Επίδραση των υγρών αποβλήτων ελαιοτριβίων στην επισχετική δράση του εδάφους

Διδακτορική Διατριβή 5240 701 Αναγνώσεις

Πρωτότυπος Τίτλος:
Επίδραση των υγρών αποβλήτων ελαιοτριβίων στην επισχετική δράση του εδάφους
Συγγραφέας:
Κώτσου, Μαρία
Επιβλέπων καθηγητής:
Μπαλής, Κωνσταντίνος
Περίληψη:
Τα υγρά απόβλητα ελαιοτριβείων αποτελούν ένα σημαντικό περιβαλλοντικό πρόβλημα ιδιαίτερα για τις Μεσογειακές χώρες οι οποίες είναι υπεύθυνες για το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής ελαιολάδου. Ωστόσο, από πολύ νωρίς διαπιστώθηκε η λιπαντική αξία των αποβλήτων αυτών, αφού οι εφαρμογές τους στο έδαφος οδηγούν τόσο στην αύξηση της οργανικής ουσίας όσο και στην αύξηση της συγκέντρωσης ανόργανων στοιχείων τα οποία είναι απαραίτητα στη θρέψη των φυτών. Περιορισμό για την εφαρμογή των αποβλήτων σε καλλιέργειες αποτελεί η έντονα φυτοτοξική τους δράση. Τα ανεπεξέργαστα απόβλητα μπορούν να εφαρμοστούν σε ακαλλιέργητα εδάφη τα οποία θα χρησιμοποιηθούν μόνο μετά την πάροδο κάποιου χρονικού διαστήματος κατά τη διάρκεια του οποίου θα αποικοδομηθούν οι φυτοτοξικές ενώσεις. Μπορούν επίσης να εφαρμοστούν απ’ ευθείας σε καλλιέργειες κατόπιν αερόβιας βιολογικής επεξεργασίας και μια τέτοια προσέγγιση αποτελεί η μεθοδολογία της αερόβιας επεξεργασίας με το αζωτοδεσμευτικό βακτήριο Azotobacter vinelandii.
Η χρήση οργανικών προσθηκών στο έδαφος έχει αναφερθεί ως πρακτική για το βιολογικό έλεγχο εδαφογενών φυτοπαθογόνων μυκήτων. Στο πλαίσιο της παρούσας διατριβής μελετήθηκε η επίδραση που έχουν οι προσθήκες ανεπεξέργαστων και επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων ελαιοτριβείων στην επισχετικότητα του εδάφους έναντι του φυτοπαθογόνου μύκητα Rhizoctonia solani. Η επισχετικότητα που εκδηλώθηκε έναντι του μύκητα στο έδαφος που δέχθηκε τα απόβλητα, ερμηνεύτηκε με τη μεταβολή διαφόρων βιολογικών παραμέτρων.
Παρατηρήθηκε ότι όταν έδαφος το οποίο είχε δεχθεί ανεπεξέργαστα απόβλητα ελαιοτριβείων μολύνονταν με το παθογόνο μετά την πάροδο κάποιου χρονικού διαστήματος από την τελευταία διάβρεξη, η προσβολή των φυτών μαρουλιού ήταν περιορισμένη σε σχέση με τον μάρτυρα (έδαφος το οποίο δέχονταν νερό). Όταν χρησιμοποιήθηκαν μεγαλύτερες ποσότητες αποβλήτων, η επισχετικότητα του εδάφους έναντι του Rhizoctonia solani ήταν εντονότερη. Όταν το παθογόνο εισήχθηκε στο έδαφος κατά τη διάρκεια των διαβρέξεων του εδάφους με τα απόβλητα, εκδηλώθηκε κάποια επισχετικότητα αλλά σε μικρότερο βαθμό. Η χρήση του επεξεργασμένου αποβλήτου ελαιοτριβείων δεν οδήγησε στην εκδήλωση σημαντικής επισχετικότητας, σε καμία από τις περιπτώσεις που μελετήθηκαν (εισαγωγή του παθογόνου μετά την πάροδο κάποιου χρονικού διαστήματος από την τελευταία διάβρεξη, χρήση μεγαλύτερης ποσότητας αποβλήτων, εισαγωγή του παθογόνου κατά τη διάρκεια των διαβρέξεων με το απόβλητο).
