Πρωτότυπος Τίτλος:
Analysis of the intertwining factors underpinning Smart Cities: A Systems Thinking Approach
Μεταφρασμένος τίτλος:
Ανάλυση των παραγόντων που αλληλοεπιδρούν και δημιουργούν τις έξυπνες πόλεις: Μια συστημική προσέγγιση
Συγγραφέας:
Μακρής, Σεραφείμ Α.
Επιβλέπων καθηγητής:
Λουκόπουλος, Περικλής
Περίληψη:
Αυτή η διπλωματική εργασία αφορά την κατανόηση της έννοιας «Έξυπνη Πόλη» (Smart city) μέσα από την ανάλυση των αλληλοεπιδρώντων παραγόντων που τη διαμορφώνουν ακολουθώντας μια συγκεκριμένη συστημική προσέγγιση. Έτσι, και ακολουθώντας μια μεθοδολογία ερευνητικού σχεδιασμού επιχειρήσαμε:
1. Να προσδιορίσουμε το πρόβλημα και να αναδείξουμε τα κίνητρά μας για την αντιμετώπισή του
2. Να καθορίσουμε τους στόχους μας , η εκπλήρωση των οποίων θα μας φέρει κοντύτερα στην κατανόηση του προβλήματος
3. Τη δημιουργία μιας θεωρητικής κατασκευής, εν τέλει μιας θεωρίας, μέσω της οποίας μια θα καταστεί εφικτή η κατανόηση της έξυπνης πόλης
Στην προσπάθεια προσδιορισμού της έννοιας «Έξυπνη πόλη» επιχειρήσαμε μια βιβλιογραφική αναζήτηση σε μια σειρά από ακαδημαϊκά άρθρα ή σε κείμενα εταιρειών ή κυβερνήσεων ή διεθνών οργανισμών με ενδιαφέρον γύρω από το θέμα για να κατανοήσουμε τα βασικά ζητήματα και τα ευρήματα στον τομέα της «Έξυπνης πόλης» όπως αυτά εμφανίστηκαν στο δημόσιο διάλογο τα τελευταία 25 ή περισσότερα χρόνια.
Η έρευνα της βιβλιογραφίας αποκάλυψε ότι η «Έξυπνη πόλη» έχει μελετηθεί κυρίως:
• Ως ένας τομέας εφαρμογής των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών μέσω των οποίων βασικές λειτουργίες της πόλης αναμένεται να τροποποιηθούν προς το συμφέρον της πόλης και των κατοίκων της.
• Ως μια νέα ατζέντα διακυβέρνησης / διαχείρισης ή μάρκετινγκ που διεξάγεται σε ολόκληρο τον κόσμο και στην οποία από την πλευρά τους συμμετέχουν ένας αυξανόμενος αριθμό ερευνητών στον ακαδημαϊκό χώρο, επιχειρήσεις αλλά και κυβερνητικές αρχές σε τοπικό ή κεντρικό επίπεδο και διεθνείς οργανισμοί.
• Ως μια νέα φάση στον μετασχηματισμό του καπιταλισμού, που αφορά τουλάχιστον στη χωρική του διάσταση
Η βιβλιογραφική έρευνα και μελέτη ανέδειξε επίσης το γεγονός ότι η «Έξυπνη πόλη» αποδείχθηκε περισσότερο "έξυπνη" και λιγότερο "πόλη", καθώς κανένας σύνδεσμος ή αντιστοίχιση ή μια προσπάθεια ένταξης με αδρό έστω τρόπο σε κάποια θεωρία για το Αστικό πλαίσιο δεν προσφέρεται στη βιβλιογραφία. Η πόλη είναι «κάτι εκεί έξω», και πάντως υπάρχει και ουσιαστικά θεωρείται ως το κέλυφος στο οποίο προστίθεται η διάσταση της Τεχνολογίας η οποία και μετατρέπει την πόλη σε «Έξυπνη πόλη». Μολονότι ένας αριθμός από τις πηγές που μελετήθηκαν ασχολείται με την παρουσίαση της πόλης ως ένα «σύστημα από συστήματα» και χρησιμοποιεί συστημική σκέψη στη θεώρηση της «Έξυπνη πόλη», η συστημική σκέψη αποτελεί ακόμα μειοψηφία στο υπό μελέτη ερευνητικό πεδίο.
Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, ο δρόμος που ακολουθήσαμε στη συγκεκριμένη διπλωματική εργασία υπήρξε διαφορετικός: Καταρχάς αναζητήσαμε και χρησιμοποιήσαμε μια Θεωρία της Πόλης ή του Αστικού πλαισίου. Το Αστικό πλαίσιο έχει προσεγγιστεί μέσα από το φακό μιας συγκεκριμένης αστικής θεωρίας (αυτής του Henri Lefebvre όπως παρουσιάζεται στα βιβλία του H Αστική Επανάσταση (The Urban Revolution) και H Παραγωγή του Χώρου (The production of Space)). Χρησιμοποιήσαμε επίσης και μια συγκεκριμένη προσέγγιση της θεωρίας των συστημάτων, συγκεκριμένα τη Μεθοδολογία των Ήπιων Συστημάτων του P.Checkland (Soft Systems Methodology ή SSM) προκειμένου να κατανοήσουμε τους παράγοντες που αλληλοεπιδρούν και που τελικά αυτή τους η αλληλοεπίδραση παράγει την πόλη (και φυσικά την «Έξυπνη πόλη») ως κοινωνικό σύστημα. Ήταν επιλογή να ερμηνεύσουμε την «Έξυπνη πόλη» "ως τρόπο μάθησης για το Αστικό πλαίσιο" και ακόμη και η οντολογική προσέγγιση που επιχειρούμε αδρά στο κεφάλαιο 6 συμβάλλει ακριβώς σε αυτό: σημασία έχει η διαδικασία με την οποία όσοι συμπράττουν στη δημιουργία της πόλης πραγματοποιούν αυτή τη σύμπραξη και ποιο είναι το μαθησιακό αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας, πως η μάθηση αλλάζει την πόλη ως κοινωνικό σύστημα . Τέλος, χρησιμοποιήσαμε μια θεωρία της μάθησης, δηλαδή τη Θεωρία της Δραστηριότητας (Activity Theory), ως μια ενιαία προσέγγιση που συνδυάζει τη μεθοδολογία σκέψης των συστημάτων (κύκλοι διαπραγμάτευσης μεταξύ των εταίρων (Stakeholders) της πόλης μέσω της μεθοδολογίας ήπιων συστημάτων) και τη θεωρία του Lefebvre για την παραγωγή του Αστικού Χώρου. Αυτό μας οδήγησε τελικά στη διατύπωση ότι η "έξυπνη πόλη" είναι μια «πόλη της μάθησης» (Mathesipolis): δηλαδή είναι ένα αστικό περιβάλλον στο οποίο η μάθηση συμβάλλει στη διαδικασία της αλληλεπίδρασης μεταξύ των εταίρων της πόλης και το αποτέλεσμα αυτής της αλληλοεπίδρασης είναι η εμφάνιση νέων συστημάτων ανθρώπινης δραστηριότητας τα οποία είναι ικανά να επιτύχουν αυτό που ο Habermas αναφέρει ως επικοινωνιακή μάθηση ή ενσυναίσθηση.
1. Να προσδιορίσουμε το πρόβλημα και να αναδείξουμε τα κίνητρά μας για την αντιμετώπισή του
2. Να καθορίσουμε τους στόχους μας , η εκπλήρωση των οποίων θα μας φέρει κοντύτερα στην κατανόηση του προβλήματος
3. Τη δημιουργία μιας θεωρητικής κατασκευής, εν τέλει μιας θεωρίας, μέσω της οποίας μια θα καταστεί εφικτή η κατανόηση της έξυπνης πόλης
Στην προσπάθεια προσδιορισμού της έννοιας «Έξυπνη πόλη» επιχειρήσαμε μια βιβλιογραφική αναζήτηση σε μια σειρά από ακαδημαϊκά άρθρα ή σε κείμενα εταιρειών ή κυβερνήσεων ή διεθνών οργανισμών με ενδιαφέρον γύρω από το θέμα για να κατανοήσουμε τα βασικά ζητήματα και τα ευρήματα στον τομέα της «Έξυπνης πόλης» όπως αυτά εμφανίστηκαν στο δημόσιο διάλογο τα τελευταία 25 ή περισσότερα χρόνια.
Η έρευνα της βιβλιογραφίας αποκάλυψε ότι η «Έξυπνη πόλη» έχει μελετηθεί κυρίως:
• Ως ένας τομέας εφαρμογής των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών μέσω των οποίων βασικές λειτουργίες της πόλης αναμένεται να τροποποιηθούν προς το συμφέρον της πόλης και των κατοίκων της.
• Ως μια νέα ατζέντα διακυβέρνησης / διαχείρισης ή μάρκετινγκ που διεξάγεται σε ολόκληρο τον κόσμο και στην οποία από την πλευρά τους συμμετέχουν ένας αυξανόμενος αριθμό ερευνητών στον ακαδημαϊκό χώρο, επιχειρήσεις αλλά και κυβερνητικές αρχές σε τοπικό ή κεντρικό επίπεδο και διεθνείς οργανισμοί.
