Πρωτότυπος Τίτλος:
Αντιοξειδωτικές και φυτοχημικές ουσιές στα βότανα και καρκίνος
Συγγραφέας:
Πανουργιά, Αικατερίνη
Επιβλέπων καθηγητής:
Σκουρολιάκου, Μαρία
Περίληψη:
Ο καρκίνος αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αιτίες θανάτου στις ανεπτυγμένες
χώρες. Το υψηλό ποσοστό θνητότητας έχει επιβάλλει μια διαφορετική προσέγγιση
για τον έλεγχο της νόσου, όπως η χημειοπροφύλαξη. Η χημειοπροφύλαξη, η οποία
ορίζεται ως η χρήση ουσιών που αναστέλλουν ή αποτρέπουν την βιολογική εξέλιξη
της καρκινογένεσης, στοχεύει σε θεραπευτική παρέμβαση σε πρώιμα στάδια της
καρκινογένεσης πριν την εμφάνιση του καρκίνου. Προς αυτήν την κατεύθυνση έχουν
μελετηθεί από πλευράς φυσικών ουσιών, ένας μεγάλος αριθμός ετερογενών
συστατικών, γνωστοί ως φυτοχημικοί παράγοντες (phytochemicals) που περιέχονται
σε βότανα, φρούτα και λαχανικά και έχουν επιδείξει χημειοπροφυλακτική δράση
έναντι διαφόρων μορφών καρκίνου σε ποικίλλες in vitro, in vivo αλλά και
επιδημιολογικές μελέτες. Απομένει η εφαρμογή σε κλινικές μελέτες για τις
περισσότερες από αυτές έτσι ώστε να αξιολογηθούν περαιτέρω σε μελέτες
παρέμβασης πριν την εφαρμογή τους στον άνθρωπο. Ανάμεσα σε αυτά τα λεγόμενα
δευτερογενή συστατικά ξεχωρίζουν για την δράση τους έναντι του καρκίνου τα
φλαβονοειδή, οι ισοφλαβόνες, διάφορα φαινολικά οξέα, τα καροτενοειδή, τα
λιμονοειδή, οι φυτοστερόλες, οι σουλφυδο-ενώσεις του γένους Allium, οι
ισοθειοκυανάτες και οι γλυκοσινολάτες. Αυτές οι ενώσεις είναι ευεργετικές για την
υγεία του ανθρώπου καθώς καταστέλλουν βλαβερές οξειδωτικές διαδικασίες,
ενεργοποιούν την αποτοξίκωση των καρκινογόνων παραγόντων από τα ξενοβιοτικά
ένζυμα του μεταβολισμού, επιδρούν στην κυτταρική διαφοροποίηση και την
απόπτωση, επεμβαίνουν στην έκφραση και λειτουργική ενεργοποίηση των
ογκοκατασταλτικών γονιδίων, στην αγγειογένεση και την μετάσταση καθώς και στην
ορμονική και αυξητική κατάσταση των κακοήθων κυττάρων. Για όλους αυτούς τους
λόγους, η παρουσία αυτών των χημικών ενώσεων στα φυτά αποτελεί, μαζί με την
ευεργετική δράση των περιεχόμενων βιταμινών και μετάλλων, έναν επιπλέον λόγο
για να συνιστάται η κατανάλωσή τους στην καθημερινή μας διατροφή.
χώρες. Το υψηλό ποσοστό θνητότητας έχει επιβάλλει μια διαφορετική προσέγγιση
για τον έλεγχο της νόσου, όπως η χημειοπροφύλαξη. Η χημειοπροφύλαξη, η οποία
ορίζεται ως η χρήση ουσιών που αναστέλλουν ή αποτρέπουν την βιολογική εξέλιξη
της καρκινογένεσης, στοχεύει σε θεραπευτική παρέμβαση σε πρώιμα στάδια της
καρκινογένεσης πριν την εμφάνιση του καρκίνου. Προς αυτήν την κατεύθυνση έχουν
μελετηθεί από πλευράς φυσικών ουσιών, ένας μεγάλος αριθμός ετερογενών
συστατικών, γνωστοί ως φυτοχημικοί παράγοντες (phytochemicals) που περιέχονται
σε βότανα, φρούτα και λαχανικά και έχουν επιδείξει χημειοπροφυλακτική δράση
έναντι διαφόρων μορφών καρκίνου σε ποικίλλες in vitro, in vivo αλλά και
επιδημιολογικές μελέτες. Απομένει η εφαρμογή σε κλινικές μελέτες για τις
περισσότερες από αυτές έτσι ώστε να αξιολογηθούν περαιτέρω σε μελέτες
παρέμβασης πριν την εφαρμογή τους στον άνθρωπο. Ανάμεσα σε αυτά τα λεγόμενα
δευτερογενή συστατικά ξεχωρίζουν για την δράση τους έναντι του καρκίνου τα
φλαβονοειδή, οι ισοφλαβόνες, διάφορα φαινολικά οξέα, τα καροτενοειδή, τα
λιμονοειδή, οι φυτοστερόλες, οι σουλφυδο-ενώσεις του γένους Allium, οι
ισοθειοκυανάτες και οι γλυκοσινολάτες. Αυτές οι ενώσεις είναι ευεργετικές για την
υγεία του ανθρώπου καθώς καταστέλλουν βλαβερές οξειδωτικές διαδικασίες,
ενεργοποιούν την αποτοξίκωση των καρκινογόνων παραγόντων από τα ξενοβιοτικά
ένζυμα του μεταβολισμού, επιδρούν στην κυτταρική διαφοροποίηση και την
απόπτωση, επεμβαίνουν στην έκφραση και λειτουργική ενεργοποίηση των
ογκοκατασταλτικών γονιδίων, στην αγγειογένεση και την μετάσταση καθώς και στην
ορμονική και αυξητική κατάσταση των κακοήθων κυττάρων. Για όλους αυτούς τους
λόγους, η παρουσία αυτών των χημικών ενώσεων στα φυτά αποτελεί, μαζί με την
ευεργετική δράση των περιεχόμενων βιταμινών και μετάλλων, έναν επιπλέον λόγο
για να συνιστάται η κατανάλωσή τους στην καθημερινή μας διατροφή.
Ημερομηνία κατάθεσης:
2004
Γλώσσες Τεκμηρίου:
Ελληνικά
Θεματικές Κατηγορίες:
Φαρμακολογία
Λοιπά Θέματα:
Βότανα - Θεραπευτική χρήση
Καρκίνος - Διαιτολογικές απόψεις
Ασθένειες - Διαιτολογικές απόψεις
Αντιοξειδωτικά
Καρκίνος - Διαιτολογικές απόψεις
Ασθένειες - Διαιτολογικές απόψεις
Αντιοξειδωτικά
Περιγραφή:
237 σ. : πίν., σχ.
Άδεια χρήσης:
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0