Μελετήθηκε επίσης το κατά πόσο τα ίδια τα απόβλητα παρεμποδίζουν την ανάπτυξη του παθογόνου και διαπιστώθηκε ότι δεν έχουν παρεμποδιστική δράση και ότι η όποια επίδρασή τους είναι ελαφρώς ευνοϊκή. Άλλωστε ο Rhizoctonia solani είναι σαπροφυτικός μύκητας και μπορεί να αυξάνεται εκμεταλλευόμενος τα υπολείμματα οργανικής ουσίας και επιπλέον διαθέτει ενζυμικό σύστημα (λακάσσες) το οποίο σχετίζεται με την οξείδωση των φαινολικών ενώσεων και της λιγνίνης. Η μεταβολή στις τιμές κάποιων άλλων αβιοτικών παραμέτρων όπως του pH και της αγωγιμότητας λόγω της προσθήκης των αποβλήτων στο έδαφος, δεν συσχετίστηκε με την εκδήλωση επισχετικότητας.
Για την ερμηνεία της επισχετικότητας που εκδηλώθηκε στο έδαφος που δέχθηκε τα ανεπεξέργαστα απόβλητα εξετάστηκε η μεταβολή συγκεκριμένων βιολογικών παραμέτρων. Από τις παραμέτρους αυτές, η αύξηση του πληθυσμού των αζωτοδεσμευτικών βακτηρίων, τα οποία εισήχθησαν στο έδαφος που δέχθηκε τα επεξεργασμένα απόβλητα ή επιλέχθηκαν φυσικά στο έδαφος που δέχθηκε τα ανεπεξέργαστα απόβλητα, δεν συσχετίστηκε με την εκδήλωση επισχετικότητας. Η αύξηση της μικροβιακής δραστηριότητας, η αύξηση του ολικού πληθυσμού των βακτηρίων, η αύξηση του πληθυσμού των μικροοργανισμών οι οποίοι χρησιμοποιούν την r-στρατηγική στον αποικισμό της οργανικής ουσίας καθώς και η αύξηση του πληθυσμού των βακτηρίων τα οποία παράγουν αντιμυκητιακές ενώσεις θεωρήθηκε ότι συμβάλλουν σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό στην εκδήλωση της επισχετικότητας. Την κυριότερη επίδραση φαίνεται να την έχει η αύξηση του πληθυσμού των βακτηρίων που χρησιμοποιούν την r-στρατηγική στον αποικισμό της οργανικής ουσίας. Οι μικροοργανισμοί αυτοί είναι ενδεχομένως αποτελεσματικότεροι στον αποικισμό των φυτικών ριζών παρέχοντάς τους μεγαλύτερη προστασία από τα παθογόνα. Τα ανεπεξέργαστα απόβλητα διατήρησαν για μεγάλο χρονικό διάστημα σε υψηλά ποσοστά τους μικροοργανισμούς αυτούς επειδή περιέχουν σημαντικές ποσότητες εύκολα αφομοιώσιμων οργανικών ουσιών.
Η προσθήκη των επεξεργασμένων αποβλήτων οδήγησε επίσης σε αύξηση των παραπάνω βιολογικών παραμέτρων αλλά σε μικρότερο βαθμό επειδή η περιεκτικότητά τους σε οργανική ουσία είναι μικρότερη, αλλά και η σύσταση της οργανικής ουσίας διαφορετική: έχει κυρίως τη μορφή μικροβιακών κυττάρων, ενώ όλες οι εύκολα αφομοιώσιμες οργανικές ενώσεις έχουν εξαντληθεί στο στάδιο της αερόβιας βιολογικής επεξεργασίας.
Τέλος, απομονώθηκαν και ταυτοποιήθηκαν βακτήρια από τους διάφορους χειρισμούς τα οποία παρουσίαζαν αντιμυκητιακή δράση. Τα βακτήρια αυτά ταυτοποιήθηκαν και μελετήθηκε η δημιουργία ζώνης δράσης σε τρυβλία έναντι διαφόρων μυκήτων. Η αύξηση της οργανικής ουσίας στο χειρισμό με τα απόβλητα ελαιοτριβείων οδήγησε σε αύξηση του πληθυσμού των ανταγωνιστικών βακτηρίων. Επίσης στο χειρισμό με τα απόβλητα είναι πιθανό οι μικροοργανισμοί αυτοί να είναι ενεργοί, σε αντίθεση με το χειρισμό με νερό όπου λόγω έλλειψης υποστρώματος ενδεχομένως να βρίσκονται σε αδρανείς μορφές (σπόρια, ενδοσπόρια).
Ημερομηνία κατάθεσης:
2011-02-15
Γλώσσες Τεκμηρίου:
Ελληνικά
Λοιπά Θέματα:
Βιομηχανικά απόβλητα ως λίπασμα
Βιοθεραπεία
Εδαφική υποβάθμιση
Υγρά απόβλητα ελαιοτριβείων
Περιγραφή:
iii, 197 σ. : πίν., διαγρ.
Άδεια χρήσης:
19429 Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0

, kotsou_mariaPHD.pdf