• Ως μια νέα φάση στον μετασχηματισμό του καπιταλισμού, που αφορά τουλάχιστον στη χωρική του διάσταση
Η βιβλιογραφική έρευνα και μελέτη ανέδειξε επίσης το γεγονός ότι η «Έξυπνη πόλη» αποδείχθηκε περισσότερο "έξυπνη" και λιγότερο "πόλη", καθώς κανένας σύνδεσμος ή αντιστοίχιση ή μια προσπάθεια ένταξης με αδρό έστω τρόπο σε κάποια θεωρία για το Αστικό πλαίσιο δεν προσφέρεται στη βιβλιογραφία. Η πόλη είναι «κάτι εκεί έξω», και πάντως υπάρχει και ουσιαστικά θεωρείται ως το κέλυφος στο οποίο προστίθεται η διάσταση της Τεχνολογίας η οποία και μετατρέπει την πόλη σε «Έξυπνη πόλη». Μολονότι ένας αριθμός από τις πηγές που μελετήθηκαν ασχολείται με την παρουσίαση της πόλης ως ένα «σύστημα από συστήματα» και χρησιμοποιεί συστημική σκέψη στη θεώρηση της «Έξυπνη πόλη», η συστημική σκέψη αποτελεί ακόμα μειοψηφία στο υπό μελέτη ερευνητικό πεδίο.
Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, ο δρόμος που ακολουθήσαμε στη συγκεκριμένη διπλωματική εργασία υπήρξε διαφορετικός: Καταρχάς αναζητήσαμε και χρησιμοποιήσαμε μια Θεωρία της Πόλης ή του Αστικού πλαισίου. Το Αστικό πλαίσιο έχει προσεγγιστεί μέσα από το φακό μιας συγκεκριμένης αστικής θεωρίας (αυτής του Henri Lefebvre όπως παρουσιάζεται στα βιβλία του H Αστική Επανάσταση (The Urban Revolution) και H Παραγωγή του Χώρου (The production of Space)). Χρησιμοποιήσαμε επίσης και μια συγκεκριμένη προσέγγιση της θεωρίας των συστημάτων, συγκεκριμένα τη Μεθοδολογία των Ήπιων Συστημάτων του P.Checkland (Soft Systems Methodology ή SSM) προκειμένου να κατανοήσουμε τους παράγοντες που αλληλοεπιδρούν και που τελικά αυτή τους η αλληλοεπίδραση παράγει την πόλη (και φυσικά την «Έξυπνη πόλη») ως κοινωνικό σύστημα. Ήταν επιλογή να ερμηνεύσουμε την «Έξυπνη πόλη» "ως τρόπο μάθησης για το Αστικό πλαίσιο" και ακόμη και η οντολογική προσέγγιση που επιχειρούμε αδρά στο κεφάλαιο 6 συμβάλλει ακριβώς σε αυτό: σημασία έχει η διαδικασία με την οποία όσοι συμπράττουν στη δημιουργία της πόλης πραγματοποιούν αυτή τη σύμπραξη και ποιο είναι το μαθησιακό αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας, πως η μάθηση αλλάζει την πόλη ως κοινωνικό σύστημα . Τέλος, χρησιμοποιήσαμε μια θεωρία της μάθησης, δηλαδή τη Θεωρία της Δραστηριότητας (Activity Theory), ως μια ενιαία προσέγγιση που συνδυάζει τη μεθοδολογία σκέψης των συστημάτων (κύκλοι διαπραγμάτευσης μεταξύ των εταίρων (Stakeholders) της πόλης μέσω της μεθοδολογίας ήπιων συστημάτων) και τη θεωρία του Lefebvre για την παραγωγή του Αστικού Χώρου. Αυτό μας οδήγησε τελικά στη διατύπωση ότι η "έξυπνη πόλη" είναι μια «πόλη της μάθησης» (Mathesipolis): δηλαδή είναι ένα αστικό περιβάλλον στο οποίο η μάθηση συμβάλλει στη διαδικασία της αλληλεπίδρασης μεταξύ των εταίρων της πόλης και το αποτέλεσμα αυτής της αλληλοεπίδρασης είναι η εμφάνιση νέων συστημάτων ανθρώπινης δραστηριότητας τα οποία είναι ικανά να επιτύχουν αυτό που ο Habermas αναφέρει ως επικοινωνιακή μάθηση ή ενσυναίσθηση.
Ημερομηνία κατάθεσης:
2018-07-05
Γλώσσες Τεκμηρίου:
Αγγλικά
Θεματικές Κατηγορίες:
Ηλεκτρονικοί υπολογιστές. Επιστήμη των υπολογιστών
Λοιπά Θέματα:
Πόλεις και κωμοπόλεις - Ανάπτυξη
Τεχνολογικές καινοτομίες - Ελλάδα
Τεχνολογικές καινοτομίες - Ελλάδα
Λέξεις-κλειδιά:
Έξυπνη Πόλη, Μεθοδολογία των ήπιων συστημάτων, Θεωρία του αστικού πλαισίου, Θεωρία δραστηριότητας, Μάθηση
Περιγραφή:
235 σ.:εικ.,πίν.
Άδεια χρήσης:
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0
