Μεταγευματικό οξειδωτικό στρες : Επίδραση των αντιοξειδωτικών των τροφίμων

Κουτουλογένης, Κωνσταντίνος Δ.

Καλιώρα, Ανδριάνα

Το μεταγευματικό οξειδωτικό στρες χαρακτηρίζεται από αυξημένη επιρρέπεια του οργανισμού προς οξειδωτική βλάβη μετά από την κατανάλωση ενός γεύματος πλούσιου σε λίπος και/ή υδατάνθρακες. Η κατανάλωση ενός τέτοιου γεύματος οδηγεί σε παρατεταμένη υπερλιπιδαιμία και/ή υπεργλυκαιμία και σχετίζεται με υψηλό κίνδυνο για αθηροσκλήρωση, διαβήτη και παχυσαρκία. Τα αντιοξειδωτικά τόσο τα ενδογενή όσο και αυτά που λαμβάνονται μεσω της τροφής είναι η πρώτη γραμμή άμυνας για την εξουδετέρωση του οξειδωτικού στρες. Ένα ελληνικό τρόφιμο με υψηλό αντιοξειδωτικό περιεχόμενο και με σημαντική αντιοξειδωτική ικανότητα, όπως έχει αναδειχθεί από πολλές in vitro αλλά και in vivo μελέτες, αποτελεί η Κορινθιακή σταφίδα, ένα φυσικά αποξηραμένο φρούτο.
Σκοπός της παρούσας πτυχιακής εργασίας είναι η πρόκληση μεταγευματικού οξειδωτικού στρες ύστερα από κατανάλωση ενός γεύματος πλούσιου σε λίπος και σάκχαρα καθώς και η διερεύνηση της πιθανής προστατευτικής δράσης της προσθήκης Κορινθιακής σταφίδας στο πλούσιο σε λίπος γεύμα σε νέους υγιείς άνδρες φυσιολογικού βάρους. Στη μελέτη αυτή συμμετείχαν 13 υγιείς άνδρες, ηλικίας 28±2 ετών με φυσιολογικό ΔΜΣ. Η
μελέτη ακολούθησε διασταυρούμενο σχεδιασμό και πραγματοποιήθηκε σε 2 επισκέψεις. Με
τυχαία σειρά δόθηκε στους εθελοντές είτε ένα γεύμα που περιείχε 15,5 g σκόνη άνθους
αραβοσίτου, 75,9 g βούτυρο γάλακτος και 45,6 g ζάχαρη (γεύμα ελέγχου), είτε γεύμα όπου η
ποσότητα της ζάχαρης είχε αντικατασταθεί από 65,6 g σταφίδες (γεύμα παρέμβασης).
Πραγματοποιήθηκε συλλογή δειγμάτων αίματος σε χρόνους 0 (πριν ακριβώς από την κατανάλωση
των γευμάτων), 1, 2, 3 και 4 h μεταγευματικά. Επίσης, συλλέχθηκαν δείγματα ούρων στους χρόνους
0, 2 και 4 h. Στα δείγματα αίματος προσδιορίστηκαν δείκτες, όπως η γλυκόζη πλάσματος, η
ινσουλίνη ορού, η ολική χοληστερόλη ορού, τα τριγλυκερίδια ορού, η ox-LDL ορού, το ουρικό οξύ,
ενώ εκτιμήθηκε το ολικό φαινολικό περιεχόμενο στο πλάσμα και η αντίσταση του ορού στην
οξείδωση. Στα δείγματα ούρων που συλλέχθηκαν προσδιορίστηκαν τα επίπεδα της 8-ισο-
προσταγλανδίνης-F2α. Τα επίπεδα γλυκόζης αυξήθηκαν σημαντικά την 1η h σε σχέση με τα επίπεδα νηστείας μετά
από την κατανάλωση και των δύο γευμάτων χωρίς σημαντική διαφορά μεταξύ τους. Αντίστοιχα,
παρτηρήθηκε σημαντική αύξηση στα επίπεδα ινσουλίνης την 1η h μεταγευματικά ύστερα από την
8
κατανάλωση των δύο γευμάτων χωρίς σημαντική διαφορά μεταξύ τους. Τα επίπεδα των
τριγλυκεριδίων αυξήθηκαν την 3η και την 4η h μετά από την κατανάλωση των πλούσιων σε λίπος
γευμάτων χωρίς ωστόσο σημαντικές διαφορές μεταξύ των γευμάτων. Τα επίπεδα της ολικής και ox-
LDL χοληστερόλης παρέμειναν αμετάβλητα καθόλη τη διάρκεια των δύο δοκιμασιών. Τα επίπεδα του ουρικού οξέος αυξήθηκαν οριακά σημαντικά την 1η (p=0,055) και 2η h
(p=0,062) ύστερα από την κατανάλωση του γεύματος ελέγχου. Τα επίπεδα της 8-ισο-
προσταγλανδίνης-F2α στα ούρα βρέθηκαν σημαντικά χαμηλότερα τη 2η h ύστερα από την
κατανάλωση του γεύματος που περιείχε τη σταφίδα, με τη διαφορά μεταξύ των γευμάτων να είναι
στατιστικά σημαντική (3,0±0,6 ng/mL και 4,7±0,8 ng/mL για το γεύμα παρέμβασης και ελέγχου
αντίστοιχα, p=0,004). Δεν παρατηρήθαν μεταβολές στο ολικό φαινολικό περιεχόμενο και στην
αντίσταση του ορού στην οξείδωση μεταξύ των δύο γευμάτων. Τέλος, ύστερα από ανάλυση των
καπνιστών και των μη καπνιστών εθελοντών, παρατηρήθηκαν μεγαλύτερες επιπτώσεις του
οξειδωτικού στρες (μειωμένη αντίσταση ορού στην οξείδωση, μεγαλύτερη αύξηση ουρικού οξέος
και υψηλότερα επίπεδα ισοπροσταγλανδίνης-F2a) στους καπνιστές απ’ ότι στους μη καπνιστές, ενώ
το ολικό φαινολικό περιεχόμενο βρέθηκε σημαντικά αυξημένο την 1η h μετά από την κατανάλωση
του γεύματος με σταφίδα σε σύγκριση με το γεύμα ελέγχου στους καπνιστές εθελοντές.
Συμπερασματικά, και τα δύο γεύματα της μελέτης προκάλεσαν μεταγευματική
υπεργλυκαιμία και υπερτριγλυκεριδαιμία, ενώ η προσθήκη της Κορινθιακής σταφίδα στο γεύμα
παρέμβασης κατάφερε να μειώσει τα επίπεδα της 8-ισο-προσταγλανδίνη-F2α στα ούρα και να
αυξήσει το ολικό φαινολικό περιεχόμενο στα άτομα που κάπνιζαν. Περεταίρω έρευνα απαιτείται
σε μεγαλύτερο δείγμα εθελοντών για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων και την ερμηνεία της
διαφορετικής απόκρισης μεταξύ καπνιστών και μη κανιστών εθελοντών στην προσθήκη τη
Κορινθιακής σταφίδας στο πλούσιο σε λίπος γεύμα.

2017-07-17

Ελληνικά

Διατροφή (Γενικά). DRI’s
Διατροφικές αλληλεπιδράσεις

Αντιοξειδωτικά - Θεραπευτική χρήση
Αντιοξειδωτικά - Υγιειονολογικές απόψεις
Τροφή - Εμπλουτισμός

Οξειδωτικό στρες, σταφίδα, ισοπροστάνια, λίπος, σάκχαρα

84 σ.:εικ.

Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0