Πρωτότυπος Τίτλος:
Ο ρόλος των ανθρωπογενών παρεμβάσεων στην εκδήλωση πλημμυρών. Η περίπτωση των ρεμάτων Σούρες και Αγίας Αικατερίνης στο Δήμο Μάνδρας - Ειδυλλίας
Συγγραφέας:
Μαρούδη, Χαραλαμπία, Νικόλαος
Επιβλέπων καθηγητής:
Καρύμπαλης, Ευθύμιος
Περίληψη:
Οι πλημμύρες θεωρούνται από τους πλέον συχνούς και ευρέως διαδεδομένους φυσικούς κινδύνους παγκοσμίως. Αποτελούν μέρος των φυσικών υδρολογικών διεργασιών σε μια υδρολογική λεκάνη, δεδομένου όμως ότι είναι αρκετά συνηθισμένο στις όχθες του ποταμού να βρίσκονται κατοικημένες περιοχές, αυτό θεωρείται ένα επικίνδυνο και συχνά καταστροφικό φαινόμενο.
Στην παρούσα εργασία εξετάζεται και αναλύεται ο ρόλος των ανθρωπογενών παρεμβάσεων στην εκδήλωση πλημμυρών. Πιο συγκεκριμένα αναλύονται οι ανθρωπογενείς παρεμβάσεις που έχουν γίνει στην περιοχή του Δήμου Μάνδρας – Ειδυλλίας και στα δύο κυρίως ρέματα Σούρες και Αγίας Αικατερίνης.
Η παρούσα μελέτη δομείται σε δύο μέρη: το Θεωρητικό Μέρος (Α΄ Μέρος) και το Εμπειρικό Μέρος (Β΄ Μέρος). Στο Α΄ Μέρος, γίνεται η θεωρητική προσέγγιση εννοιών και όρων που αφορούν τις πλημμύρες. Αρχικά αναλύεται η υδρολογία των πλημμυρών και οι σχετικές διεργασίες, εστιάζοντας στην επιφανειακή απορροή και τους παράγοντες που την επηρεάζουν. Στη συνέχεια γίνεται ανάλυση των παραγόντων που επηρεάζουν την εκδήλωση των πλημμυρών με ιδιαίτερη έμφαση στα ανθρωπογενή αίτια των πλημμυρών όπως αλλαγές στις χρήσεις γης, αποψίλωση δασών – πυρκαγιές, αστικοποίηση, παρεμβάσεις αλλοίωσης και υποβάθμισης των υδατορευμάτων. Επίσης παρατίθενται οι πιο σημαντικές ερευνητικές εργασίες ανάλυσης και διερεύνησης των αιτιών των πλημμυρών που έχουν πραγματοποιηθεί τόσο στο διεθνή όσο και στον Ελλαδικό χώρο. Τέλος γίνεται αναφορά στα έργα προστασίας από υδρολογικούς κινδύνους. Στη συνέχεια αναλύονται τα αίτια των πλημμυρών στα ρέματα, καθώς και οι σύγχρονες τάσεις παρεμβάσεων στα ρέματα.
Στο Β΄ Μέρος αναπτύσσεται η εμπειρική μελέτη. Σ’ αυτό, γίνεται η τοποθέτηση γενικών-αναγνωριστικών στοιχείων για την περιοχή της Μάνδρας, σχετικά με γεωλογικά, γεωμορφολογικά, υδρογεωλογικά, διοικητικά, δημογραφικά, οικονομικά, χωροταξικά και πολεοδομικά δεδομένα, καθώς επίσης γίνεται αναφορά στις μελέτες και κατασκευές αντιπλημμυρικών έργων που αφορούν την περιοχή μελέτης. Επιπλέον επιχειρείται μια προσπάθεια εντοπισμού των διαφόρων μορφών τρωτότητας και προσαρμοστικότητας της περιοχής έναντι πλημμυρικού κινδύνου.
Στη συνέχεια γίνεται καταγραφή και ανάλυση των ανθρωπογενών παρεμβάσεων που έχουν γίνει στην περιοχή μελέτης και ειδικότερα στα ρέματα Σούρες και Αγίας Αικατερίνης, µε σκοπό τον εντοπισμό των σηµαντικότερων προβληµάτων καθώς και των μηχανισμών µέσω των οποίων μπορεί να επηρεαστεί η ένταση και η έκταση μιας πλημμύρας. Γίνεται καταγραφή και ανάλυση της κατάστασης γενικά στην περιοχή και στη συνέχεια στα δύο ρέματα πριν από την καταστροφική πλημμύρα το Νοέμβριο του 2017 με στόχο τη διερεύνηση του ρόλου των ανθρωπογενών πιέσεων που ενέτειναν την καταστροφή, αλλά και της υφιστάμενης κατάστασης, λαμβάνοντας υπόψη ότι στην περιοχή βρίσκεται σε εξέλιξη η κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων.
Τέλος αναπαράγονται τα συμπεράσματα της παρούσας μελέτης, όπου διαπιστώνεται ότι οι ανθρωπογενείς παρεμβάσεις και κυρίως η κάλυψη των φυσικών επιφανειών με μη υδροπερατά υλικά, ο περιορισμός της κοίτης των ρεμάτων λόγω αυθαίρετης δόμησης, η αλλαγή του ρου των ρεμάτων, τα ανεπαρκή τεχνικά υδραυλικά έργα, είναι σημαντικές αιτίες εκδήλωσης και αύξησης της δριμύτητας των πλημμυρών.
