Ολοκληρωμένη, βιώσιμη τοπική και ενδογενής ανάπτυξη στη νησιωτική Ελλάδα: η περίπτωση της νήσου Πάτμου

Γιαμαίου, Αργυρή

Αποστολόπουλος, Κωνσταντίνος Δ.

Σκοπός της εργασίας αυτής είναι να διαπιστωθεί κατά πόσον η Πάτμος
επιτυγχάνει την ολοκληρωμένη, βιώσιμη, τοπική και ενδογενή ανάπτυξη. Σε
περιπτώσεις που κάτι τέτοιο δεν επιτυγχάνεται σε ικανοποιητικό βαθμό παρατίθενται
προτάσεις ώστε η Πάτμος να ακολουθήσει τη σωστή κατεύθυνση.
Το πρώτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας αναφέρεται καταρχήν στη
διασαφήνιση των όρων που εξετάζονται, δηλαδή στην ανάλυση και παρουσίαση των
όρων «ολοκληρωμένη», «βιώσιμη», «τοπική» και «ενδογενής» ανάπτυξη. Γίνεται μια
εκτενής αναφορά των όρων και παρουσιάζονται οι αρχές, οι πολιτικές που
εφαρμόζονται καθώς και τα μέτρα που λαμβάνονται για την επίτευξή τους κυρίως σε
επίπεδο Ε.Ε.
Κατόπιν, στο δεύτερο κεφάλαιο εξετάζονται τις πολιτικές που εφαρμόζονται
στη νησιωτική Ελλάδα και γενικότερα στις νησιωτικές περιφέρειες από την Ε.Ε. με
σκοπό την ισόρροπη ανάπτυξη. Η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί σημαντικό στόχο κάθε
περιοχής, αλλά ιδιαίτερα τα νησιά φαίνεται ότι χρήζουν άμεσης βοήθειας λόγω του
ότι αποτελούν «ευαίσθητες» περιοχές εξαιτίας των φυσικών τους χαρακτηριστικών
και ιδιαίτερα της απομόνωσης. Στα πλαίσια αυτά η Ε.Ε. δίνει ιδιαίτερη σημασία στην
ανάπτυξη και αυτών των περιοχών, μεταξύ άλλων, ώστε να θεωρούνται αυτόνομα και
να αντεπεξέρχονται στις αναφαινόμενες δυσχέρειες τους.
Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται εκτενής αναφορά στην Πάτμο και πραγματοποιείται
ανασκόπηση της παρούσας κατάστασης του νησιού. Μέσα από τα κεφάλαια που
παρουσιάζονται διαφαίνεται κατά πόσον η Πάτμος θεωρείται βιώσιμη με τις
υφιστάμενες υποδομές. Βέβαια, όπως και σε άλλα νησιά, χρειάζεται να γίνουν πολλά
2
ακόμη, ώστε η Πάτμος να βρίσκεται σε ένα ικανοποιητικό στάδιο και να
αντεπεξέρχεται στις ανακύπτουσες δυσκολίες της. Γι’ αυτό παρατίθενται κάποιες
προτάσεις οι οποίες θα συνέβαλαν ενδεχομένως προς αυτή την κατεύθυνση.
Αρχικά γίνεται μια παρουσίαση των χαρακτηριστικών που παρουσιάζει, έπειτα
διατυπώνεται συνοπτικά η ιστορική αναδρομή του νησιού και τονίζονται τα γεγονότα
που σηματοδότησαν την πορεία του στο πέρασμα των αιώνων.
Κατόπιν γίνεται αναφορά σε διάφορους τομείς του νησιού στην τουριστική
κίνηση, στις μεταφορές, στον πρωτογενή τομέα παραγωγής, στις υποδομές, στην
εκπαίδευση, στην ενέργεια κα στον πολιτισμό. Τίθενται τα βασικά χαρακτηριστικά
κάθε τομέα ώστε να διαπιστωθούν οι δυνατότητες αλλά συνάμα και τα προβλήματα
που αντιμετωπίζει.
Σημαντικό τμήμα της μελέτης αυτής είναι η έρευνα πεδίου που ακολουθεί στο
τέταρτο κεφάλαιο, καθώς αποτελεί έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Πάτμο με τη
μέθοδο των ερωτηματολόγιων (το ερωτηματολόγιο παρουσιάζεται στο Παράρτημα Ε)
και των συνεντεύξεων (παρουσιάζονται στο Παράρτημα Α). Τα ερωτηματολόγια
προοριζόταν για τους ντόπιους κατοίκους και έγινε για να διαπιστωθεί η ποιότητα
ζωής τους και η άποψη τους για την αναπτυξιακή πορεία του νησιού γενικότερα. Οι
συνεντεύξεις είχαν σκοπό να διερευνηθεί η παρούσα κατάσταση που επικρατεί σε
διάφορους τομείς, μέσω της καταγραφής των απαντήσεων που έδωσαν οι αρμόδιοι.
Στο ίδιο κεφάλαιο παρουσιάζονται και τα αποτελέσματα της έρευνας.
έπειτα στο πέμπτο κεφάλαιο ακολουθούν τα συμπεράσματα και οι προτάσεις.
Στα συμπεράσματα συνοψίζονται οι προηγούμενες παρουσιάσεις και παρατίθενται οι
τυχόν διαπιστώσεις που προέκυψαν από τη μελέτη.
Όσον αφορά τις προτάσεις, αποτελούν προσωπικές απόψεις που ενδεχομένως
θα συνέβαλαν πλείστα στην επίτευξη της ολοκληρωμένης, βιώσιμης, τοπικής και
ενδογενούς ανάπτυξης στην Πάτμο.
Τέλος στο έκτο κεφάλαιο καταγράφεται η βιβλιογραφία και έπειτα
επισυνάπτονται παραρτήματα στα οποία παρουσιάζονται οι συνεντεύξεις, οι πίνακες,
το ερωτηματολόγιο και οι χάρτες που σχετίζονται με τα προαναφερθέντα κεφάλαια.

2005

Ελληνικά

Βιώσιμη Ανάπτυξη
Οικονομία

Βιώσιμη ανάπτυξη, τοπική ανάπτυξη, υποδομές, πολιτισμός, Πάτμος

575 σ., πίν., διαγρ., εικ., χάρτ.

Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0