους στην Αλβανία. Η εξέταση αυτών των τριών περιόδων παρέχει τη δυνατότητα να γίνει κατανοητό μέχρι ποιο βαθμό η μεταναστευτική εμπειρία και το κοινωνικό/θεσμικό πλαίσιο της χώρας υποδοχής και προέλευσης έχουν επηρεάσει την απόφασή τους να παλιννοστήσουν, καθώς και την μετέπειτα διαδικασία προσαρμογής τους, να διερευνηθεί το πώς αισθάνθηκαν αρχικώς κατά την διαδικασία εγκατάστασής τους στην χώρα υποδοχής και κατόπιν στην χώρα προέλευσης, να επισημανθούν τα προβλήματα προσαρμογής τους σε αυτές τις δύο χώρες, να αναλυθεί πως έχει αλλάξει το ανθρώπινο, κοινωνικό και οικονομικό κεφαλαίο των παλιννοστούντων και, τέλος, να εντοπισθεί ο ρόλος του αλβανικού κράτους στην ένταξή τους στην αλβανική κοινωνία. Η συλλογή των δεδομένων έγινε μέσω ημιδομημένων συνεντεύξεων με παλιννοστούντες, για την εύρεση και επιλογή των οποίων χρησιμοποιήθηκε η τεχνική της χιονοστιβάδας. Οι αφηγήσεις τους προσεγγίζονται από την σκοπιά της ερμηνευτικής θεωρίας η οποία επιτρέπει να αναλυθούν σε βάθος τα νοήματα που οι παλιννοστούντες επισυνάπτουν στις εμπειρίες τους.
Η έρευνα δείχνει ότι η παλιννόστηση δεν είναι απλώς μια επιστροφή σε έναν παλιό και γνώριμο περιβάλλον. Αντίθετα πρόκειται για επιστροφή σε ένα περιβάλλον ταυτόχρονα παλιό και νέο, οικείο και μεταλλαγμένο. Το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον έχει αλλάξει τόσο ώστε οι παλιννοστούντες να νιώθουν ως «ξένοι» στην χώρα τους. Όντας σε ένα τέτοιο περιβάλλον, οι παλιννοστούντες κάνουν συνεχώς συγκρίσεις μεταξύ της ζωής τους στην κομμουνιστική Αλβανία, στην Ελλάδα και στην τωρινή Αλβανία. Από τις συγκρίσεις αυτές αναδύεται η εικόνα της πατρίδας στην οποία θα επιθυμούσαν να είχαν παλιννοστήσει. Πρόκειται για μια ιδανική εικόνα η οποία αποτελείται από το άθροισμα όλων των θετικών χαρακτηριστικών αυτών των σχετικά διαφορετικών κόσμων. Η κατανόηση της κατάστασης στην οποία βρίσκονται τους ωθεί στην αναζήτηση ευκαιριών για μια καλύτερη ζωή σε άλλες, πιο αναπτυγμένες χώρες της Δύσης.
Λέξεις-κλειδιά:
αποξένωση, επαναπροσαρμογή, προσαρμογή, παλιννόστηση, μετανάστευση