Στην παρούσα εργασία εξετάζεται και αναλύεται ο ρόλος των ανθρωπογενών παρεμβάσεων στην εκδήλωση πλημμυρών. Πιο συγκεκριμένα αναλύονται οι ανθρωπογενείς παρεμβάσεις που έχουν γίνει στην περιοχή του Δήμου Μάνδρας – Ειδυλλίας και στα δύο κυρίως ρέματα Σούρες και Αγίας Αικατερίνης.
Η παρούσα μελέτη δομείται σε δύο μέρη: το Θεωρητικό Μέρος (Α΄ Μέρος) και το Εμπειρικό Μέρος (Β΄ Μέρος). Στο Α΄ Μέρος, γίνεται η θεωρητική προσέγγιση εννοιών και όρων που αφορούν τις πλημμύρες. Αρχικά αναλύεται η υδρολογία των πλημμυρών και οι σχετικές διεργασίες, εστιάζοντας στην επιφανειακή απορροή και τους παράγοντες που την επηρεάζουν. Στη συνέχεια γίνεται ανάλυση των παραγόντων που επηρεάζουν την εκδήλωση των πλημμυρών με ιδιαίτερη έμφαση στα ανθρωπογενή αίτια των πλημμυρών όπως αλλαγές στις χρήσεις γης, αποψίλωση δασών – πυρκαγιές, αστικοποίηση, παρεμβάσεις αλλοίωσης και υποβάθμισης των υδατορευμάτων. Επίσης παρατίθενται οι πιο σημαντικές ερευνητικές εργασίες ανάλυσης και διερεύνησης των αιτιών των πλημμυρών που έχουν πραγματοποιηθεί τόσο στο διεθνή όσο και στον Ελλαδικό χώρο. Τέλος γίνεται αναφορά στα έργα προστασίας από υδρολογικούς κινδύνους. Στη συνέχεια αναλύονται τα αίτια των πλημμυρών στα ρέματα, καθώς και οι σύγχρονες τάσεις παρεμβάσεων στα ρέματα.
Στο Β΄ Μέρος αναπτύσσεται η εμπειρική μελέτη. Σ’ αυτό, γίνεται η τοποθέτηση γενικών-αναγνωριστικών στοιχείων για την περιοχή της Μάνδρας, σχετικά με γεωλογικά, γεωμορφολογικά, υδρογεωλογικά, διοικητικά, δημογραφικά, οικονομικά, χωροταξικά και πολεοδομικά δεδομένα, καθώς επίσης γίνεται αναφορά στις μελέτες και κατασκευές αντιπλημμυρικών έργων που αφορούν την περιοχή μελέτης. Επιπλέον επιχειρείται μια προσπάθεια εντοπισμού των διαφόρων μορφών τρωτότητας και προσαρμοστικότητας της περιοχής έναντι πλημμυρικού κινδύνου.
Στη συνέχεια γίνεται καταγραφή και ανάλυση των ανθρωπογενών παρεμβάσεων που έχουν γίνει στην περιοχή μελέτης και ειδικότερα στα ρέματα Σούρες και Αγίας Αικατερίνης, µε σκοπό τον εντοπισμό των σηµαντικότερων προβληµάτων καθώς και των μηχανισμών µέσω των οποίων μπορεί να επηρεαστεί η ένταση και η έκταση μιας πλημμύρας. Γίνεται καταγραφή και ανάλυση της κατάστασης γενικά στην περιοχή και στη συνέχεια στα δύο ρέματα πριν από την καταστροφική πλημμύρα το Νοέμβριο του 2017 με στόχο τη διερεύνηση του ρόλου των ανθρωπογενών πιέσεων που ενέτειναν την καταστροφή, αλλά και της υφιστάμενης κατάστασης, λαμβάνοντας υπόψη ότι στην περιοχή βρίσκεται σε εξέλιξη η κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων.
Τέλος αναπαράγονται τα συμπεράσματα της παρούσας μελέτης, όπου διαπιστώνεται ότι οι ανθρωπογενείς παρεμβάσεις και κυρίως η κάλυψη των φυσικών επιφανειών με μη υδροπερατά υλικά, ο περιορισμός της κοίτης των ρεμάτων λόγω αυθαίρετης δόμησης, η αλλαγή του ρου των ρεμάτων, τα ανεπαρκή τεχνικά υδραυλικά έργα, είναι σημαντικές αιτίες εκδήλωσης και αύξησης της δριμύτητας των πλημμυρών.
Ημερομηνία κατάθεσης:
2020-11-17
Γλώσσες Τεκμηρίου:
Ελληνικά
Θεματικές Κατηγορίες:
Γεωλογία
Γεωγραφία (Γενικά)
Γεωγραφία (Γενικά)
Λοιπά Θέματα:
Πλημμύρες - Ελλάδα
Άνθρωπος - Επίδραση περιβάλλοντος
Άνθρωπος - Επίδραση περιβάλλοντος
Λέξεις-κλειδιά:
ανθρωπογενείς παρεμβάσεις, ρέμα Αγίας Αικατερίνης, ρέμα Σούρες, Μάνδρα, Πλημμύρες
Περιγραφή:
199 σ.,εικ.,πίν.,σχ.
Άδεια χρήσης:
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0
